Protestantse Kerk in Nederland
Missionaire presentie in de vinex
(14-4-2005)
Voor de derde keer organiseerde de Protestantse Kerk in Nederland een
werkdag over kerkelijke presentie. Missionaire presentie in de vinex
was op maandag 11 april het thema. Ongeveer 70 predikanten, pastores
en kerkelijk werkers in vinex- en grote nieuwbouwlocaties waren bijeen
in het Protestants Landelijk Dienstencentrum.
Geloofsgemeenschappen in nieuwbouw- en vinexwijken zijn volop
missionair actief, zo bleek op deze dag. Een inventarisatie wees dat
uit. In vinexwijken vindt veel pionierswerk plaats met initiatieven
die je vaak later in gewone kerken terugvindt.
Otto Grievink, predikant in een vinexwijk bij Waalwijk, noemt het
kerk-zijn opnieuw, met nieuwe, jonge mensen. Grievink deed voor het
Theologisch Wetenschappelijk Instituut (ThWI) anderhalf jaar onderzoek
naar de kerkvorming in vinexwijken. De vraag naar missionaire
initiatieven stond centraal. Missionair bleek een term die
verschillende reacties oproept. Grievink vatte het begrip samen als je
als geloofsgemeenschap durven presenteren naar buiten en is buiten ook
de groep van niet-kerkelijken. Activiteiten die genoemd werden waren
onder meer ontmoetingen in gesprekken: groothuisbezoeken,
straatgesprekken, huiskamergesprekken en thee met thema. Eén thema
sprong eruit: geloofsopvoeding. Niet zo verwonderlijk in wijken met
veel jonge kinderen Andere themas zijn: werk, spiritualiteit en
christelijk geloof als thema van allerlei inleidende cursussen. Er
wordt ook veel gevierd en dat past bij de open kerk-gedachte:
laagdrempelige vieringen waarbij de dominee een kleinere rol krijgt
toebedeeld en veel anderen wijkbewoners, scholieren, leraren aan het
woord komen. Groot is ook de inbreng van gelovigen zelf in diensten
met namen als Geloven op schoot, Burendienst en Gastendiensten.
Bovendien is de kerk vaak letterlijk open voor maaltijden, exposities,
stiltecentra, filmavonden, kerkelijke markten, activiteiten in
samenwerking met buurtcentra, enz.
Tweesporenbeleid
Ds. Anette Sprotte (Amersfoort-Noord, Nieuwland) beschreef de
ontwikkeling van een tweesporenbeleid waarbij dienstbaarheid en
solidariteit met de wijkbewoners enerzijds en de stichting van de
geloofsgemeenschap anderzijds beide worden benadrukt. In haar
werkzaamheden is ze niet alleen op de kerk gericht, maar maakt ze ook
deel uit van een netwerk van andere welzijnsinstanties in de wijk. Dat
heeft tot gevolg dat zij als pastor een netwerker is geworden die
verbindingen legt tussen mensen onderling in de wijk én tussen God en
mensen. Het takenpakket is niet zo vastomlijnd als in een traditionele
kerk. Daarom vraagt het om flexibiliteit en om je kwetsbaar op durven
te stellen. Sprotte constateert dat de geloofsgemeenschap in Nieuwland
op een tweesprong staat: gaat de gemeenschap de weg van de
traditionele kerk, of ontwikkelt ze zich als kerk die een andere
benadering kiest? Zij pleit voor het benadrukken wat mensen in een
wijk voor elkaar kunnen betekenen. Dat benadrukken kan zich uitten in
het vieren van de gemeenschap van haar wortels in haar eigen omgeving.
In zijn reflectie op de ontwikkeling van missionaire activiteiten in
vinexlocaties ging dr. Henk de Roest, hoogleraar Praktische Theologie
in Leiden, in op mogelijke vormen voor een christelijke
geloofsgemeenschap in een tijd van individualisering. Hij pleitte
daarbij voor een kerkvorm met zowel nadruk op toewijding aan het
evangelie als op incidentele deelname. In deze kerkvorm wordt
gestreefd naar een duurzame christelijke geloofsgemeenschap waarin
veel vormen van deelname een standby-karakter hebben.
De dag was georganiseerd door de Protestantse Kerk in Nederland in
overleg met de hervormde bond voor inwendige zending IZB en het
oecumenisch werkverband kerkelijk opbouwwerk WKO. Op de dag werd ook
een nieuwe website gelanceerd, www.kerkindevinex.nl een plaats voor
uitwisseling en inspiratie over gemeente-zijn in vinex- en grote
nieuwbouwwijken. Meer informatie bij Peet Valstar, tel. (030) 880 15
67