Artsen zonder Grenzen
Hoe krijgen we ACT bij de patiënten? Dat is onze grootste uitdaging
Sierra Leone herstelt voorzichtig van een jarenlange burgeroorlog
waarbij 50.000 doden zijn gevallen. Door de slechte staat van het
gezondheidssysteem en het tekort aan gekwalificeerd medisch personeel
heeft een groot deel van de bevolking geen toegang tot medische zorg.
Malaria is de meest voorkomende ziekte onder zowel ouderen als
jongeren en de grootste doodsoorzaak voor kinderen onder 5 jaar. De
gebruikte medicijnen om malaria te bestrijden (chloroquine), werken
niet meer door de opgetreden resistentie. Na een intensieve lobby bij
de overheid is sinds maart 2004 het gebruik van ACT (Artesenate
Combination Therapy) toegestaan; een zeer effectieve behandeling tegen
malaria gebaseerd op artemisinine.
Willemieke van de Broek werkt als medisch coördinator in Sierra Leone.
Sinds ACT is opgenomen in het landelijke protocol, gebruikt Artsen
zonder Grenzen dit middel in de 11 klinieken en twee ziekenhuizen.
Momenteel behandelen we per maand 1.700 kinderen onder vijf jaar en
1.100 malariapatiënten ouder dan vijf jaar. Maar daarmee is helaas nog
niet gegarandeerd dat alle malariapatiënten toegang hebben tot ACT.
ACT is duur en tot nu toe is het Sierra Leone niet gelukt om de
medicijnen gesubsidieerd te krijgen.
Wat is precies het probleem?
Sierra Leone is een arm land en de aandacht voor het zorgstelsel is
tot nu toe minimaal geweest. Een verpleegkundige verdient 20 dollar in
de maand en de regering heeft dan ook geen geld om ACT te betalen voor
alle malariapatiënten. De behandeling kost 1 dollar. Maar ook de
snelle test waarmee met een druppel bloed binnen vijf minuten
geconstateerd kan worden of iemand malaria heeft, kost 70 dollarcent.
Daarom heeft de regering een aanvraag ingediend bij Global Fund om
voor komende drie jaar ACT gefinancierd te krijgen. Helaas loopt die
aanvraag al een jaar en zit er geen schot in de zaak. Global Fund
hanteert namelijk strikte criteria en wil er zeker van zijn dat het
geld daadwerkelijk aan de medicijnen wordt besteed en de medicijnen de
patiënten bereiken. Daarvoor moet de regering met documenten zoals
richtlijnen voor implementatie, monitoring en planning over de brug
komen om uiteindelijk dat geld te krijgen. De regering heeft deze
documenten nog steeds niet voldoende rond gekregen. Dat is misschien
niet verwonderlijk als je beseft dat het overheidsapparaat na een
langdurige burgeroorlog nog niet is hersteld en corruptie welig tiert.
Wat is de rol van Artsen zonder Grenzen?
Enerzijds benadrukken we voortdurend het belang van ACT en helpen de
regering bij de aanvraag van subsidie bij Global Fund. Zo heeft een
malariadeskundige van Artsen zonder Grenzen bezoeken gebracht in de
dorpsgemeenschappen, maar ook om te praten met het ministerie van
Volksgezondheid. Na de invoering van ACT in de klinieken die wij
ondersteunen, hebben we een onderzoek gedaan hoe therapietrouw de
patiënten zijn. Daarbij bezochten we de patiënten thuis en
controleerden of ze de medicijnen daadwerkelijk innamen. Naast de
invoering van ACT proberen we het ministerie van Volksgezondheid en
andere organisaties ervan te overtuigen om ook de snelle malariatest
beschikbaar te stellen in de klinieken. Tot voor kort was het regel
dat iedereen die koorts had, onmiddellijk werd aangenomen dat hij
malaria had. Met als gevolg dat patiënten werden overbehandeld. Wij
hanteren doeltreffender diagnoses om malaria vast te stellen. Dit
vermindert de kans op nieuwe resistentie en drukt de kosten van de
invoering van ACT.
Wat zou er volgens jou nog meer moeten gebeuren?
Andere organisaties zoals Unicef, African Development Bank en de
Europese Unie hebben een aantal provincies in Sierra Leone geadopteerd
om voor komende drie jaar het gezondheidssysteem te helpen op te
bouwen. Al deze organisaties zouden een grotere rol kunnen spelen en
nog meer druk kunnen uitoefenen om ACT bij de patiënten te krijgen. Nu
zie je toch een wat afwachtende houding bij deze organisaties. Wat
betreft de productie van ACT verloopt ook niet alles soepel. Zo is het
plantje, noodzakelijke grondstof voor de maak van artemisinine, niet
altijd voorradig. Regelmatig hebben we het verzoek gekregen om op tijd
de bestelling te doen voor deze plantjes!
Behandeling met ACT
Artsen zonder Grenzen bestrijdt in bijna alle Afrikaanse landen waar
ze werkt malaria en pleit voor landelijke invoering van het medicijn
ACT >>
Artsen zonder Grenzen -- Plantage Middenlaan 14 1018 DD Amsterdam --
GIRO 4054