D66

Thom de Graaf vertrekt als vice-premier en minister

De dag na het debat in de Eerste Kamer over de gekozen burgemeester, woensdag 23 maart 2005, heeft Thom de Graaf besloten af te treden als minister van Bestuurlijke Vernieuwing en Koninkrijksrelaties. Thom de Graaf was tevens vice-premier in het kabinet Balkenende II.

In zijn ontslagbrief geeft hij twee redenen op, waarom hij zijn persoonlijke afweging heeft gemaakt. Allereerst verwijst de Graaf naar het stemgedrag van de linkse oppositiefracties in de Eerste Kamer die de grondwetswijziging met hun tegenstem blokkeerden. Daarmee was de gekozen burgemeester van de baan. Tevens schrijft hij dat er geen vooruitzicht bestond dat het wetsvoorstel over het nieuwe kiesstelsel binnen korte tijd tot concrete resultaten zou leiden, omdat de coalitiefracties hierover geen overeenstemming konden bereiken.

De fractie van D66 in de Tweede Kamer betreurt het vertrek van Thom de Graaf zeer. Het voelt als een amputatie de Graaf te zien vertrekken uit de actieve Haagse politiek. Bijzonder spijtig is het dat de onderwerpen "rechtstreeks door de bevolking gekozen burgemeester" en "kiesstelsel" niet tot het door D66 gewenste resultaat hebben geleid. De fractie respecteert de Graaf's persoonlijke afweging dat hij van mening is niet meer geloofwaardig te kunnen doorfunctioneren, maar ziet hem met lede ogen gaan. Zijn beslissing getuigt van grote persoonlijke en politieke moed.

In de twee jaar dat Thom de Graaf minister en vice-premier was heeft hij voor D66 bergen werk verzet. Zijn portefeuille was zeer breed. Niet alleen bestuurlijke vernieuwing, maar ook grote stedenbeleid, het project andere overheid, en de relaties met de Nederlandse Antillen en Aruba behoorden onder meer tot zijn werkterrein. Met de grote steden heeft hij begin maart een convenant ondertekend, waardoor een nieuwe impuls werd gegeven aan het oplossen van de grote stadsproblemen. In het project "Andere Overheid" stond een slagvaardige, niet-bureaucratische overheid centraal. De Graaf heeft in dat kader plannen ontwikkeld om te komen tot één client-volgsysteem, zodat overheidsfunctionarissen niet meer dan één keer de burger om diens gegevens mogen vragen. In het portefeuille-onderdeel "Antillen en Aruba" was het de Graaf als eerste bewindsman in een lange reeks gelukt om met de Antillen en Aruba afspraken te maken over de toekomstige staatkundige verhoudingen. Bij de viering van het 50-jarig Statuut van het Koninkrijk spraken verschillende politici uit het Koninkrijk hun waardering uit voor de wijze waarop hij zich van zijn moeilijke taak gekweten had.

Tijdens het kamerdebat van 23 maart 2005 over het verwerpen van de grondwetswijziging in de Eerste Kamer en het aftreden van Thom de Graaf hebben alle andere fractievoorzitters met lof over Thom de Graaf gesproken. Ook al waren de meeste fractievoorzitters het niet eens met zijn plannen over de gekozen burgemeester, zij vonden dat Thom de Graaf zeer deskundig en met grote gedrevenheid en enthousiasme zijn werk had gedaan. De algehele conclusie was dat Thom de Graaf een uitstekend minister is geweest en dat de Tweede kamer de debatten met hem zal missen. Premier Balkenende sprak namens de regering zijn grote waardering en erkentelijkheid uit over de manier waarop Thom de Graaf bijna twee jaar lang als vice-premier namens D66 in het kabinet had gewerkt. Ook voor zijn collega-ministers is zijn vertrek een gevoelige aderlating.

Namens de fractie van D66 in de Tweede Kamer wens ik Thom de Graaf alle goeds toe voor in de toekomst. Ik hoop dat we hem binnen D66-verband snel terug zullen zien en van zijn talenten en kwaliteiten gebruik zullen kunnen blijven maken.

Boris Dittrich, fractievoorzitter

29-3-2005 00:00