28-04-2005
Geef iepziekte geen kans!
De iep is een veel gezien boom in ons landschap. Je kunt hem herkennen
aan de zaden en de vorm van het blad (scheve bladvoet). Het zijn bomen
met een brede kroon, die veel licht doorlaat. De iep heeft één
zwakheid: de iepziekte. Dit is een zeer besmettelijke en dodelijke
ziekte die al veel slachtoffers onder de iepen gemaakt heeft.
Besmetting met iepziekte
Iepziekte wordt veroorzaakt door een schimmel die op twee manieren kan
worden overgebracht. Ten eerste door wortelcontact tussen zieke en
gezonde bomen. Zieke bomen besmetten via hun wortels de gezonde bomen
die naast hen staan. Ten tweede door de iepenspintkever. Dit diertje
legt haar eieren in zieke en verzwakte iepen. In de zomer komen de
eitjes uit en vliegen de jonge kevers naar gezonde bomen om hiervan te
eten. Als ze van de zieke boom schimmelsporen met zich meedragen,
besmetten ze zo de gezonde boom.
In een aangetaste boom zijn de houtvaten dicht door de schimmel. Dit
kun je in een doorgesneden tak zien aan de bruine ring of stippen.
Transport van voedingsstoffen naar de bladeren is dan niet meer
mogelijk. De open houtvaten heeft hij namelijk nodig om water vanuit
de wortels naar de bladeren te transporteren. Omdat transport van
voedingsstoffen niet meer kan, verwelken de frisgroene bladeren en
verkleuren snel naar geel en dan bruin. Daarna vallen ze af, behalve
de jonge blaadjes aan de uiteinden van de twijgen. Na besmetting door
de kever begint de verkleuring in één of meer takken. Door
wortelcontact met een zieke buurboom verkleurt de hele kroon, meestal
van onderaf beginnend.
Maatregelen
Snel en doortastend handelen is de belangrijkste voorwaarde voor
succes. Zodra een boom symptomen van iepziekte vertoont, gaat een
gespecialiseerd bedrijf de boom controleren. Een kenmerkende bruine
verkleuring onder de schil en een doffe kleur van het ontblote hout
wijzen op iepziekte. Is de boom inderdaad ziek, dan mag het bedrijf de
boom direct verwijderen en versnipperen.
Behalve dit controleren van iepen, injecteren we iepen tegen de
iepziekte. Dit inenten van iepen doen we ieder jaar bij bijna 400
bomen. De bomen maken na de inenting afweerstoffen aan tegen de
iepenziekteschimmel. De behandeling moet wel ieder jaar herhaald
worden. Omdat het een kostbare behandeling is, ongeveer 45,- per
inenting, krijgen alleen monumentale en beeldbepalende iepen een
injectie.
Feromoonvallen
De gemeente gebruikt ook de simpel maar doeltreffend geconstrueerde
feromoonval. Een metalen rooster met daarop een buisje met lokstoffen
(feromonen) en ingesmeerd met bijenwas. Veel kevers vliegen tijdens
het uitvliegseizoen letterlijk in de val. De kans op verspreiding van
de schimmel wordt hierdoor aanzienlijk kleiner. De keverval wordt ook
gebruikt om te bekijken of en waar in een buurt veel iepenspintkevers
voorkomen.
Woensdag 20 april zijn op twee lokaties feromoonvallen geplaatst. Dit
is gebeurd door de Bomendienst. De eerste val hangt ter hoogte van het
Churchillpark aan de einde van de Javastraat. De tweede is geplaatst
aan de Spoorgracht/Beatrixstraat. Eind Oktober worden de
feromoonvallen weer opgehaald.Tussentijds vindt zes keer een telling
plaats van op de vallen aanwezige kevers. Na elke telling wordt er
weer een nieuwe fermoon geplaatst. Bij tellingen met meer dan honderd
kevers is een zoekactie naar de keverbronnen nodig. Dan moet binnen
een straal van vierhonderd meter gezocht worden naar ongeschild
(haard)hout of kwijnende iepen.
Haardhout
De iepenspintkevers broeden onder de bast van zieke en zwakke iepen,
maar ook van omgezaagde gezonde bomen. Daarom zijn haardblokken van
ongeschild iepenhout zo gevaarlijk voor iepen bij u in de buurt.
Eitjes die onder de bast van de blokken hout zitten en uitvliegen,
kunnen de gezonde iepen aantasten met de iepziekte. Uw brandhout kan
zo de brandhaard worden van waaruit iepziektegevallen in uw buurt
ontstaan.
Ongeschild iepenhout? Zieke iep in uw tuin of buurt? Melden s.v.p.!
Langs straten, in windsingels, in bosplantsoen en in tuinen: het
Helderse bomenbestand bestaat voor een groot deel uit iepen. Voor het
behoud van ons bomenbestand is het heel belangrijk dat de iepziekte
een halt wordt toegeroepen. Daarom:
- bewaar nooit iepenhout waar de bast nog omheen zit;
- heeft u nog iepenhout met bast, meld dit aan ons;
- u weet niet of uw haardhout iepenhout bevat? Bel ons;
- u vermoedt dat de iep in uw tuin ziek is? Bel ons;
U kunt elke werkdag van 08.00 tot 14.00 uur terecht bij de
Klantenservice, telefoon (0223) 671200. Na de melding wordt uw,
ongeschilde, iepen(haard)hout kosteloos opgehaald en afgevoerd. Ook
voor het onderzoeken en eventueel kappen van iepen worden géén kosten
in rekening gebracht. Bij de Klantenservice kunt u een folder over
iepziekte verkrijgen. Meer informatie over de iepziekte kunt u vinden
op www.bomenstichting.nl.
Gemeente Den Helder