Ingezonden persbericht
Utrecht, 11 april 2005
Onderzoek naar 30 jaar Fietsersbond
Van protestbeweging tot serieuze gesprekspartner
Dit jaar viert de Fietsersbond haar 30-jarig bestaan. Vanwege dit jubileum
bracht Bram Duizer in opdracht van de Fietsersbond 30 jaar fietsacties in
beeld. In het onderzoek 'In het nut van actie moet je geloven' laat Duizer
zien hoe de actievormen van de Fietsersbond in de loop der jaren zijn
veranderd. Van een protestbeweging ontwikkelde de Fietsersbond zich tot
een serieuze gesprekspartner van gemeenten. Duizer voerde zijn onderzoek
uit bij de Wetenschapswinkel Letteren in het kader van zijn opleiding
Geschiedenis.
Symbool voor vrijheid
De Fietsersbond werd in 1975 opgericht als de Eerste Enige Echte
Nederlandse Wielrijdersbond (E.N.W.B). Het autoverkeer groeide explosief
en het fietsgebruik daalde dramatisch. Daarom eiste de Fietsersbond
aandacht op voor de fiets. De bond zette zich af tegen de ANWB die in haar
ogen veel te veel een autoclub was geworden. De toenmalige E.N.W.B.
ontstond vanuit actiegroepen die verwant waren met de provobeweging. De
fiets was een passend symbool voor de vrijheid en blijheid van de provo's
die zich bekommerden om een mensvriendelijke leefomgeving. Foto's uit die
tijd laten duizenden fietsdemonstranten zien met lange haren en baarden,
met posters beplakte fietskarren, spandoeken, en met veel stickers en
buttons. Deze nieuwe fietsbeweging bracht massa's mensen op de been met
grote fietsdemonstraties zoals de Nationale Fietsdag (1976) en de
Wereldfietsdag (1977).
Ontwikkeling Fietsersbond
Bram Duizer laat zien hoe de actievormen van de Fietsersbond in de loop
der jaren zijn veranderd. Hij onderscheidt daarbij vier perioden. De
eerste periode (1975-1979) kenmerkte zich door straatacties en
massademonstraties. De volgende periode (1979-1988) stond in het teken van
kennisontwikkeling over fietsvriendelijke inrichting in de straat. Dit
gebeurde bijvoorbeeld door middel van de actie '50 is te veel', waarbij de
vereniging succesvol streed voor verlaging van de maximumsnelheid van het
autoverkeer in woonwijken.
De derde periode die Duizer onderscheidt (1988-1999) is een periode van
erkenning en beleidsparticipatie. De Fietsersbond werkte mee aan 'Tekenen
voor de Fiets', een handboek voor fietsvriendelijke infrastructuur, en
speelde een steeds grotere rol bij het maken van gemeentelijke
verkeersplannen en nota's. Vanaf 1999 presenteert de Fietsersbond zichzelf
als pure belangenbehartiger voor fietsers. Met een hightech meetfiets
inclusief computerapparatuur deed ze eerder onderzoek naar de kwaliteit
van het fietsnetwerk in gemeenten. De resultaten werden gepresenteerd aan
de gemeenten.
Veranderende tijdsgeest
De verandering in actievoeren hangt volgens Duizer samen met de
veranderende tijdsgeest. De protestdemonstraties van de jaren zeventig
werden in de tachtiger jaren vervangen door het overlegmodel. Daarnaast
maakte de Fietsersbond zelf ook een ontwikkeling door. Zij werd steeds
meer een autoriteit op fietsgebied en vergaarde steeds meer kennis, zodat
ze een serieuze gesprekspartner werd voor gemeenten.
Breder palet
Anno 2005 is de Fietsersbond vertegenwoordigd in alle verkeersorganen en
vaak direct betrokken bij de ontwikkeling en uitwerking ervan. De
Fietsersbond voert nog steeds actie maar heeft ook een breder palet aan
beïnvloedingsstrategieën ter beschikking gekregen, zoals lobby, overleg en
onderzoek. De bond heeft op dit moment 32.000 leden en 130 lokale
afdelingen.
'In het nut van actie moet je geloven' Dertig jaar actievoeren door de
Fietsersbond. Auteur: Bram Duizer, Uitgever: Wetenschapswinkel Letteren,
Universiteit Utrecht, ISBN: 90-76912-661, prijs: ¤ 4, -. Te bestellen via
de internetwinkel van de Fietsersbond: www.fietsersbond.nl/internetwinkel
Meer informatie over het jubileum en de geschiedenis van de Fietsersbond
(persfoto's zijn op te vragen): www.fietsersbond.nl/jubileum en
persvoorlichter Fietsersbond, Arien de Jong 06-20504419
Fietsersbond, Postbus 2828, 3500 GV Utrecht, tel. 030-2918171