Protestantse Kerk in Nederland
Verzoening in Cubaanse kerken
(13-5-2005)
De Wereldzendingsconferentie in Athene brengt mensen uit verschillende
landen, kerken en culturen samen. Ook de Cubaanse kerken zijn
vertegenwoordigd, in de persoon van Rhode González Zorilla
Rhode_González_Zorilla.JPG , voorzitter van de Raad van Kerken in
Cuba. Zij heeft een bijzondere band met het thema verzoening, één van
de themas van de conferentie.
Rhode González Zorilla is sinds maart van dit jaar voorzitter van de
Raad van Kerken in Cuba. Zij is zowel de eerste vrouw in die functie
als de eerste afkomstig uit een van de Pinksterkerken. Naast het
voorzitterschap van de raad is ze voorganger in een kleine gemeente.
Het is geen toeval dat een vertegenwoordigster van de Pinksterkerken
in Cuba voorzitter is van de Raad van Kerken; want de Pinksterkerken
vormen de helft van het aantal betrokken kerken (bijna 30). De andere
helft bestaat uit meer traditionele protestantse kerken. De
Rooms-Katholieke Kerk maakt geen deel uit van de Raad.
Roerige jaren
De protestantse kerken in Cuba (inclusief Pinksterkerken) hebben
roerige jaren achter de rug. Vóór de Cubaanse Revolutie waren zij nog
sterk afhankelijk van de moederkerken in met name de Verenigde Staten.
Na de machtsovername van Fidel Castro werd de relatie met de
moederkerken abrubt verbroken. De kerkleiders moesten het land uit,
waarmee ook vaak de financiële middelen wegvielen. De Cubaanse kerken
stonden er plotseling alleen voor. Omdat de kerken in de jaren die
volgden weinig ruimte kregen van het regime, werd hun positie er
steeds moeilijker op, ook omdat veel leden de kerk de rug toekeerden.
Sinds de jaren tachtig lukt het gelijdelijk aan weer om de relaties
met de oude moederkerken te herstellen, maar één ding werd wel
duidelijk: de Cubaanse kerken zijn zelfstandige kerken geworden die
zelf hun verantwoordelijkheid nemen. In die nieuw situatie speelt de
Raad van Kerken een belangrijke rol: We proberen de lidkerken te
stimuleren om open te staan naar de samenleving, zo geeft Rhode
González aan. Sluit je niet op binnen de muren van de kerk maar laat
zien waar je voor staat. Overigens gebruiken de kerken daar geen
grootscheeps campagnes voor, als ze dat al zouden kunnen betalen. Onze
kracht is denk ik dat we persoonlijk contact zoeken met mensen, hen
aanspreken met de vragen van het dagelijks bestaan.
Verloren zonen en dochters
Dat die aanpak succes heeft gehad, blijkt wel uit de groei die de
protestantse kerken hebben meegemaakt. De afgelopen tien jaar is hun
aantal vertienvoudigd, waardoor zij nu naar schatting 10% van de
bevolking uitmaken. De aanwas van de kerken die zich momenteel weer
stabiliseert is voor een deel te danken aan de terugkomst van mensen
die in de afgelopen decennia de kerk de rug toekeerden, toen de kerken
sterk gemarginaliseerd waren. Nu deze mensen als verloren zonen en
dochters weer worden binnengehaald, levert dat ook spanningen op,
bijvoorbeeld bij degenen die de kerk altijd trouw zijn gebleven. Zij
voelen zich soms de oudere broer uit de gelijkenis van de Verloren
Zoon, waarvoor geen feest werd aangericht. Verzoening speelt in onze
kerken dan op dit moment ook een belangrijke rol, zo geeft Rhode
Gonzaléz aan: verzoening met het verleden, verzoening tussen de oude
gemeente en de nieuwkomers. Als Raad van Kerken proberen we daar ook
een coachende rol in te spelen. Zo organiseren we werkdagen voor de
lidkerken, waarop we hen proberen bewust te maken van de methoden die
ze in hun gemeenten hanteren om met dit soort spanningen om te gaan.
Wat vaak blijkt is dat we terugvallen op bestaande technieken uit een
andere context. Wat we nog beter moeten leren is om te kijken naar wat
we zelf kunnen, wat bij ons past. Met een licht verwijtende ondertoon
praat ze over buitenlandse zendelingen die op een toeristenvisum Cuba
binnenkomen om daar met folders en andere middelen het evangelie te
brengen. Om de waarde van het Evangelie te tonen heb je geen
bijzondere technieken nodig, ook niet in Cuba: Kerken hebben in Cuba
geen andere rol dan waar ook ter wereld: vertellen over het Evangelie
en je inzetten voor een beter leven voor alle burgers.
De Raad van Kerken in Cuba bestaat sinds 1941 en telt momenteel bijna
dertig leden en waarnemers. Onderdelen van het werk van de Raad worden
gesteund door Kerkinactie, het missionair en diaconaal werk van de
Protestantse Kerk in Nederland.
Zie ook het dossier Wereldzendingsconferentie.