Contactpersoon
-
Datum
17 mei 2005
Ons kenmerk
DGP/SPO/U.05.00701
Doorkiesnummer
-
Bijlage(n)
1
Uw kenmerk
-
Onderwerp
Railveiligheid - Trendanalyse 2004
Geachte voorzitter,
Hierbij bied ik u het rapport 'Trendanalyse 2004, Trends in de veiligheid
van het spoorwegsysteem in Nederland' (zie Bijlage) aan.
De Trendanalyse 2004 is opgesteld door de Inspectie Verkeer en Waterstaat
en geeft inzicht in de staat van veiligheid op het Nederlandse spoor.
Daarmee is de Trendanalyse feitelijk een belangrijk evaluatie-instrument
van het gevoerde railveiligheidsbeleid. In 2004 kwamen twee reizigers om
bij incidenten op het perron en verongelukten twee baanwerkers fataal. Alle
in 2004 gesignaleerde trends zijn inmiddels voorzien van toegesneden beleid
per thema.
.. (
Het bijgaande rapport sluit aan op de vorig jaar aan u toegezonden
Trendanalyse 2003. Ik heb toen in de begeleidende brief aangegeven dat
voortdurende aandacht voor de STS-problematiek nodig zou blijven en dat
maatregelen nodig zouden zijn voor het verminderen van risico voor
aanrijdingen van onbevoegden en suïcides. Daarbij meldde ik u voornemens te
zijn dit alles te vervatten in een nieuwe nota railveiligheid.
De actualisering van het totale railveiligheidsbeleid is vorig jaar
afgerond. De nota Veiligheid op de rails (Tweede Kadernota voor de
veiligheid van het railvervoer in Nederland), voorzien van een uitgebreide
aanbiedingsbrief, werd u op
11 november 2004 toegezonden . In die nota is naast een terugblik (1999-
2003) het beleid voor de periode van 2004 tot en met 2010 geformuleerd. In
dit nieuwe beleid zijn alle voorgestelde aanpassingen naar aanleiding van
alle voorgaande trendanalyses verwerkt. Over de vorig jaar genoemde
importantie van het afstemmen van data-, informatie-, en analysesystemen
tussen partijen kan ik melden dat die afstemming inmiddels voortdurend
plaats vindt.
De Trendanalyse 2004 geeft geen aanleiding het geformuleerde beleid van de
nieuwe Tweede Kadernota aan te passen.
Ter informatie volgt hieronder een beknopte weergave van de belangrijkste
punten uit de Trendanalyse 2004 met, indien daartoe reden is, een reactie
mijnerzijds.
Reizigersveiligheid
Afgelopen 10 jaar zijn geen reizigers omgekomen bij botsingen of
ontsporingen. Voor wat betreft fataal letsel wordt daarmee al jaren aan de
norm voldaan. Wel was het jaar 2004 het jaar met het hoogst aantal gewonden
van de afgelopen 10 jaar. Dit was vooral te wijten aan de twee ernstige
treinbotsingen te Amsterdam en Roosendaal. Het totaal aantal gewonden was
138 terwijl voor 2010 wordt gestreefd naar maximaal 50 gewonden.
Rijden voorbij rood sein
De voortdurende stijgende trend in het aantal roodseinpassages (STS-en)
heeft zich in 2004 verder doorgezet. Dit onderwerp heeft zoals ik u al
eerder heb aangegeven mijn bijzondere aandacht en zorg. De doelstelling is
om in 2008 een risicoreductie van 75% en een reductie in aantal STS-en van
50% te hebben bereikt ten opzichte van 2003. In een gezamenlijke brief
heeft de spoorbranche begin 2005 een eerste aanpak met een overzicht van
het maatregelen en beoogde effecten gepresenteerd. Een inventarisatie gaf
daarbij aan dat de risicoreductie via circa 1000 situaties kan worden
behaald met de beschikbaar gestelde middelen. Conform mijn toezegging in
het Algemeen Overleg van 27 januari 2005 stuur ik u separaat een nader
uitgewerkt plan van aanpak van verbetermaatregelen.
Personeel
Het risico voor baanwerkers en rangeerders bevindt zich (5-jaars-
gemiddelde) structureel boven de streefwaarde. Voor baanwerkers is het
Normenkader Veilig Werken ingevoerd en de verwachting is dat dit een
gunstig effect gaat hebben op de veiligheid van het baanwerk. Onder
rangeerders was in 2004 geen letsel te betreuren. Onder het rijdend
personeel (machinisten en conducteurs) vielen geen doden maar raakte wel
één machinist zwaar gewond bij de botsing in Amsterdam.
Overweggebruikers
Het aantal doden op overwegen is verder gedaald en het 5-jaarsgemiddelde
komt daarbij per eind 2004 voor het eerst onder de streefwaarde van
maximaal 24 doden. Voor wat betreft de uitvoering van het overwegenbeleid
en het daarbij toepassen van maatwerk, heb ik recentelijk een brief naar de
Tweede Kamer gestuurd . Ook heb ik op 20 en 26 april 2005 nog met uw
Kamer overlegd. Daarin is nogmaals onderstreept dat medio 2005 een
actualisatie van het Programma Verbeteren Veiligheid Overwegen aan u zal
worden toegestuurd.
Onbevoegden
In 2004 vielen 3 dodelijke slachtoffers onder onbevoegden terwijl het 5-
jaarsgemiddelde rond de vier personen schommelt. In de Tweede Kadernota is
nieuw beleid geformuleerd waarbij niet een maximum aantal slachtoffers maar
het permanent verbeteren (ALARP) uitgangspunt is geworden. Daarbij horen de
operationele maatregelen zoals het beperken van de toegankelijkheid en het
intensiveren van het toezicht.
Suïcide
Met het aantal van 170 suïcides is de licht dalende trend van de laatste
jaren voortgezet. In verband met het veroorzaakte leed en de verstoringen
voor de reguliere treinenloop is in de Tweede Kadernota nieuw beleid
(ALARP) geformuleerd om tot een verdere daling te komen. Reeds succesvolle
projecten (afrastering, camera's, telefoons naar hulplijnen etc.) worden
landelijk uitgerold en ook zal meer kennisontwikkeling en -uitwisseling met
andere partijen plaatsvinden.
Vandalisme
Het jaar 2004 kenmerkte zich door een reeks van incidenten waarbij treinen
tegen diverse voorwerpen (betonnen paal, invalidenbrug, bankschroef) zijn
gereden. En alhoewel het absolute aantal meldingen in 2004 uiteindelijk
niet steeg, was de ernst wel groter. In Nederland heeft dit geleid tot
gewonden en grote materiele schade. In het buitenland heeft dit al geleid
tot ernstige spoorwegongevallen met dodelijke afloop. In de Tweede
Kadernota is nieuw beleid geformuleerd op tactisch en operationeel niveau.
In een recente brief heb ik u geïnformeerd over mijn voorgenomen aanpak
van stenengooiers. Die richt zich ook op spoorviaducten. Vandalisme hangt
samen met sociale veiligheid en security. Naast veiligheidsbeleid is er
beveiligingsbeleid ontwikkeld, om het railvervoer te beschermen tegen
sabotage en terrorisme.
Infrastructuurdefecten
De indicatoren voor infrastructuurdefecten vanuit de Europese
Veiligheidsrichtlijn zijn nog niet uitgewerkt. Het absolute aantal
meldingen van 'knikken in het spoor' (inclusief verzakkingen) nam af, maar
het 5-jaarsgemiddelde neemt nog steeds toe.
In 2004 heeft zich geen ontsporing voorgedaan die veroorzaakt werd door de
toestand van de infrastructuur. Hier is een belangrijk project de
veiligheidsmonitor die in 2005 door Prorail en de Inspectie Verkeer en
Waterstaat verder wordt vormgegeven. Daarmee kunnen dan straks trends en
mogelijke onveiligheid aan de infrastructuur sneller worden ontdekt.
Hoogachtend,
DE MINISTER VAN VERKEER EN WATERSTAAT
Karla Peijs
-----------------------
Ter inzage gelegd bij het Centraal Informatiepunt Tweede Kamer
Tweede Kamer, vergaderjaar 2003-2004, 26 699, nr. 6
Tweede Kamer, vergaderjaar 2004-2005, 29 893, nr. 1 en 2
Nederlandse Spoorwegen, Prorail en Railion kenmerk RvB/BK-JN/205803315
d.d. 21 januari 2005
Tweede Kamer, vergaderjaar 2004-2005, 29 893, nr. 4 (15-03-05)
Tweede Kamer, vergaderjaar 2004-2005, 29 800 XII, nr. 61
Ministerie van Verkeer en Waterstaat