VERENIGING VOOR ZOOGDIERKUNDE
Zijn de konijnen het haasje?
Het konijn is door Zoogdiervereniging VZZ uitgeroepen tot
aandachtssoort van het jaar 2005. Uit de gegevens van de honderden
vrijwillige zoogdiertellers, die zijn verenigd in de
Zoogdiervereniging VZZ, blijkt het namelijk niet goed te gaan met deze
soort. Het konijn staat, samen met het familielid de haas, dit jaar
volop in de belangstelling.
Onder wilde konijnen heerst al enige tijd het besmettelijke RHD virus
(Rabbit Heamorragic Disease Virus). Door het bijna uitsterven van de
konijnen door myxomatose vanaf de jaren vijftig en het uitbreken van
RHD-V in de jaren negentig is hun sleutelrol in de ecosystemen van met
name arme zandgronden, zoals de duinen, duidelijk geworden. Doordat de
konijnen sterk zijn achteruit gegaan wordt er veel minder gegraasd,
waardoor duinen dichtgroeien. Dit is in strijd met de doelstellingen
die ook Europees zijn overeengekomen en waarbij gestreefd wordt naar
het instandhouden van het duingebied.
Daarnaast zijn verschillende beschermde vogelsoorten
(waaronder tapuit en bergeend) afhankelijk van de aanwezigheid van
konijnen omdat ze in konijnenholen broeden. Door het verdwijnen van
het konijn verdwijnen ook de geschikte broedplaatsen voor deze vogels.
In grote delen van de duinen is de tapuit reeds als broedvogel
verdwenen en thans staat deze soort op de Rode Lijst van bedreigde en
kwetsbare vogels in Nederland. Van de landelijke konijnenpopulatie uit
1994 was in 2004 nog maar 30% over en is daarmee een kwetsbare soort
geworden. Het konijn is sinds het van kracht worden van de Flora- en
faunawet een inheems beschermde diersoort. Het dier is echter nog
steeds (onder vergunning) bejaagbaar van 15 augustus tot 31
december.
De afgelopen jaren zijn weinig losse waarnemingen van konijnen en
hazen bekend geworden. Dat deze informatie toch heel belangrijk is
blijkt wel uit de discussie die voor aanvang van het jachtseizoen
2004/2005 publiekelijk werd gevoerd over het konijn. De belangrijkste
vraag hierbij was, hoe gaat het met het konijn in Nederland en is het
konijn kandidaat om op de Rode Lijst van kwetsbare en bedreigde
zoogdieren geplaatst te worden? Onduidelijk is of het konijn overal in
aantal achteruitgaat, omdat van bepaalde plaatsen meldingen komen dat
er zo veel konijnen zijn dat ze een plaag vormen. De gedachte is dat
met name in het stedelijk gebied, op kerkhoven en aan de rand van
voetbalvelden, konijnen lokaal zeer algemeen zijn. In natuurgebieden
laat het konijn overal een sterke achteruitgang zien.
Vanwege deze discussie heeft Zoogdiervereniging VZZ het konijn
uitgeroepen tot aandachtssoort van het jaar 2005. Tegelijkertijd wil
de VZZ ook aandacht schenken aan zijn familielid de haas (Lepus
europaeus). Voor 2005 is een speciaal programma opgesteld om beide
soorten in het daglicht te plaatsen en zo een bijdrage te leveren aan
de bescherming van en de kennis over haasachtigen. Vrijwilligers
worden opgeroepen om dit jaar naar buiten te gaan tijdens de ochtend-
en avondschemering en te kijken waar en hoeveel konijnen en/of hazen
zij zien. Er zijn ook speciale telweekenden. Het eerste is al op 2 en
3 april aanstaande.
Telt het konijn voor u nog mee, bezoek dan de website www.telmee.nl of
www.vzz.nl. Hier kan men een speciaal voor dit doel ontworpen
handleiding en waarnemingsformulier vinden en downloaden. Voor
aanmelding en vragen kan contact opgenomen worden met Richard Witte
(richard.witte@vzz.nl of 026-3705989) van Zoogdiervereniging VZZ.
---
-
Voor de redactie: Voor meer info zie www.vzz.nl of bel met Richard
Witte(06-17490522; 026-3705989) of Dennis Wansink (06-17490488;
026-3704304)
28 mrt 05 17:46