Erasmus Universiteit Rotterdam

Familieleden ALS-patiënten tweemaal grotere kans op dementie en Parkinson

Patiënten met ALS â een aandoening die zenuwen beschadigt â en hun familie kunnen ook aanleg hebben voor dementie en de ziekte van Parkinson. Dit blijkt uit het proefschrift van Danielle Majoor-Krakauer, Genetic Epidemiology of Amyotrophic Lateral Sclerosis, waarop zij woensdag 18 mei 2005 aan de Erasmus Universiteit Rotterdam promoveert.

Het krijgen van ALS (Amyotrofe Lateraal Sclerose) duidt op erfelijke aanleg voor dementie en de ziekte van Parkinson. In haar onderzoek vergeleek de promovenda resultaten uit een groep van 140 ALS-patiënten met die uit een groep van 140 controlepersonen, allen uit de VS. Zij ging na of ALS, dementie en de ziekte van Parkinson ook bij de familieleden (broers, zusters, ouders en grootouders) voorkwamen. Bij familieleden van ALS-patiënten bleek zowel de kans op dementie als de kans op de ziekte van Parkinson tweemaal zo groot. Bovendien bleek dat wanneer in de familie van ALS-patiënten dementie voorkomt, de kans op het optreden van de ziekte van Parkinson twaalf keer zo groot is als wanneer er geen dementie voorkomt. Deze resultaten zijn van belang voor het erfelijkheidsonderzoek en âadvies aan de patiënten en hun familieleden. En met deze kennis kan in de toekomst op moleculair niveau de interactie tussen erfelijke aanleg en omgevingsfactoren worden onderzocht.

Mevrouw Majoor-Krakauer onderzocht ook het effect van omgevingsfactoren op het ontwikkelen van ALS. Zo werd tussen 1950 en 1965 onder de inheemse bevolking van het eiland Guam in de Stille Oceaan een ongewoon hoog aantal ALS-patiënten waargenomen (1 op 100, versus 1 op 3.000 onder de westerse bevolking). Recentelijk schreven onderzoekers de oorzaak hiervoor toe aan de consumptie (direct en indirect) van zaden van de inheemse cycade palm. Uit het onderzoek van Majoor-Krakauer blijkt dat ook personen uit haar Amerikaanse onderzoeksgroep die in die periode het eiland hadden bezocht een twaalf maal grotere kans hadden ALS te krijgen. Ander opvallend resultaat was dat ALS zich pas dertig tot veertig jaar na de blootstelling bleek te manifesteren. Verder nam de promovenda in haar onderzoeken een verband waar tussen ALS en het gebruik van pesticiden en tussen ALS en tuberculose.

Promotoren: prof.dr. H. Galjaard, Celbiologie, en prof.dr. A. Hofman, Epidemiologie