Het Koninklijk Huis
26/04/05 Prins van Oranje en Prinses Máxima openen tentoonstelling in
vernieuwd Nederlands paviljoen in Auschwitz
Zijne Koninklijke Hoogheid de Prins van Oranje en Hare Koninklijke
Hoogheid Prinses Máxima der Nederlanden openen dinsdag 26 april 2005
de tentoonstelling over de vervolging van Joden in Nederland in het
vernieuwde Nederlandse paviljoen in Auschwitz in Polen. De opening
vindt plaats in aanwezigheid van mevrouw drs. C.I.J.M. Ross-Van Dorp,
staatssecretaris van Volksgezondheid, Welzijn en Sport, overlevenden
van Auschwitz en vertegenwoordigers van het Nederlands Auschwitz
Comité. Na de opening van de tentoonstelling brengt het paar een
bezoek aan het museum Auschwitz en het voormalige concentratie- en
vernietigingskamp Auschwitz Birkenau.
Sinds 1980 heeft Nederland een paviljoen in het museum van Auschwitz
waar een tentoonstelling ingericht is over de Joodse bevolking in
Nederland en hoe de situatie in de oorlog was. Nieuwe inzichten,
nieuwe vormen van presentatie voor de jongere generaties en het
jarenlange gebruik van het paviljoen, maakten een grondige renovatie
noodzakelijk. Dit betrof enerzijds de vernieuwing van de inhoud van
het gebouw en anderzijds de renovatie van het gebouw zelf.
Het ministerie van VWS heeft het Nederlands Auschwitz Comité opdracht
gegeven de renovatie uit te voeren en een nieuw concept op te stellen
voor de tentoonstelling. De kosten voor deze werkzaamheden worden
gedragen door het ministerie van VWS met behulp van bijdragen van de
ministeries van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap, Buitenlandse Zaken
en Algemene Zaken.
De herziene tentoonstelling laat zien hoe een groot deel van de
Nederlandse Joodse bevolking uiteindelijk in Auschwitz is
terechtgekomen. Geschetst wordt hoe door isolatie en vervolgens
deportatie in enkele jaren tijd vrijwel een totale bevolkingsgroep uit
Nederland is weggevoerd. De geschiedenis wordt verteld via
persoonlijke verhalen, geïllustreerd met geluidsfragmenten, foto's,
filmfragmenten, persoonlijke documenten, citaten uit dagboeken,
autobiografieën en interviews. Ook wordt speciale aandacht gegeven aan
de Nederlandse Sinti en Roma die in Auschwitz zijn omgekomen.
Naast de tentoonstelling, is in het paviljoen ruimte vrijgemaakt voor
de herdenking en herinnering aan die Nederlanders die in Auschwitz
zijn omgekomen. Op de wanden van het paviljoen zijn de namen van de
overledenen geschreven.
Het Nederlandse paviljoen is geheel gerenoveerd. Het dak, de isolatie,
de ramen, de centrale verwarming en beveiliging zijn opnieuw aangelegd
en gerestaureerd. Op deze wijze wordt door Nederland een bijdrage
geleverd aan de instandhouding van het museum te Auschwitz. Bij de
restauratie is rekening gehouden met de nieuwe herdenkingsfunctie van
het paviljoen. Zo zijn, in tegenstelling tot voorheen de ramen niet
langer geblindeerd. De bedoeling hiervan is dat de bezoekers aan het
paviljoen het contact met de omgeving, het kamp, niet verliezen.
Het Nederlandse paviljoen is gelegen op de bovenverdieping van barak
21 in het Stammlager in Auschwitz. Dit Stammlager is het museum van
Auschwitz. Hier werden de eerste experimenten uitgevoerd voor
vernietiging met het gas Zyclon B. Dit resulteerde in de bouw van het
vernietigingskamp Auschwitz Birkenau, de plek waar vervolging en
deportatie van joden, Roma en Sinti uiteindelijk resulteerden in
massamoord.
In het Stammlager, een voormalige Poolse kazerne, zijn door
verschillende landen stenen barakken 'geadopteerd', waarin voor dat
land relevante informatie wordt gegeven.
Van de 104.000 Nederlanders die als gevolg van vervolging zijn
omgekomen, hebben 58.000 hun leven verloren in Auschwitz (daarnaast
nog eens 33.000 in Sobibor, en de overigen in diverse andere kampen).