Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek

Sensor slaat alarm bij maagdarmproblemen

10 mei 2005

Aan de Universiteit Twente heeft Sebastiaan Herber een sensor ontwikkeld die maagdarm-ischemie, ofwel een slechte doorbloeding van de maag, kan detecteren. Een kenmerk van maagdarm-ischemie is een te hoge concentratie koolzuur in de maag. De sensor meet die concentratie en weet daardoor hoe goed of slecht de maagwand is doorbloed. Onderzoeker Sebastiaan Herber promoveert 13 mei op dit STW-project bij Universiteit Twente.

Hoofdbestanddelen van de sensor zijn een pH-gevoelige polymeer (hydrogel) en een micro-druksensor. Het polymeer bevat een grote hoeveelheid water en krimpt of zwelt met de veranderende pH-waarde mee. Het polymeer is opgesloten tussen een micro-druksensor en een poreus, silicium deksel. In het deksel zit een reservoir met bicarbonaat elektrolyt, afgedekt door een gasdoorlatend membraan.

Het koolzuurgas vloeit vanuit de maag door het gasdoorlatend membraan de elektrolyt in, waar een reactie op gang komt die de pH-waarde verlaagt. Het pH-gevoelige polymeer wil als reactie zwellen. Aangezien het opgesloten is, bouwt het echter een druk op die de druksensor vervolgens meet. Dit proces kan twee kanten op werken: als de koolzuurspanning daalt, verhoogt de pH-waarde waardoor het polymeer krimpt en de druk afneemt.

De sensor is klein (2,9x0,9x0,7 mm3) en past gemakkelijk in een kathetertip. De kathetertip wordt via de neus in de maag gebracht en blijft daar totdat de meting is afgelopen. Herber ontwikkelde deze sensor om maagdarm-ischemie in een vroeg stadium op te sporen. Maagdarm-ischemie kan leiden tot pijn na de maaltijd, pijn na lichamelijke inspanning, diarree, misselijkheid en mogelijk ernstig gewichtsverlies.

Toekomstplannen
Metingen onder labcondities geven tot dusver veelbelovende resultaten. Binnenkort worden in het Medisch Spectrum Twente ziekenhuis nieuwe metingen uitgevoerd: een 24-uurs meting en een inspanningsmeting op een hometrainer. De sensor blijft in beide gevallen enige tijd in de maag en is dus bestand tegen zoutzuur. Voor de metingen ontwikkelt Herber een prototype katheter samen met Sentron Europe BV. Bij succesvolle metingen wil het bedrijf de sensor in productie nemen.

Daarnaast is er interesse in de mogelijkheid van de sensor om de koolzuurspanning in de hersenen van intensive care patiënten te meten. Door dit te meten kan iets gezegd worden over het herstel van de patiënt. Verder kan de sensor aangepast worden zodat er andere stoffen mee gemeten kunnen worden, zoals glucose of specifieke ionen.