Angst als vlek in de hersenen
Angst is op hersenscans zichtbaar als een verhoogde activiteit van de
amygdala, ook wel de amandelkern genoemd. De reactiviteit van de
amygdala wordt onderdrukt door andere hersengebieden, zoals de
prefrontale schors. Bij mensen met angststoornissen werkt deze
controle vanuit de prefrontale schors echter onvoldoende en is
overmatige en irreële angst het gevolg. Promovenda Odile van den
Heuvel verdedigt de conclusies van haar hersenscanonderzoek op 12 mei
aan het VU medisch centrum te Amsterdam.
Odile van den Heuvel liet tijdens haar experimenten gezonde
proefpersonen en patiënten met angststoornissen kijken naar vieze
plaatjes of ze gaf hun emotioneel geladen woorden zoals twijfel te
lezen. De hersenscans van de gezonde proefpersonen lieten een
verhoogde activiteit zien van de prefrontale schors. Echter, bij de
proefpersonen met angststoornissen was juist een sterk verhoogde
activiteit van de amygdala te zien. Van de prefrontale schors is
bekend dat deze betrokken is bij allerlei sturende functies. Van den
Heuvel concludeert daarom dat de angstklachten worden veroorzaakt door
een falen van dit controlecentrum van de hersenen. Daarbij toonde de
promovenda aan dat mensen met angstklachten ook slechter presteren bij
emotioneel neutrale taken, zoals het oplossen van een denkoefening.
Ook hier lieten deze proefpersonen een verstoorde functie zien van de
prefrontale schors.
De resultaten van dit onderzoek zijn niet zonder slag of stoot
verkregen. In de beginjaren van haar onderzoek leek het er zelfs op
dat niet een verlaagde maar een verhoogde activiteit van de
prefrontale schors verantwoordelijk was voor de angst. Angst voor vuil
is een vlek in het brein, berichtte De Volkskrant in oktober 2000 naar
aanleiding van de eerste resultaten. Later bleek echter dat deze vlek
in de prefrontale schors een artefact was, veroorzaakt door beweging
van het hoofd als reactie op de vieze plaatjes. Na correctie voor dit
bewegen werd de echte vlek gevonden in de amygdala.
Het in beeld brengen van gevoel en gedachte en hun onderlinge
interacties, zal op langere termijn bijdragen aan de ontwikkeling van
nieuwe behandeltechnieken voor angst.
VU Medisch Centrum