Contactpersoon
-
Datum
26 april 2005
Ons kenmerk
U.05.01226
Doorkiesnummer
-
Bijlage(n)
-
Uw kenmerk
2040512210
Onderwerp
beantwoording kamervragen over ZuidOost-pas
Geachte voorzitter,
Mede namens de staatssecretaris van Financiën de heer Wijn stuur ik u
hierbij de antwoorden op de kamervragen, nr. 2040512210 ingezonden op 7
april jl door het lid Van der Ham, over de fiscale behandeling van de
ZuidOost-pas. Het verheugt mij zeer dat we uiteindelijk een voor alle
partijen aanvaardbare oplossing hebben gevonden voor dit toch tamelijk
lastige fiscale vraagstuk.
Vraag 1:
Is het u bekend dat er een breed gedragen initiatief bestaat om, ter
voorkoming van een verkeerschaos rond de Amsterdamse A6 ten tijde van de
werkzaamheden daar, ongeveer 55.000 mensen te voorzien van een tijdelijke
trajectkaart voor het openbaar vervoer? 1)
Antwoord:
Ja, het gaat echter niet om de A6 maar om de A9 tussen de knooppunten
Holendrecht - Diemen ook bekend onder de naam Gaasperdammerweg. Hier zal in
de periode van 27 mei t/m 3 september 2005, groot onderhoud plaats vinden,
waarbij nog maar één rijstrook per richting open blijft en op één na
(richting AMC en IKEA) alle op- en afritten worden afgesloten.
Rijkswaterstaat directie Noord-Holland heeft met de Provincie Noord-
Holland, Regionaal Orgaan Amsterdam en de Kamer van Koophandel opdracht
gegeven aan de stichting Verkeeradvies om in die periode het gebruik van
openbaar en collectief vervoer extra te stimuleren en te faciliteren. Het
doel is grootschalig fileleed, economische schade en overlast voor
omwonenden te voorkomen en te reduceren (ook t.b.v. de A1, A6 en A2). Het
streven is dagelijks 5000 minder automobilisten of ca. 5-10% minder
autogebruik te bereiken.
Een speciaal opgerichte stichting Amsterdam Zuidoost Bereikbaar wil met
steun van de daar gevestigde bedrijven de 'ZuidOost-pas' gaan verstrekken
aan forensen. Deze passen geven toegang tot het gebruik van extra
ingekochte zitplaatsen in treinen van de NS en in speciale shuttlebussen
tussen de stations (Bijlmer en Duivendrecht) en de gebouwen waarin deze
forenzen werken. Werkgevers zijn bereid mee te betalen, op basis van 1
arbeidsverliesuur per medewerker, aan de kosten die de stichting maakt en
ook de adresgegevens van hun forensen ter beschikking te stellen. De
stichting kent ook een hardheidsclausule voor forensen waarvan de werkgever
niet in staat is een bijdrage te leveren. Momenteel hebben circa 13.000
werknemers zich bij de stichting aangemeld voor de pas.
Vraag 2:
Ziet u in dit initiatief uit het bedrijfsleven, naast een goed middel om de
congestie te verminderen, ook een kansrijke proef om autogebruikers op een
positieve manier kennis te laten maken met het OV? Zo ja, waarom? Zo neen,
waarom niet? 2)
Antwoord:
Ja, omdat de meerderheid van de werknemers gewend is om alleen de auto te
gebruiken voor het woon-werkverkeer en omdat nu een aantrekkelijke
mogelijkheid wordt geboden om soms ook voor de trein en de bussen te
kiezen, al is het maar voor het laatste deel van hun reis. Het is voor
Nederland tamelijk uniek dat werkgevers in deze mate bereid zijn mee te
betalen aan openbaar vervoer en de locatiebereikbaarheid. Het is tevens een
mooi voorbeeld van vervoermanagement omdat de initiatiefnemende overheden
en bedrijfsleven gezamenlijk de verantwoordelijkheid nemen om te zoeken
naar oplossingen om de locatiebereikbaarheid te waarborgen.
Vraag 3:
Klopt het dat dit initiatief zou kunnen stranden wanneer de Belastingdienst
zou besluiten om het advies van de Inspecteur te Amsterdam om in deze casus
te spreken van "vervoer vanwege de overheid" naast zich neer te leggen? 3)
Vraag 4:
Deelt u de opvatting dat een dergelijk besluit een negatief signaal zou
betekenen voor publiek-private initiatieven? Hoe ziet u dit, ook in het
licht van "de andere overheid"?
Antwoord op vraag 3 en 4:
De overheid en het bedrijfsleven betalen gezamenlijk de kosten van de
ZuidOost-pas, waarbij de overheid het grootste deel van de kosten draagt.
Gelet op de financiële en organisatorische betrokkenheid van de werkgevers
stelt de Belastingdienst zich op het standpunt dat bij de verstrekking van
de ZuidOost-passen sprake is van 'vervoer vanwege de werkgever'. Deze
verstrekking leidt op zichzelf niet tot belastingheffing, maar heeft wel
tot gevolg dat de daarnaast betaalde reiskostenvergoedingen niet onbelast
kunnen blijven. Het is zeer bezwaarlijk om de veelal in CAO's vastgelegde
reiskostenvergoedingen voor een korte periode aan te passen of in te
trekken, temeer omdat werknemers niet op alle dagen (of niet de gehele
reisafstand) met de ZuidOost-pas zullen reizen. Werknemers zullen dus niet
willen afzien van hun volledige reiskostenvergoeding om een ZuidOost-pas te
krijgen. Gelet op dit wisselende reispatroon en het grote aantal werknemers
zal belastingheffing over de doorbetaalde reiskostenvergoedingen gedurende
een korte periode leiden tot een forse stijging van de administratieve
lasten bij de deelnemende werkgevers. Dat zou een grote belemmering vormen
voor de slagingskans van dit tot heden unieke initiatief van de
samenwerkende overheden en het bedrijfsleven. De staatssecretaris van
Financiën heeft daarom besloten om in een beleidsbesluit de weg vrij te
maken voor een onbelaste doorbetaling van de bovengenoemde
reiskostenvergoedingen. In vervolg op dat beleidsbesluit zal hij in een
wetgevend traject vastleggen onder welke voorwaarden in toekomstige
situaties eenzelfde handelwijze mogelijk is. Belangrijke criteria zullen
daarbij zijn dat de financiering van de vervoerbewijzen grotendeels door de
overheid plaatsvindt en dat gelet op de duur van het verkeersproject
slechts korte tijd sprake is van samenloop van reiskostenvergoedingen en
vervoerbewijzen. In die situatie staat een aanpassing van de
reiskostenvergoedingen niet in verhouding tot het voorkomen van
grootschalig fileleed, economische schade en overlast voor omwonenden.
Vraag 5:
Zou het, in verband met de tijdsdruk op het gehele project, mogelijk zijn
dat u de Kamer hierover zo spoedig mogelijk bericht?
Antwoord:
Ja.
Voetnoten in vragen:
1) Werkgevers werken samen met RWS, Provincie NH en ROA.
2) Doel = 5.000 minder auto's in de spits, volgens RWS noodzakelijk om
grootschalige problemen te voorkomen.
3) Belangrijke argumenten in deze zijn het feit dat de overheden RWS,
provincie NH en ROA middels de Stichting Amsterdam Zuidoost Bereikbaar het
vervoersaanbod organiseren, verstrekken én meer dan de helft van de kosten
hieromtrent voor hun rekening nemen. De bijdragen van werkgevers in de
kosten worden beschouwd als een vorm van "retributie".
Hoogachtend,
DE MINISTER VAN VERKEER EN WATERSTAAT,
Karla Peijs
Ministerie van Verkeer en Waterstaat