Kans op overlijden aan belangrijke doodsoorzaak IC te voorspellen
De kans op overlijden aan multi-orgaanfalen (MOF) kan worden voorspeld
door het bepalen van de ADMA-concentratie in het bloed. Aan MOF
overlijden wereldwijd jaarlijks ongeveer een miljoen mensen op
intensive care-afdelingen. Op woensdag 11 mei promoveert Robert
Nijveldt aan het VU medisch centrum op zijn onderzoek New insights in
the metabolism of asymmetric dimethylarginine (ADMA). In dit
proefschrift toont hij aan dat de lever de belangrijkste bepalende
factor is voor de ADMA-concentratie.
Voordat Nijveldt zijn onderzoek deed, werd er in de literatuur
voornamelijk aandacht besteed aan nierfalen als oorzaak voor een
verhoogde ADMA-concentratie. Nijveldt bevestigt in zijn onderzoek de
rol van de nieren bij het uitscheiden en afbreken van ADMA. Daarnaast
vond Nijveldt aanwijzingen dat ook de lever een belangrijke rol speelt
bij de afbraak van ADMA. Hij constateerde een relatie tussen de mate
van leverfalen en de hoeveel ADMA in het bloed. Om zijn hypothese te
bewijzen ontwikkelde hij een model waarbij de netto bijdrage aan de
lever werd bepaald in de afbraak van ADMA. Uit onderzoek in
proefdieren en bij patiënten bleek dat de lever veel ADMA opneemt. Bij
multi-orgaan falen is het functioneren van de lever vaak ernstig
gestoord. Het blijkt dat leverfalen sterk gerelateerd is aan een
verhoogde ADMA-concentratie in het bloed. Het onderzoek van Nijveldt
heeft mede geleid tot een hypothese waarmee de oorzaak van MOF kan
worden verklaard. Door zijn onderzoek kan de kans op overlijden aan
MOF worden voorspeld door het bepalen van de ADMA-concentratie in het
bloed.
Bij multi-orgaanfalen vallen gelijktijdig essentiële organen als het
hart, de longen, de lever en de nieren uit. De oorzaak hiervan is dat
de doorbloeding van de organen op een gegeven moment faalt waardoor de
organen hun werk niet meer goed kunnen doen. Hierdoor ontstaat een
levensbedreigende situatie.
Essentieel voor een goede doorbloeding is het aminozuur arginine.
Arginine wordt door het enzym stikstofmonoxide synthase (NOS) omgezet
in stikstofmonoxide. Stikstofmonoxide zorgt ervoor dat de bloedvaten
open staan en de organen goed doorbloed worden. De werking van NOS
wordt geremd door ADMA. ADMA staat voor asymmetrische dimethyl
arginine. ADMA komt van nature voor in het lichaam en komt vrij bij de
afbraak van eiwitten.
Al tijdens zijn promotieonderzoek ontving Robert Nijveldt de Young
Investigator research award van de American Association of Study of
Liver Disease, de belangrijkste organisatie op het gebied van
leverziekten in de wereld. Nijveldt is chirurg in opleiding. Zijn
promotie-onderzoek werd gesubsidieerd door het NWO (Nederlandse
organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek).
VU Medisch Centrum