Ingezonden persbericht
Persbericht
11 mei 2005
Streekdrachten als kleurrijke uiting van Nederlandse folklore
Opening van het Jaar van de Folklore
Eindelijk is het zover! Zaterdag 14 mei gaat het Jaar van de Folklore officieel van start met een kleurrijke klederdrachtmanifestatie tijdens het Folkart Festival Zeeland-Vlaanderen. De opening gebeurt door de Commissaris van de Koningin in Zeeland, de heer W. van Gelder, om 11:00 uur in de grote kerk van Terneuzen. Er is een kledingshow van groepen uit alle delen van het land, er zijn muziekoptredens en er wordt een tentoonstelling geopend over streekdracht, getiteld 'Aangekleed en wel. Streekdrachten in Nederland'. Er is niet voor niets gekozen voor het thema streekdracht als rode draad van het openingsprogramma. Streekgebonden kleding is misschien wel de meest in het oog springende en zichtbare uiting van Nederlandse folklore. Het lijkt erop dat Nederlandse drachten nog nooit zo in de belangstelling hebben gestaan als nu.
Wie gedacht had dat klederdrachten verdwenen zijn, vergist zich. Ook in 2005 kun je nog vrouwen tegenkomen die dagelijks in dracht gekleed zijn. Er zijn des te meer mensen die zich bij bijzondere of feestelijke gelegenheden, bijvoorbeeld bij een optreden van de folklorevereniging, in het streekgebonden kostuum hijsen. Want streekdrachten zijn vooral gelegenheidsdrachten geworden. Het is niet gemakkelijk om een verantwoord kostuum te kunnen dragen. Benodigde stoffen zijn soms lastig verkrijgbaar en vaak is het moeilijk om de mensen te vinden die mutsen kunnen plooien, doeken kunnen vouwen, kwetsbare stukken kunnen wassen en ga zo maar door.
Verantwoord kleden in dracht is geen sinecure. Streekdrachten kennen net als 'gewone' kleding allerlei ongeschreven regels over hoe je je behoort te kleden. Iedere dracht heeft een bijvoorbeeld een daagse dracht voor doordeweeks, een zondagse dracht, allerlei variaties voor als je in de rouw bent en sommige streken kennen zelfs een kostuum voor bepaalde gelegenheden zoals koninginnedag of Pinksteren. Bovendien bestaan er verschillen binnen een dracht waarmee de drager van het kostuum laat zien tot welk geloof hij behoort en wat zijn welstand is. Al die - soms minimale - verschillen binnen een dracht hadden een belangrijke communicatieve functie: zo wisten omstanders precies wie ze voor zich hadden.
Denk overigens niet dat een streekdracht nooit veranderde. De grootste variëteit in Nederlandse streekdrachten, waarbij bijna iedere streek zijn eigen specifieke dracht had, ontstond pas in de negentiende eeuw. Soms veranderden onderdelen van een dracht onder invloed van mode en veranderende smaak; soms werden wijzigingen doorgevoerd op initiatief van de jongere generatie die eens wat anders wilde. Daar was lef voor nodig: in kleine gemeenschappen was de onderlinge controle groot. Werd je nagewezen of uitgelachen dan liet je het voortaan uit je hoofd om af te wijken van de kledingvoorschriften. Klederdrachten waren dus groepsgebonden, al bestonden er ook binnen een groep verschillen. Je wilde er niet exact zo uitzien als je buurvrouw of buurman en daarom koos je ervoor om voor een net iets ander stofje of vouwtje te kiezen.
Streekdrachten zijn dus een boeiend cultuurverschijnsel!
Noot voor de redactie (