Provincie Gelderland

|                                            |Nr.   |2005-360       |
|                                            |Arnhem|26 april 2005  |
|                                            |,     |               |
NIEUWE IMPULS VOOR GELDERS CULTUURHISTORISCH BELEID

De provincie wil haar cultuurhistorisch beleid een nieuwe impuls geven. Daarom wordt de blik de komende jaren meer gericht op de verschillende (deel)gebieden binnen Gelderland. Als uitgangspunt geldt dat de eigen kleur en identiteit van ieder gebied moet worden ontwikkeld, versterkt of hersteld. Dit staat in de beleidsnota Belvoir 2 (voor de periode 2005-2008) die Gedeputeerde Staten aan het Gelders parlement (Provinciale Staten) hebben aangeboden.

De afgelopen vier jaar slaagde de provincie erin de traditionele monumentenzorg om te zetten en te verbreden naar cultuurhistorie. Daaronder vallen: historische (steden)bouw, archeologie en historische geografie. Daarbij koos de provincie voor een actief, heel Gelderland omvattend beleid onder de noemer "behoud in ontwikkeling". Daarmee werd de Gelderse cultuurhistorie zichtbaar gemaakt. Datgene wat de provincie aan historische bouw, archeologie en historische geografie heeft, is geïnventariseerd en vastgelegd in de Gelderse cultuurhistorische waardenkaart. Aan de hand daarvan werd het beleid ook daadwerkelijk in praktijk gebracht. De afgelopen beleidsperiode zijn zo'n 200 programma's en projecten uitgevoerd.

Gebiedsgerichte aanpak
Maar daarmee zijn we er niet, zeggen GS in Belvoir 2. De dynamiek in ruimtelijke en economische ontwikkelingen maakt monumenten, archeologie en landschap kwetsbaar. Het beleid moet daar, kwalitatief en kwantitatief, op worden aangepast. Ook al, omdat de financiële middelen bij alle betrokken overheden en organisaties beperkt zijn. Versnippering moet worden voorkomen. De provincie wil keuzes maken. Het gaat erom cultuurhistorische waarden te behouden die onmisbaar en typerend voor de regio's zijn. Daarom kiest zij voor een regiogerichte aanpak. Deze aanpak moet in nauwe samenwerking met de regio's vorm krijgen. Dat gebeurt aan de hand van de cultuurhistorische beleidskaart: een kaart die Gelderland in tien gebieden verdeelt. Ieder gebied heeft zijn eigen kenmerken. Deze kenmerken zorgen voor de eigen identiteit en vormen als het ware het "DNA" van het gebied. Aan de hand hiervan is voor ieder gebied een programma gemaakt met thema's en projesten die uitgevoerd moeten worden. Nauwe samenwerking
De provincie doet dat samen met de gemeenten in regionaal verband. Daarnaast spelen organisaties en instellingen op cultuurhistorisch gebied (Gelders Genootschap, Monumentenwacht Gelderland e.d.) bij de uitvoering en ondersteuning een belangrijke rol. Uit overleg met de verschillende partners is gebleken dat Belvoir 2 hun instemming heeft. Het gaat de provincie erom dat de juiste organisaties op het juiste moment in de regio samenwerken om projecten en programma's uit te voeren. Zij wil dat coördineren en ondersteunen. Jaarlijks blijft daar 4 miljoen euro voor beschikbaar.

Cultuurfonds monumenten
Los daarvan komt de provincie, samen met het Prins Bernhard Cultuurfonds, met een cultuurfonds voor monumenten. Eigenaren van gemeentelijke monumenten of beeldbepalende panden die in een beschermd stads- of dorpsgezicht liggen, kunnen hier een beroep op doen. Zij komen niet in aanmerking voor rijkssubsidies. Ook zijn gemeentelijke en provinciale subsidies vaak niet voldoende. Het nieuwe cultuurfonds voor monumenten heeft een totaalbudget van 4 miljoen euro.

Procedure
Belvoir 2 wordt volgens planning op 11 mei besproken in de Statencommissie Ruimtelijke Ordening. Op 1 juni organiseert de provincie in Radio Kootwijk een werkbijeenkomst voor gemeenten, organisaties en instellingen. Doel: toelichting op het beleid, afspraken over samenwerking en presentatie van het cultuurfonds voor monumenten. Behandeling van Belvoir 2 in de voltallige vergadering van Provinciale Staten is voorzien op woensdag 29 juni.