Grote zorgen om werkgelegenheid publieke omroep
Staatssecretaris lijkt nog altijd geen keuze te maken
Reactie NVJ op uitgelekt mediaplan Van der Laan:
(13 mei 2005)
De NVJ maakt zich ernstig zorgen over de programmatische en personele
gevolgen van de gisteren uitgelekte plannen van staatssecretaris Van
der Laan. Als dit plan daadwerkelijk uitgevoerd wordt moet gevreesd
worden voor een verschraling van het programma-aanbod en een forse
sanering van het personeelsbestand. De staatssecretaris zou wat dat
betreft snel helderheid aan het personeel bij de publieke omroep
moeten geven. Wat de NVJ betreft kan de publieke omroep alleen
overleven als een compleet en breed aanbod aan programma's kan bieden.
De verschuiving van de budgetten mag niet leiden tot een verdere
inkrimping van het totale budget. De voorgestelde aanpassing van de
programmering heeft onvermijdelijk gevolgen voor het niveau van de
reclame-inkomsten en daar zou een compensatie voor moeten worden
verstrekt. Ook wordt in de plannen totaal geen rekening gehouden met
de noodzakelijke extra investeringen in het kader van de snel
voortschrijdende technologische ontwikkelingen.
Het is positief dat het kabinet juist de publieke omroep meer armslag
geeft voor het geven van onafhankelijk nieuws en achtergronden.
Daarbij moet naast onafhankelijkheid ook ruimte zijn voor
pluriformiteit. De diversiteit die nu onder meer te vinden is bij de
verschillende actualiteitenrubrieken op radio en televisie is een van
de grote verworvenheden van het huidige publieke bestel. Ook als het
kabinet er voor kiest om het alleenrecht voor nieuws en actualiteiten
bij de NOS neer te leggen, moet er plaats zijn voor veel verschillende
geluiden. Met een eenheidsworst is niemand gediend. Ook zou het
kabinet de begrippen nieuws en actualiteiten nader moeten definiëren
Daarmee kan een strijd tussen omroeporganisaties en NOS voorkomen
kunnen worden.
Naar aanleiding van het Paasakkoord stelde de NVJ al dat voor een
groot deel de spagaat die Hilversum nu in haar greep houdt in stand
blijft. Enerzijds wordt van de omroeporganisaties verwacht dat zij
zich inzetten voor één publieke omroep, anderzijds zijn zij voor de
hoeveelheid zendtijd afhankelijk van het ledental. Profilering met als
doel het werven van leden blijft in het voorstel van de
staatssecretaris essentieel. Weliswaar hoeven de omroeporganisaties
niet langer een drempel te bereiken om een bepaalde uitzendstatus te
verwerven, de zendtijd wordt procentueel verdeeld naar rato van het
aantal leden. Concurrentie zou wat de NVJ betreft moeten plaatshebben
op basis van kwaliteit en niet op het aantal leden.
De besluiteloosheid en het gebrek aan langetermijnvisie voor de gehele
publieke omroep wordt voor een groot deel bepaald door verdeelde
zeggenschap. Enerzijds is er de Raad van Bestuur anderzijds de
omroeporganisaties. De omroepen krijgen ook in het plan van de
staatssecretaris rechtstreeks geld voor het maken van programma's.
Daarbij zou dan een soort uitzendgarantie geregeld moeten worden. Maar
aan de andere kant wordt gesteld dat de Raad van Bestuur de
zeggenschap over de zenders krijgt. De NVJ blijft van mening dat het
voor de publieke omroep beter is als ook die spagaat wordt verwijderd.
Dus of de zeggenschap (en het totale budget) komt in zijn geheel bij
de Raad van Bestuur of bij de omroeporganisaties.
Dat de publieke omroep zich vanaf 2008 vooral moet toeleggen op
nieuws, opinie, cultuur en educatie is terecht. Maar een totale
verbanning van amusement is volgens de NVJ een stap te ver. Een goede
mix van programma's is belangrijk om een groot publiek te kunnen
blijven aanspreken. Nieuws is niet exclusief voor de publieke omroep
en amusement is niet uitsluitend het domein van de commerciële omroep.
Tenslotte vindt de NVJ het teleurstellend en eigenlijk onbegrijpelijk
dat ook nu weer de discussie over de toekomst van de publieke omroep
zich lijkt te beperken tot de invulling van drie televisienetten. En
dat terwijl ook vijf landelijke radiozenders, dertien regionale radio-
en televisieomroepen, de Wereldomroep, internet en digitale
themakanalen deel uit maken van het publieke bestel.
Nederlandse Vereniging van journalisten