http://www.minvrom.nl
Commissie De Boer adviseert over relatie rijk-corporaties
'lokaal wat kan, centraal wat moet'
Een adviescommissie onder leiding van Hans de Boer (o.a.
oud-voorzitter van MKB Nederland) heeft vandaag haar advies aangeboden
aan minister Sybilla Dekker van VROM en voorzitter Willem van Leeuwen
van Aedes, de koepel van woningcorporaties in Nederland. Het advies
bevat voorstellen voor een pakket maatregelen om de onderlinge
verantwoordelijkheden van het Rijk en de woningcorporaties beter te
regelen. Ook de rol van de gemeenten krijgt een belangrijke plaats in
het advies. Het advies was eind 2004 door minister Dekker en Aedes
gezamenlijk gevraagd.
De adviescommissie constateert dat er in de afgelopen jaren van
verschillende kanten vragen zijn gerezen over de prestaties van
woningcorporaties, gezien hun omvangrijke vermogen, en de
mogelijkheden van de overheid om die prestaties omhoog te krijgen.
Woningcorporaties gaven van hun kant aan dat de regelgeving een
verbetering van die prestaties in de weg zit.
Een belangrijk punt in de voorstellen van de adviescommissie is dat
gemeenten en woningcorporaties verplicht worden om samen
prestatie-afspraken te maken. Zij moeten daarin vastleggen hoe ze de
doelstellingen van het Rijk met betrekking tot de nieuwbouwproductie
en de herstructurering van oude wijken, lokaal gaan oppakken. De
gemeenten moeten daarin het voortouw nemen. De prestatie-afspraken
gaan over vier jaren, waarna voor een nieuwe vierjaarsperiode weer
nieuwe prestatie-afspraken moeten worden gemaakt.
Om dit proces te ondersteunen zou volgens de commissie De Boer een
nieuwe instantie moeten worden ingericht die de gemeenten en
woningcorporaties ondersteunt en aanjaagt bij het maken van
prestatie-afspraken. Ook zou deze instantie arbitrage moeten
organiseren bij onderlinge geschillen tussen gemeenten en corporaties.
De commissie adviseert hiervoor het huidige Centraal Fonds voor de
Volkshuisvesting, dat veel kennis heeft van de activiteiten van
corporaties, om te vormen tot een contracterings- en
activeringsinstituut (CAI).
De huidige taken van het Centraal Fonds op het terrein van het
financiële toezicht op woningcorporaties, zouden dan moeten overgaan
naar het Waarborgfonds Sociale Woningbouw, dat volgens de commissie
eerder zicht heeft op financiële risico's bij corporaties. De minister
blijft verantwoordelijk voor het gehele toezicht op de
woningcorporaties en krijgt daarbij, om krachtdadig te kunnen
optreden, enkele aanvullende sanctiebevoegdheden.
Wel vindt de commissie dat in eerste instantie goed toezicht binnen de
woningcorporaties zelf moet plaatsvinden. Daarvoor moet het interne
toezicht (raden van toezicht) worden geprofessionaliseerd. Aedes en de
Vereniging van Toezichthouders in Woningcorporaties hebben daarbij
volgens de commissie een belangrijke rol. Ook de accountants van de
corporaties krijgen in de voorstellen een bredere taak, o.a. in het
beoordelen van de efficiency en de rechtmatigheid van uitgaven.
De commissie vindt verder dat woningcorporaties naast hun primaire
werkzaamheden ook op een breder maatschappelijk vlak (zoals het bouwen
van scholen en zorginstellingen) actief kunnen zijn, maar dat dat op
zakelijke leest moet zijn geschoeid. Activiteiten in concurrentie met
de markt moeten in een aparte onderneming volgens de principes van de
markt worden uitgevoerd.
De commissie De Boer is van mening dat, om dit pakket aan maatregelen
in te voeren, een geheel herzien Besluit beheer sociale-huursector
(het huidige 'corporatie-wetboek') nodig is.
De commissie adviseert tenslotte de minister en Aedes om haar advies
waar nodig verder uit te werken en snel te beginnen met het oppakken
van de voorstellen met de diverse betrokkenen. De voorstellen zouden
volgens de commissie per 1 januari 2007 kunnen worden ingevoerd.
Ministerie van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer