Ministerie van Algemene Zaken

1red15510
8-4-2005, NOS, Met het oog op morgen, Radio 1, 23.07 uur

VICE-MINISTER-PRESIDENT ZALM, NA AFLOOP VAN DE MINISTERRAAD, OVER

BEGRAFENIS PAUS EN DE EU-REGELS VOOR LUCHTKWALITEIT


- BEGRAFENIS PAUS -

WALLAART:
Dus probeerde Zalm in ieder geval nog maar eens uit te leggen waarom Koningin Beatrix er niet bij was.


ZALM:
Omdat wij besloten hebben dat wij de hoogste politieke ambtsdrager sturen, de minister-president.

WALLAART:
Adequate vertegenwoordiging noemt de Rijksvoorlichtingsdienst dat. Maar hoe adequaat is dat voor katholiek Nederland? Want daar zijn mensen toch heel teleurgesteld.


ZALM:
Ik denk dat katholieken die nog een beetje geheugen hebben hoe het vroeger wel ging, dat die daar zeer verheugd over kunnen zijn. In het verleden werd soms zelfs volstaan door alleen de ambassadeur in Vaticaanstad naar de begrafenis te laten gaan of de minister van Buitenlandse Zaken. Dat was bijvoorbeeld zo in de tijd van premier Van Agt. Nu hebben we echt de hoogste politicus van Nederland gestuurd en ook nog op een dag waarin belangrijke besluiten in de ministerraad werden genomen rond de begroting waar hij zeer graag bij had willen zijn. Maar hij heeft prioriteit gegeven om Nederland te vertegenwoordigen bij de bijzetting in Rome.

WALLAART:
Maar bij die vorige bijzettingen ging het wel over hele andere Pausen. Paulus VI gaat niet de geschiedenis in als een hele grote Paus en Johannes Paulus I heeft maar 33 dagen gezeten. En deze Paus is 27 jaar op de Heilige Stoel geweest en die heeft een belangrijke bijdrage geleverd aan de val van de Muur, dus was toch wel even een iets andere behandeling op zijn plaats geweest.


ZALM:
Johannes Paulus I was er inderdaad heel kort. Daar hebt u gelijk in. En toen werd volstaan met de ambassadeur af te vaardigen. Ik denk dat, maar ik ben geen groot katholiek theoloog dus ik moet me altijd een beetje voorzichtig opstellen op dat vlak, maar ik geloof dat Paulus VI heel wat langer heeft gezeten. Dat is toch een Paus die een behoorlijke periode Vaticaanstad heeft gerund.

WALLAART:
Dat waren ook Pausen die nooit bij onze Koningin op bezoek zijn geweest. En Johannes Paulus II is er wel geweest.


ZALM:
Ja, maar het is niet het criterium dat als iemand bij de Koningin op bezoek is geweest, dat dan de Koningin dus naar de begrafenis gaat. Sinds het Koninkrijk der Nederlanden bestaat is er nog zo'n hoge afvaardiging vanuit Nederland naar een begrafenis van de Paus geweest.

WALLAART:
Toch, bij de begrafenis van Yitzhak Rabin bijvoorbeeld, premier van Israël, daar waren zowel premier Kok als Koningin Beatrix aanwezig. Dat had hier toch ook gekund?


ZALM:
Ik zeg niet dat het niet had gekund. Dat hebben we niet besloten.

WALLAART:
Volgende week wordt het hoofd van een andere stadsstaat in Europa begraven. Prins Rainier van Monaco. Ik neem toch aan: gelijke monniken, gelijke kappen. Dus Nederland vaardigt volgende week geen leden van het Koninklijk Huis af, neem ik aan.


ZALM:
Dat besluit moet nog worden genomen.

WALLAART:
Maar het ligt toch in lijn van wat er deze week is gebeurd?


ZALM:
Daar ga ik niet op vooruit lopen.

WALLAART:
Dus het kan zijn dat de Koningin daar weer wel naar toe gaat?


ZALM:
Ik ga daar geen mededelingen over doen. Zodra dat besluit is genomen dan zult u het horen.


- EU-REGELS VOOR LUCHTKWALITEIT -

WALLAART:
Deze week werd bekend dat de aanleg van wegen op de lange baan dreigt te worden geschoven omdat we niet aan de Europese normen voor luchtkwaliteit kunnen voldoen. Bent u daarvan geschrokken?


ZALM:
Ja, toch wel en dat geeft ons ook aanleiding om nog eens goed na te denken over wat ons te doen staat. En we weten het ook al wat ons te doen staat. In de eerste plaats zijn de Europese normen voor luchtkwaliteit streng. Dat is heel begrijpelijk voor de woonomgeving bijvoorbeeld. Maar er is ook geen enkel verschil tussen een weiland langs een snelweg of een woonwijk. Dus we willen graag proberen om in Europa toch enige differentiatie in die normen te hebben, want het is ter bescherming van de mens. Dat is dus niet ter bescherming van het gras lang de snelweg. En nu moet op iedere plek in Nederland aan dezelfde eis worden voldaan. Dat is het eerste punt. Het tweede punt is dat de Raad van State wel een opening heeft gegeven die ons toch wat ruimte biedt om verder te gaan. Bijvoorbeeld, er komt heel veel fijn stof gewoon vanuit de natuur tot ons, zout en zand, en daar hebben ze wel begrip voor. En het schijnt dan ook wel te mogen volgens de Raad van State dat je dat niet meetelt. Want alleen de stoffen die je zelf uitstoot tellen mee. En dat geeft ook enige ruimte dus.

WALLAART:
Toch klinkt u nu een beetje als een minister van Financiën van Griekenland of Italië die met allerlei smoesjes komt waarom hij niet aan de Europese normen voor de financiën kan voldoen.


ZALM:
Nee, er was hier echt een interpretatieprobleem. Wij hebben nooit gedacht dat regels die er zijn om de mensen te beschermen, dat die ook gelden voor het gras langs de snelweg.

WALLAART:
Een norm is toch gewoon een norm?


ZALM:
Ja, maar een norm moet je ook verstandig toepassen. Dus het betekent wel, de Raad van State is daar vrij duidelijk over geweest, dat er overal in Nederland, langs de snelweg, in de woonwijken, in de crèche, allemaal precies dezelfde normen moeten gelden. Dat is iets wat de Europese regels nu voorschrijven. De eerste lijn is: kijken of je Europese regels kunt veranderen en dat je daar iets beter mee uit de voeten kan. Want ik vind het vrij absurd dat op een rotonde dezelfde norm zou moeten gelden als in een crèche.

WALLAART:
Toch is het misschien ook een beetje uw eigen schuld. U heeft er binnenkort tien dienstjaren op zitten als minister van Financiën. In uw ambtstermijn zijn er allerlei plannen uw bureau gepasseerd. Rekeningrijden, tolpoorten, spitsvignetten, allemaal dingen om het milieu en dus ook de luchtkwaliteit te bevorderen. Geen enkele is werkelijkheid geworden.


ZALM:
Als je kijkt naar de luchtkwaliteit is er een enorme verbetering opgetreden bijvoorbeeld sinds 1990. Toen waren er 4,5 miljoen mensen die echt last hadden van slechte luchtkwaliteit. Dat is inmiddels gereduceerd tot 300.000. En dat gaat nog verder omlaag in de komende jaren. Dus we zijn met die lucht echt een stuk beter op weg.

WALLAART:
Vandaag is er besloten wat er met het geld gaat gebeuren de komende tijd. Er gaan bijvoorbeeld miljoenen naar terrorismebestrijding terwijl voor de bestrijding van vuile lucht nog geen cent is gereserveerd. Leg uit.


ZALM:
Dat is gelukkig goed uit te leggen. We hebben twee momenten waarop dat aan de orde komt. In de eerste plaats gaan we in juni besluiten over de aardgasbatenmeevaller van het FES. En daar komt die luchtkwaliteit en maatregelen op dat vlak aan de orde.

WALLAART:
Er ligt ook een grote claim van de Paasakkoord. Een hoop geld voor onderwijs.


ZALM:
Daarvan is een half miljard voor onderwijs bestemd, maar is nog een half miljard niet bestemd.

WALLAART:
En dat gaat naar luchtkwaliteit?


ZALM:
Dat zal denk ik één van de belangrijkste onderdelen zijn van die afweging. Een tweede route is: kijken naar ons fiscaal instrumentarium.

WALLAART:
Accijns op diesel bijvoorbeeld?


ZALM:
Je kunt kijken naar motorrijtuigenbelasting. Maar in ieder geval is de idee dat schone auto's die weinig uitstoot geven, worden begunstigd ten laste van vervuilende auto's.

WALLAART:
Die accijns op diesel dat is toch wel iets wat daar heel erg goed zou uitwerken. Daar was u tot nu toe altijd tegen. Betekent dat dat dit nu ook niet in beeld komt?


ZALM:
Waar ik altijd tegen ben geweest, is om de lasten op dé auto te verzwaren. Iets anders is het als je een mix van belastingen anders maakt, zodanig dat schone auto's voordeliger worden in gebruik en in aanschaf dan vervuilende auto's. En dat is waar we naar gaan kijken.

WALLAART:
Dit kabinet wil graag afgerekend worden op resultaat. Dus ook op het gebied van die files kunt u beloven dat de kiezer in 2007 echt iets van verbetering ziet?


ZALM:
Dat is te hopen. Dan moet het niet te goed gaan met de economie, want dan gaan de mensen weer meer rijden. Er is natuurlijk wel een lange termijnaanpak bij de fileproblematiek en de congestie. Maar we zijn er druk mee bezig. Er is een meerjarenplan voor investeringen in de infrastructuur.

WALLAART:
Dat wordt niet eindeloos vertraagd nu?


ZALM:
De taxatie is dat we toch weer behoorlijk voortgang kunnen boeken.

WALLAART:
We kunnen rustig gaan slapen?


ZALM:
Dat moet iedereen voor zichzelf maar weten, maar wij gaan wel door met dit werk.
(Letterlijke tekst, ongecorrigeerd, RS)

zaterdag 9 april 2005