Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek

Oude tekeningen van wetenschappelijke collectie van Peter de Grote gebundeld

11 april 2005

Kunsthistorici hebben een belangrijke bijdrage geleverd aan een uitgave waarin 2050 kostbare tekeningen van de wetenschappelijke collectie van Peter de Grote zijn gebundeld. Het lijvige werk - dat op 7 april werd gepresenteerd in het Amsterdams Historisch Museum - is het resultaat van een jarenlang samenwerkingsverband tussen Russische en Nederlandse wetenschappers. Van de Universiteit van Amsterdam (UvA) namen Debora Meijers - hoofddocent Kunstgeschiedenis en mederedacteur van de uitgave - en Bert van Roemer - gastonderzoeker en docent Kunstgeschiedenis - deel. Het project werd gefinancierd door de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO).

De titel van de publicatie (die ook verkrijgbaar is als cd-rom) is The paper Museum of the Academy of Sciences in St. Petersburg c. 1725-1760. Het is een volledige uitgave van 2050 bewaard gebleven waterverftekeningen van objecten die men in de achttiende eeuw bijeenbracht in het museum van de St. Petersburgse Academie van Wetenschappen. Deze objecten waren afkomstig uit de Kunstkamera, een door tsaar Peter de Grote opgericht openbaar museum waarvoor hij onder andere aankopen deed in Nederland (zoals anatomische preparaten van Ruysch). Vanaf 1725 begon men de hele collectie van Peter de Grote in tekeningen vast te leggen; in totaal moeten er zo'n 4000 à 5000 bladen hebben bestaan. Ook elders in Europa legde men objecten wel vast op papier of perkament, maar nergens heeft dat geleid tot zo'n groot corpus.

De tekeningen bestrijken een zeer breed terrein, van anatomie en zoölogie tot archeologie en sinologie. Ze fungeerden indertijd als een losbladige beeldenencyclopedie voor de bezoekers van het museum. Vanaf 1999 hebben Russische en Nederlandse onderzoekers in een door NWO gefinancierd project samengewerkt aan het bundelen en toegankelijk maken van de tekeningen. Dat leidde in 2003 al tot de publicatie van een Russische versie van het boek, en nu dus tot een Engelstalige uitgave en een cd-rom. De originele tekeningen worden tegenwoordig bewaard in de Hermitage, het Russisch Museum en het archief van de Petersburgse afdeling van de Russische Academie van Wetenschappen.

The paper Museum of the Academy of Sciences in St. Petersburg c. 1725-1760 is verkrijgbaar bij de Koninklijke Nederlandse Academie van Wetenschappen (KNAW).