Centraal Bureau voor de Statistiek

Persbericht

PB05-050
26 april 2005

Ondernemers industrie pessimistischer, zakelijke dienstverleners optimistisch

Het producentenvertrouwen in de industrie is in april 2005 uitgekomen op -0,1. De ondernemers zijn daarmee duidelijk minder optimistisch dan in maart. De producenten in de industrie zijn minder positief over de toekomstige productie en de orderpositie. Dit blijkt uit cijfers van het CBS. De ondernemers in de zakelijke dienstverlening (excl. R&D) daarentegen verwachten in het tweede kwartaal van 2005 een verdere stijging van omzet en orders. Ook willen zij meer personeel in dienst nemen. Bij de computerservicebureaus geldt dit zelfs voor meer dan de helft van de ondernemers.

Producenten industrie somberder over productie en orderpositie Het producentenvertrouwen is een stemmingsindicator voor de industrie. Het cijfer is samengesteld uit drie deelindicatoren: de verwachte productie in de komende drie maanden, het oordeel over de voorraden gereed product en het oordeel over de orderpositie.
Het producentenvertrouwen is in april verslechterd. Dat komt doordat minder industriële ondernemers in de komende drie maanden een stijging van de productie verwachten en ook zijn ze negatiever over de orderpositie. Vooral de producenten van consumptiegoederen zijn minder positief. Het oordeel van de industriële ondernemers over de voorraden gereed product is gelijk gebleven.

Industrie verwacht lagere prijzen Een op de tien ondernemers in de industrie verwacht lagere verkoopprijzen, terwijl maar een op de zestien hogere prijzen voorziet. Vooral de producenten ln.... Een op de zes ondernemers in de industrie verwacht de personeelsomvang in van consumptiegoederen verwachten lagere prijzen. sbc.... meer industriële ondernemers waren die hun personeelsomvang wilden de komende maanden te verminderen, terwijl maar een op de zeventien van plan is het aantal personeelsleden te verhogen. Deze verwachting verschilt weinig van die in voorgaande maanden. April 2001 was de laatste keer dat er uitbreiden dan ondernemers die hun personeelsomvang wilden verminderen. w
w Bezettingsgraad industrie licht gedaald w De bezettingsgraad van de machines en installaties in de Nederlandse industrie is iets teruggelopen naar 81,9 procent. Dit is het derde kwartaal op rij CBS Persbericht PB05-050 pagina 1 van 3

dat de bezettingsgraad is gedaald. Een op de vijf ondernemers ondervindt productiebelemmeringen. Onvoldoende vraag blijft net als in voorgaande kwartalen de belangrijkste oorzaak. Volgens de ondernemers in de industrie is hun concurrentiepositie in binnen- en buitenland in geringe mate verslechterd. Desondanks verwachten zij meer omzet te halen in het buitenland.

Zakelijke dienstverleners verwachten meer orders en omzet De ondernemers in de zakelijke dienstverlening verwachten in het tweede kwartaal van 2005 meer orders en een hogere omzet. Sinds eind 2000 zijn ze niet meer zo optimistisch geweest over orders en omzet. Deze optimistische verwachtingen gelden voor alle drie in het onderzoek betrokken sectoren: de computerservicebureaus, de leasebedrijven en de overige zakelijke dienstverlening, zoals de uitzendbranche, de reclamebureaus, de schoonmaakbranche, de ingenieursbureaus en de accountants­ en administratiekantoren.

Meeste computerservicebureaus willen meer personeel Een op de drie zakelijke dienstverleners wil in het tweede kwartaal van 2005 meer mensen in dienst nemen, terwijl maar een op de negen verwacht de personeelsomvang in te krimpen. De zakelijke dienstverleners zijn in vier jaar niet zo positief geweest over de werkgelegenheidsontwikkeling in hun branche. De computerservicebureaus spannen de kroon. Meer dan de helft verwacht de personeelsomvang uit te breiden.

Technische toelichting
Het producentenvertrouwen in de industrie, beschikbaar vanaf 1985, is samengesteld uit drie deelindicatoren: de verwachte productie, het oordeel van de ondernemers over de orderpositie en het oordeel over de voorraden gereed product. Een nadere toelichting over het producentenvertrouwen en de conjunctuurtest vindt u op onze website.

De conjunctuurtest in de zakelijke dienstverlening (excl. R&D) betreft een kwartaalonderzoek bij leasebedrijven, computerservicebureaus en de overige zakelijke dienstverlening (waaronder de uitzendbranche, schoonmaakbranche en accountants- en administratiekantoren). Sinds kort zijn de gegevens hiervan ook beschikbaar in StatLine, de statistische database van het CBS. Producentenvertrouwen in de industrie (na verwijdering van seizoeninvloeden) Jan Feb Mrt Apr Mei Juni Juli Aug Sep Okt Nov Dec Jaar 2002 -4,0 -1,6 -1,6 -0,8 -1,6 -1,5 -2,4 1,5 -1,1 -2,8 -0,8 -1,9 -1,6 2003 -4,3 -6,6 -6,6 -5,1 -7,0 -9,4 -7,0 -6,9 -5,1 -3,5 -3,9 -1,8 -5,6 2004 -1,6 -2,9 -1,9 -1,1 1,7 1,9 0,7 0,8 0,5 1,1 0,1 -0,4 -0,1 2005 -0,6 -0,1 1,4 -0,1
Bron: CBS

CBS Persbericht PB05-050 pagina 2 van 3

Producentenvertrouwen in de industrie

11,0

5,5
0,0

-5,5

-11,0
'89 '90 '91 '92 '93 '94 '95 '96 '97 '98 '99 '00 '01 '02 '03 '04 '05

Bron: CBS

Verwachtingen over omzet en personeelsomvang in de zakelijke dienstverlening (excl. R&D)
Saldo positieve en negatieve antwoorden
50
40
30
20
10
0

-10

-20

-30

-40
I II III IV I II III IV I II III IV I II III IV I II III IV I II 2000 2001 2002 2003 2004 2005 Omzet Personeelssterkte Bron: CBS
CBS Persbericht PB05-050 pagina 3 van 3


---- -- Centraal Bureau voor de Statistiek Persbericht

PB05-051
26 april 2005 Consumentenvertrouwen op hoogste niveau 9.30 uur in drie jaar
Het consumentenvertrouwen is in april 2005 verder gestegen en heeft de hoogste waarde in drie jaar bereikt. Toch zijn er nog steeds meer pessimisten onder de consumenten dan optimisten. Het vertrouwen kwam deze maand, gecorrigeerd voor seizoeninvloeden, uit op -16. Dit blijkt uit het Consumenten Conjunctuuronderzoek van het CBS. Vooral het oordeel over het economisch klimaat is verbeterd. De koopbereidheid is licht gestegen.

Oordeel economisch klimaat opnieuw gestegen Het oordeel over het economisch klimaat, is deze maand duidelijk verbeterd. Het verschil tussen het percentage optimisten en pessimisten is -8. Vooral over de economie in de komende twaalf maanden zijn consumenten aanzienlijk positiever dan een maand eerder. Dit is bovendien de enige deelindicator met een positieve waarde. Dat wil zeggen dat de optimisten de overhand hebben. Over de economie van de afgelopen twaalf maanden zijn consumenten minder negatief geworden.

Koopbereidheid stijgt licht
De koopbereidheid is deze maand licht gestegen. De koopbereidheid is gebaseerd op het oordeel over de financiële situatie van het huishouden zelf en op de vraag of de tijd gunstig is voor het doen van grote aankopen. Consumenten zijn minder negatief geworden over hun eigen financiële situatie in de komende twaalf maanden. Over hun financiën van de afgelopen twaalf maanden en over het doen van grote aankopen veranderden ze nauwelijks van mening.

ln.... Vanaf januari 2005 zit het consumentenvertrouwen in de lift. De stijging in de Consumentenvertrouwen in de lift sbc.... Vergeleken met het langjarig gemiddelde is het consumentenvertrouwen eerste vier maanden van dit jaar bedroeg in totaal 13 punten. De laatste keer dat het vertrouwen in korte tijd zoveel steeg was in juli-oktober 1999. Het consumentenvertrouwen ligt in april 2005 op het hoogste niveau na april 2002. echter nog wel laag.
www
CBS Persbericht PB05-051 pagina 1 van 4

Technische toelichting
Het Consumenten Conjunctuuronderzoek (CCO) wordt uitgevoerd in de eerste tien werkdagen van de maand.
De index van het consumentenvertrouwen geeft aan in hoeverre huishoudens vinden dat het economisch gezien beter of slechter gaat. Het consumentenvertrouwen wordt bepaald op basis van de mening van huishoudens over het algemene economisch klimaat en over de eigen financiële situatie. Maandelijks worden hierover in het Consumenten Conjunctuuronderzoek (CCO) vijf vragen gesteld aan ongeveer duizend huishoudens. Daarnaast bevat het CCO onder andere vragen over de verwachtingen voor de werkloosheid en de inflatie en over het spaargedrag en aankoopplannen van huishoudens.
De geïnterviewden kunnen vinden dat het beter gaat (de `optimisten'), dat het slechter gaat (de `pessimisten') of dat de situatie gelijk blijft. De indicatoren worden berekend door het percentage optimisten te verminderen met het percentage pessimisten.
Naast het CBS, stelt ook de Europese Commissie (EC) op basis van het CCO voor Nederland een indicator van het consumentenvertrouwen samen. De EC hanteert daarbij echter deels andere vragen dan het CBS. In de EC- berekening ligt de nadruk geheel op de verwachtingen voor de toekomst, waar in de indicator van het CBS ook de huidige situatie van de consument en diens oordeel over de afgelopen twaalf maanden worden meegenomen. De EC publiceert haar indicator altijd later dan het CBS waardoor de meest recente maand niet zichtbaar is in de grafiek.

Grafiek 1: Consumentenvertrouwen volgens de definitie van het CBS en de Europese Commissie (na correctie voor seizoeninvloeden) 40
30
20
10
0

-10

-20

-30

-40

-50
1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 Consumentenvertrouwen (definitie CBS) Consumentenvertrouwen (definitie EC) Bron: CBS, Europese Commissie

CBS Persbericht PB05-051 pagina 2 van 4

Tabel 1: Consumentenvertrouwen, oordeel economisch klimaat, koopbereidheid: saldo van positieve en negatieve antwoorden (na correctie voor seizoeninvloeden)
2004 2005 Oktober November December Januari Februari Maart April Consumenten- -25 -26 -29 -26 -22 -21 -16 vertrouwen
Oordeel -30 -32 -37 -35 -23 -18 -8 economisch
klimaat
Economisch -51 -53 -54 -58 -47 -39 -33 klimaat afgelopen
jaar
Economisch -9 -11 -21 -12 1 3 17 klimaat komend
jaar
Koopbereidheid -22 -22 -24 -20 -22 -23 -20 Financiële -26 -28 -28 -28 -32 -34 -32 situatie afgelopen
jaar
Financiële -10 -9 -16 -8 -6 -7 -2 situatie
komend jaar
Gunstige tijd voor -31 -31 -27 -24 -27 -28 -27 grote aankopen
Bron: CBS

CBS Persbericht PB05-051 pagina 3 van 4

Tabel 2: Consumentenvertrouwen, oordeel economisch klimaat, koopbereidheid: saldo van positieve en negatieve antwoorden (oorspronkelijke reeks)
2004 2005 Oktober November December Januari Februari Maart April Consumenten- -27 -28 -32 -24 -21 -21 -16 vertrouwen
Oordeel -33 -35 -40 -31 -20 -17 -11 economisch
klimaat
Economisch -52 -54 -57 -52 -45 -39 -35 klimaat afgelopen
jaar
Economisch -14 -16 -22 -10 4 4 13 klimaat komend
jaar
Koopbereidheid -24 -24 -26 -19 -21 -23 -20 Financiële -26 -29 -28 -27 -29 -34 -32 situatie afgelopen
jaar
Financiële -12 -9 -15 -8 -6 -8 -1 situatie
komend jaar
Gunstige tijd voor -33 -33 -36 -23 -27 -27 -27 grote aankopen
Bron: CBS

CBS Persbericht PB05-051 pagina 4 van 4


---- --