Beslisstijl bepaalt financiële kwetsbaarheid
Probeer je vaak nieuwe producten of laat je je bij financiële
beslissingen meestal door anderen leiden? Dan val je wellicht onder de
groep kwetsbare consumenten die meer kans maken om bij financiële
beslissingen de mist in te gaan. Dat blijkt uit een onderzoek van de
Autoriteit Financiële Markten (AFM), waarin op basis van persoonlijke
en financiële kenmerken een aantal beslisstijlen is geformuleerd.
Met het onderzoek Kennismaking met de financiële consument wil de AFM
meer inzicht krijgen in het gedrag van de financiële consument. Op
basis van een aantal dimensies kunnen volgens de toezichthouder vier
groepen consumenten worden onderscheiden: ambitieuzen,
adviesgevoeligen, beheersten en gemaksgeoriënteerden. Hoewel niet
zonder meer kan worden geconcludeerd dat de ene groep kwetsbaar is en
de ander niet, blijkt wel dat ambitieuzen en adviesgevoeligen
kwetsbaarder zijn dan de twee andere groepen.
Kwetsbare groepen
De beslisstijl van ambitieuzen laat zich het beste omschrijven als
avontuurlijk: deze groep probeert graag nieuwe producten, gaat
ingewikkelde constructies niet uit de weg en is bereid een gokje te
wagen. Ambitieuzen zijn vaak wat hoger opgeleid, geïnteresseerd in
financiën en hebben in de regel een wat groter vermogen. Op het eerste
gezicht dus niet direct een kwetsbare groep, maar doordat ze een
sterke drive hebben méér van hun geld te maken, lopen ze volgens de
AFM een hoger risico.
De adviesgevoeligen zijn anders dan ambitieuzen vaak wat minder hoog
opgeleid, jonger, vaker alleenstaand en niet erg geïnteresseerd in
financiën. Daardoor hebben ze een zwakkere financiële positie. Ze
laten zich bij financiële beslissingen leiden door advies in te winnen
bij anderen, stellen zich weinig kritisch op en gaan vooral op hun
gevoel af in plaats van op productinhoudelijke aspecten. Daardoor
geven ze gemakkelijk geld uit.
Veilige groepen
De andere twee groepen, beheersten en gemaksgeoriënteerden, lopen
volgens de AFM minder risico verkeerde financiële beslissingen te
nemen. Beheersten nemen weloverwogen beslissingen die ze op basis van
feiten en goede argumenten willen maken. Ze zijn vaak wat ouder, zijn
in alle lagen van de bevolking te vinden en zijn sterk geïnteresseerd
in financiën. Hun vermogen is iets groter dan dat van de andere drie
groepen.
De gemaksgeoriënteerden tot slot zijn weinig adviesgevoelig en willen
zo min mogelijk tijd besteden aan hun financiën. Complexe producten
zijn dan ook niets voor hen. Ze kiezen liever producten die
gemakkelijk te begrijpen zijn en waar ze zich niet in hoeven te
verdiepen. Gemaksgeoriënteerden zijn wat vaker lager opgeleid en
ouder. Hun vermogen is wat lager. Doordat gemaksgeoriënteerden graag
op zekerheid spelen, is de kans klein dat ze voor teleurstellingen
komen te staan.
Test je beslisstijl
Het volledige onderzoek staat op de website van de AFM (www.afm.nl).
Onder de Consumenten-button kan via een test worden gekeken onder
welke beslisstijl mensen vallen.
Verzekerd!, mei 2005
Verbond van Verzekeraars