WMO bedreigt persoonsgebonden zorgbudget
promovendus ziet bedreigingen en kansenUTRECHT, 20050309 -- Met de invoering van de Wet maatschappelijk ondersteuning (WMO) dreigt in 2006 de landelijke dekking van het persoonsgebonden budget in de gezondheidszorg (PGB) verloren te gaan. Dit zal in eerste instantie alleen de thuiszorg betreffen, maar in de toekomst mogelijk ook de verzorging en de verpleging van langdurig zieken en ouderen. Dit constateert Hans Bosselaar, die op 24 maart promoveert aan de Erasmus Universiteit Rotterdam op de voorwaarden en risico's van persoongebonden budgetten en vouchers.
Door de invoering van de (WMO) wordt een deel van de zorg uit de AWBZ gehaald en aan gemeenten overgedragen, te beginnen met de thuiszorg. De consequentie hiervan is dat gemeenten gaan bepalen wie, onder welke voorwaarden, welke zorg toekomt. En daarmee krijgt de gemeente ook de keuze om een en ander via een persoonsgebonden budget dan wel 'aanbodgestuurd' te financieren. In een motie heeft de Kamer staatssecretaris Ross opgedragen gemeenten te verplichten voor de levering van WMO-voorzieningen een persoonsgebonden budget te realiseren, maar in de huidige conceptteksten van de WMO is deze verplichting nog niet opgenomen.
Risico's
Het is overigens maar de vraag of een verplichting aan gemeenten om PGB mogelijk te maken een goede zaak zou zijn. De invoering van deze 'vraaggestuurde' levering van voorzieningen is meer dan cliënten een zak geld geven. Dit is één van de conclusies van Bosselaars proefschrift De vraag als antwoord. Om tot zijn conclusies te komen vergeleek hij drie actuele vraagsturingsinitiatieven: het PGB in de gezondheidszorg, het Persoonsgebonden Reïntegratiebudget voor werkzoekende arbeidsgehandicapten (PRB, thans IRO) en het Amerikaanse reïntegratievoucher Ticket to Work.
Uit het proefschrift komt een palet van voorwaarden naar voren voor de levering van voorzieningen via persoonsgebonden budgetten en vouchers. Wordt aan deze voorwaarden niet voldaan dan dreigt het risico van ongelijkheid tussen cliënten en van inadequaatheid van de geleverde diensten. Met andere woorden: gemeentelijke pgb's bedreigen in dat geval de beginselen van het sociaal beleid.
Kansen voor gemeenten
Het proefschrift van Bosselaar biedt aanknopingspunten om door te denken over levering van gemeentelijk zorg via persoonsgebonden budgetten of vouchers. Dit is niet alleen het geval met het oog op de invoering van de WMO, maar ook gelet op de ontwikkelingen rond de nieuwe WAO, waardoor gemeenten in toenemende mate de zorg zullen krijgen voor de participatie van werkzoekenden met gezondheidsbeperkingen. Bosselaar: "Er liggen voldoende kansen om de verschillende gemeentelijke zorgtaken te bundelen en via persoonsgebonden budgetten of vouchers (zoals een participatievoucher) aan inwoners te leveren".
Ingezonden persbericht