Ministerie van Algemene Zaken


1red15558
22-04-2005, NOS, Met het oog op morgen, Radio 1, 23.07 uur

MINISTER-PRESIDENT BALKENENDE, NA AFLOOP VAN DE WEKELIJKSE MINISTERRAAD,

OVER HET REFERENDUM OVER HET GRONDWETTELIJK VERDRAG VAN DE EUROPESE UNIE,

TOPINKOMENS EN DE INAUGURATIE VAN DE PAUS


- REFERENDUM GRONDWETTELIJK VERDRAG EU -


CARASSO:
De premier vond de folderactie op het Plein zeer geslaagd.


BALKENENDE:
Het was fantastisch om op het Plein te zijn. Sowieso omdat het een mooie dat was. De zon scheen, mensen met blije gezichten. Ik heb natuurlijk aan iedereen gevraagd: gaat u stemmen?


CARASSO:
Kwamen de blij gezichten door de grondwet of door de zon?


BALKENENDE:
Ach, misschien een combinatie. Het was wel opvallend dat iedereen die ik aansprak zei: ik ga stemmen. Een groot deel zei ook 'ja'. Ik heb geen nee- stemmers gehoord. Wel mensen die zeiden: ik ga eens de folder bekijken, ik ga me eens verder verdiepen in het grondwettelijk verdrag. Ook mensen die gewoon eerlijk zeiden: het staat toch wat ver van me af, waar gaat het precies over? Dat was in ieder geval een hele mooie opsteker. Ik was aangenaam verrast door het positivisme daar.


CARASSO:
Gaat u vanaf nu iedere dag de straat op?


BALKENENDE:
Ik moet natuurlijk wel mijn werk blijven doen wat betreft andere onderwerpen. Maar ik ga de komende tijd veel aandacht besteden aan het referendum. Waarom? Omdat er zoveel voor is te zeggen om 'ja' te zeggen tegen het referendum.


CARASSO:
Drie V's hoorde ik vandaag. Vrede, voorspoed, veiligheid?


BALKENENDE:
Heel goed. Kennelijk is het makkelijk om de woorden te onthouden. Dat is ook precies de bedoeling, om aan te geven: waar hebben we het eigenlijk over? Wij willen dat Europa vooruit gaat.


CARASSO:
Een vierde V.


BALKENENDE:
Eens kijken hoe ver we in dit gesprek kunnen komen. We willen dat Europa vooruit gaat als het gaat om de strijd tegen misdaad en terrorisme. We willen dat Europa economisch sterk wordt. Dat is ook nodig ten opzichte van China en de VS. Als je dan een verdrag hebt dat het gemakkelijker maakt om sommige besluiten te maken, een verdrag dat Europa efficiënter, slagvaardiger en democratischer maakt, dan moet je gewoon zeggen: het is van groot belang dat we 'ja' gaan zeggen. Laat al diegenen die 'ja' zeggen de handen in elkaar slaan en werken aan een positieve campagne.


- TOPINKOMENS -


CARASSO:
De helft van de bonus van de topman van Essent gaat naar een goed doel. "Daarmee neem ik mijn morele verantwoordelijkheid", zei de topman. Is dat een goed antwoord op wat u noemde 'een moreel appél aan het bedrijfsleven'?


BALKENENDE:
Laten we oppassen om ons niet te veel te richten op één bepaalde casus. Dat is niet mijn taak. Het is natuurlijk wel zo dat het hele debat wat in de Nederlandse samenleving is ontstaan, heeft geleid tot een bepaalde stap.


CARASSO:
Is het een goede stap, is het wat u bedoelde?


BALKENENDE:
Niet helemaal. Ik moet zeggen: het is altijd fijn als mensen hun ogen niet sluiten voor discussie. Ook ik wil stappen zetten. Dat is gewoon positief. Daar geen misverstaand over.


CARASSO:
Maar niet helemaal, hij had al zijn bonussen in moeten leveren?


BALKENENDE:
Nee, het ging mij om iets anders. Het gaat mij om de vraag: wat is redelijk in de salarisontwikkeling in Nederland? Hoe kun je voorkomen dat er soms sprake is van soms excessieve salarisstijgingen?


CARASSO:
Waarom bent u niet helemaal tevreden met die stap van gisteren?


BALKENENDE:
Van dit concrete geval? Nee, ik zeg: er is nog zo veel te doen in Nederland. Ik vind ook dat je op moet passen om over één afzonderlijk persoon te spreken. Het gaat mij om het vaststellen van salarissen. Dan praat ik én over de marktsector én de overheidssector én de semi-publieke sector.


CARASSO:
Schenken aan een goed doel is ook aftrekbaar van de belasting.


BALKENENDE:
Dan zitten we helemaal in een ander type discussie. Daar doe ik maar even geen uitspraken over.


CARASSO:
U zegt: het gaat niet om één persoon. Toch zei de topman van Essent gisteren: minister De Geus en premier Balkenende hebben dingen over mij gezegd terwijl ze niet alle feiten kenden. Hij klonk gegriefd over uw optreden.


BALKENENDE:
Ik heb me een beetje verbaasd dat er ook ineens begrippen als evangelie en waarden en normen werden gebruikt. Wanner iemand zich gekwetst voelt, dan moet je dat met elkaar uitspreken. Daar heb je niet de media voor nodig.


CARASSO:
Gaat u hem bellen?


BALKENENDE:
Als ik nu zeg dat ik er niet via de media over ga spreken, dan ga ik ook u geen antwoord geven.


CARASSO:
Dan gaat u hem bellen.


BALKENENDE:
Nee, daar doe ik geen uitspraken over. Het ging mij natuurlijk niet om de persoon zelf. Het ging mij om het feit dat iemand op een bepaalde plek te maken krijgt met een hoog salaris. Dat staat ook voor andere situaties. We hebben tegen heel veel mensen in Nederland gezegd: juist omdat we Nederland vooruit willen krijgen, juist omdat we de achterstand hebben opgelopen ten opzichte van ander elanden, omdat we ons zorgen maken over faillissementen, daarom hebben we gezegd: kies voor een gematigde loonontwikkeling. Als ik die boodschap vertel tegen heel veel Nederlanders, dan moet je ook zo eerlijk om die boodschap te vertellen tegen de top.


CARASSO:
Dat punt is duidelijk. U zegt: het gaat niet om de persoon. Bij naming and shaming, waar u de afgelopen weken op hebt gehamerd, gaat het toch om personen?


BALKENENDE:
Je moet niet een discussie krijgen tussen een afzonderlijke ondernemer en een premier. Het gaat om het feit dat bijvoorbeeld de aandeelhouders die verantwoordelijk zijn voor het beloningsbeleid, dat die op een gegeven moment zich beseffen: wij hebben een bepaalde taak, we moeten integer handelen, kiezen voor geloofwaardigheid bij het salarisbeleid.


CARASSO:
Het leidt nog niet tot fiscale maatregelen?


BALKENENDE:
Als ik nu zie wat we vandaag hebben besproken. We gaan verder met zaken in kaart te brengen: transparantie. We spreken aandeelhouders aan. We gaan het gesprek aan in de Stichting van de Arbeid, werkgevers en werknemers. We hebben een norm ten aanzien van de publieke sector.


CARASSO:
Maar dat was allemaal al in gang gezet.


BALKENENDE:
We geven ondernemingsrecht ten aanzien van beloningsverhoudingen.


CARASSO:
Ook al in gang gezet.


BALKENENDE:
Vandaag hebben we gezegd dat de commissie snel aan de orde gaat.


CARASSO:
De commissie die onder andere gaat rapporteren over gouden handdrukken. Dat gaan ze nu eerder doen. Dat zijn allemaal dingen die al aan de gang waren.


BALKENENDE:
Ten aanzien van de fiscaliteit hebben we gezegd: we zullen met de stichting gaan praten over het fenomeen werknemersopties. We hebben dat gedaan omdat dit ook in andere landen voorkomt. Dat betekent dat je dat soort uitgaven niet zomaar mag gebruiken om je vennootschapsbelasting lager te krijgen. Daarover zullen we het gesprek aangaan. Ten aanzien van de fiscaliteit hebben we ook nog eens gekeken van: wat zijn de mogelijkheden. Maar je moet ook oppassen als Nederland dat je je uit de markt prijst.


- INAUGURATIE PAUS -


CARASSO:
Zondag gaat u iets heel anders doen. Dan gaat u naar de inauguratie van de paus. Wordt het niet eens tijd dat de paus weer eens naar Nederland komt? Nieuwe paus, nieuwe kansen.


BALKENENDE:
U weet, we hebben de scheiding tussen kerk en staat. Ik ga niet over het afleggen van bezoeken van de paus aan Nederland. Ik moet trouwen ook nog zeggen, 19985 is het voor het laatst geweest dat de inmiddels overleden paus in Nederland is geweest.


CARASSO:
U kunt hem toch uitnodigen?


BALKENENDE:
Maar goed, dat gaan we ook niet via de media doen. Ik denk trouwens dat de nieuwe paus heel veel dingen te doen heeft. Hij moet opnieuw beginnen met tal van werkzaamheden. Hij zal naar tal van landen gaan voor bezoeken. Het zou denk ik voor de rooms katholieke gemeenschap in Nederland erg mooi zijn, want het is natuurlijk toch een teken van verbondenheid en betrokkenheid als de paus zou komen.


CARASSO:
U kunt hem toch gewoon bellen?


BALKENENDE:
Zo gaat dat allemaal niet. Ik kan me voorstellen dat er heel veel mensen zijn die het op prijs zouden stellen als er een bezoek aan Nederland zou worden gebracht. Maar daar ga ik eerlijk gezegd niet helemaal over. (Letterlijke tekst, ongecorrigeerd, RD)