persbericht / nr. 1806
28-april-2005
Koolzaadteelt voor biodiesel neemt geen grote vlucht
Koolzaad levert in Nederland minder op dan tarwe. De teelt van
koolzaad voor biodiesel zal hier dan ook geen grote vlucht nemen. Dat
geldt niet alleen onder de huidige marktomstandigheden, maar ook onder
het nieuwe EU-landbouwbeleid. In andere Europese landen levert
koolzaad meer op dan tarwe. In Duitsland is het areaal koolzaad onder
invloed van accijnsvrijstelling voor biodiesel drastisch uitgebreid.
De EU streeft naar een vervanging van 2% van de transportbrandstoffen
door biobrandstoffen. Om de teelt in Nederland aantrekkelijk te maken
is een combinatie nodig van meer kilo's per hectare, hogere
opbrengstprijzen en lagere kosten. Deze combinatie van maatregelen
ligt binnen de mogelijkheden, maar vergt dan wel een aanzienlijke
inspanning van de sector. Dat blijkt uit een onderzoek van Wageningen
Universiteit en Researchcentrum, in opdracht van het Ministerie van
LNV.
Nederlands areaal koolzaad
Het onderzoek werd uitgevoerd door het LEI, het Praktijkonderzoek
Plant en Omgeving, en Agrotechnology & Food Innovations, drie
instituten van Wageningen UR. Uit het onderzoek komt naar voren dat
koolzaad momenteel niet kan concurreren met graan of snijmaïs. In 2002
was het areaal teruggelopen tot minder dan 1000 ha. Door nieuwe
initiatieven voor verwerking neemt de belangstelling voor de teelt
inmiddels weer toe. In 2004 was het areaal gestegen tot ruim 1.600
ha.. Dat is overigens nog maar een fractie van de 50.000 tot 70.000 ha
die in Nederland teelttechnisch gezien (gelet op bijvoorbeeld de
vruchtwisseling) voor koolzaad zou kunnen worden gebruikt. Als al die
ruimte zou worden benut, zou dat genoeg biodiesel opleveren om 1% van
de Nederlandse behoefte aan transportbrandstoffen te dekken. Daarmee
zou dus halverwege tegemoet worden gekomen aan de vraag naar
biobrandstof die voortvloeit uit de EU-richtlijn. Bedrijfseconomisch
gezien ontbreken hiervoor echter de stimulansen.
Voorwaarden voor uitbreiding
Om een areaaluitbreiding voor de boer aantrekkelijk te maken, is een
combinatie van hogere opbrengst per hectare, lagere kosten en een
betere prijs nodig. Door onderzoek en voorlichting kan de opbrengst
koolzaad per hectare volgens deskundigen omhoog van de 3.300 kilo die
gemiddeld eind jaren negentig werd gehaald naar meer dan 4.000 kilo.
In het teeltseizoen 2004 werd zelfs al een opbrengst van 4.600 kilo
gerealiseerd. De kosten zouden kunnen dalen wanneer bepaalde
gewasbeschermingsmiddelen toegepast zouden kunnen worden. Prijzen
kunnen stijgen wanneer voor het stro een hoogwaardiger toepassing
wordt gevonden. Accijnsvrijstelling zou vooral bij lokale initiatieven
tot betere prijzen voor de teler kunnen leiden. Pas als aan deze
voorwaarden zou worden voldaan, zou koolzaad ook in ons land kunnen
gaan concurreren met wintertarwe.
---
Beschikbaarheid koolzaad voor biodiesel. Het rapport bestellen
'rapport 6.05.07'.
LEI