Gerechtelijke organisatie

Eerste gerechten beginnen met mediation

Procederende partijen krijgen meer mogelijkheden om hun geschil op te lossen. Naast beslissen en schikken wordt bemiddeling door een onafhankelijke mediator de derde manier om een gerechtelijke procedure te beëindigen. Dit past in het streven van de rechtspraak naar effectieve geschilafdoening op maat. De rechtbanken Arnhem, Zwolle-Lelystad, Assen, Amsterdam, Utrecht, Haarlem en Alkmaar en het gerechtshof Arnhem bieden vanaf 1 april als eerste deze mogelijkheid. Na de zomer starten de rechtbanken Roermond en Almelo. De overige gerechten volgen fasegewijs tot 1 april 2007. Naar verwachting zullen in de toekomst jaarlijks enkele duizenden geschillen door "mediation naast rechtspraak" worden opgelost.

Onafhankelijke mediator
Mediation is een vorm een vorm van conflictoplossing door een onafhankelijke derde. Een mediator geeft geen oordeel, maar helpt partijen samen een oplossing te vinden. Daarbij worden alle belangen van partijen betrokken, ook de niet-juridische.

Werkwijze
Op drie manieren kunnen de partijen voor mediation kiezen: tijdens de zitting op voorstel van de rechter, na een schriftelijke uitnodiging of op eigen verzoek. Dit kan in civiele, familie-, bestuurs- en belastingzaken van zowel rechtbanken als hoven. Tijdens de mediation wordt de procedure stilgelegd. Als mediation niet tot overeenstemming leidt, wordt de procedure meteen hervat. In de gerechten komen speciale mediationfunctionarissen. Deze zijn opgeleid om partijen nader te informeren en te adviseren over mediation. Daarnaast brengen zij partijen in contact met geschikte mediators. De mediators waarnaar wordt doorverwezen zijn onafhankelijk en behoren niet tot de rechtspraak.

Ervaringen tot nu toe
De afgelopen jaren is mediation naast rechtspraak bij zes gerechten in ongeveer 3000 zaken ingezet bij grote en kleinere conflicten tussen ondernemingen, arbeidsgeschillen, familiezaken, burenruzies, consumentenzaken of conflicten tussen burgers en overheid. Het slagingspercentage was 62 procent. Mediation bood dus niet in alle gevallen succes. Intussen is beter bekend wanneer wel succes te verwachten is. Dit is bijvoorbeeld het geval als de partijen zoeken naar een snelle maatwerkoplossing waarop zijzelf invloed willen uitoefenen en als zij onderhandelingsruimte hebben. Of als het behoud van de relatie belangrijk is, of minimaal een goede afronding van de relatie. Vrijwel alle partijen en hun advocaten geven na een geslaagde mediation aan dat zij in een voorkomend geval weer voor mediation zouden kiezen.

Vergoeding
Een stimuleringsmaatregel van de overheid maakt het mogelijk dat voor partijen de eerste 2,5 uur bij de mediator kosteloos zijn. De kosten van eventuele vervolggesprekken worden door beide partijen gedeeld. Wie in aanmerking komt voor een toevoeging van een advocaat, kan ook een toevoeging krijgen voor een mediator.

Meer informatie
Speciaal voor partijen is de brochure âMediation: toch samen het conflict oplossenâ uitgebracht. Hierin staat de gang van zaken bij mediation naast rechtspraak beschreven en worden enkele voorbeelden uit de praktijk gegeven. Aan de hand van een test kunnen partijen zelf nagaan of mediation voor hen een optie is. Op de website www.mediationnaastrechtspraak..nl is meer informatie te vinden.

Bron: Raad voor de rechtspraak
Datum actualiteit: 30 maart 2005 Naar boven