PERSBERICHT
Dwingeloo / Groningen, 21 april 2005
Supercomputer lofar snelste in europa
biljoenen wiskundige berekeningen tegelijk
Dinsdagmiddag 26 april stelt minister Maria van der Hoeven (OC&W) de
snelste computer van Europa in werking. De machine heeft een capaciteit
van 27,5 teraflop per seconde (een teraflop is 1000 miljard berekeningen)
en is tot stand gekomen in een onderzoekssamenwerking van IBM Research
en ASTRON. De supercomputer is opgesteld in het RC, het universitair
rekencentrum van de Rijksuniversiteit Groningen en voert berekeningen uit
voor LOFAR, straks het grootste sensornetwerk ter wereld.
Op dit moment kent LOFAR drie werkende toepassingen in de geofysica, de astronomie en
de landbouw. De sensoren brengen de ondergrond in kaart (geofysica), ze maken een
afbeelding van de hemel (astronomie) en ze monitoren de omstandigheden op
landbouwpercelen (precisielandbouw). Meer toepassingen zijn in voorbereiding.
LOFAR meet signalen met behulp van zeer veel aan elkaar gekoppelde sensoren. De
supercomputer rekent met de gegevens complexe computermodellen van de omgeving
door. Dat gebeurt continu want de sensoren van LOFAR voeden hem voortdurend met
nieuwe gegevens. Door dit steeds herhaalde meten en rekenen worden de modellen elke
keer gevoed met verse gegevens waardoor steeds nauwkeuriger en betrouwbaarder
informatie beschikbaar komt om LOFAR-toepassingen te sturen en te controleren.
Modellen worden op die manier steeds geconfronteerd met de werkelijkheid. De kwaliteit
van de modellen verbetert zodanig dat gebeurtenissen in het heelal, in de aarde en op het
bouwland veel beter kunnen worden begrepen en voorspeld. LOFAR brengt dus de hele
omgeving van de mens on line (ruimte, aarde en veld).
Voor zulke grote datastromen is niet zo maar een computer te koop, je moet hem
bedenken en maken. ASTRON en IBM hebben samengewerkt om een supercomputer te
optimaliseren die dergelijke grote hoeveelheden datastromen kan verwerken. De capaciteit
van de computer is enorm: 27,4 teraflop per seconde. Dat wil zeggen: 27,4 maal 1000
miljard berekeningen in een seconde.