Gemeente Alkmaar
Schelphoek krijgt historisch verantwoorde gracht
Alkmaar, 24 maart 2005
De Schelphoek, het plangebied waarvan sinds kort vaststaat dat een
gracht hier een centrale plek zal krijgen, krijgt een gracht met een
asymmetrische vorm. Dit betekent dat aan de noordzijde van de gracht
gebouwen komen die in het water staan, en aan de zuidkant een straat
wordt aangelegd. Het college en de projectontwikkelaars menen dat dit
historisch verantwoord is en vele voordelen oplevert.
In januari 2005 stelde de gemeenteraad het gewijzigde masterplan
Schelphoek vast, waarin een gracht een plek had gekregen. De gracht
zat eerder niet in de plannen en zou een extra investering van EUR 5,2
miljoen betekenen. Deze extra kosten moeten, in elk geval deels,
gecompenseerd worden. Dit kan met bezuinigingen en door hier en daar
meer en hoger te bouwen. Op de bouwblokken bij de passantenhaven, aan
het einde van de Schelphoek, langs de Vondelstraat en langs de
zuidzijde van de nieuwe gracht is (gedeeltelijk) een extra etage
gekomen. Ook blijkt het breder maken van het blok langs de Baansingel
niet ten koste te gaan van de kwaliteit van het havenkwartier.
Daardoor zijn de meerkosten voor de gemeente en van de twee andere
ontwikkelaars (BAM Vastgoed en de Eendragt) beperkt tot circa EUR
425.000,-- per partner. De gemeentelijke bijdrage is daarmee 275.000
euro lager dan waarmee de gemeenteraad in januari 2005 al akkoord was
gegaan.
Asymmetrische gracht
Projectwethouder Victor Kloos is enthousiast over de invulling van het
plan met de gracht: "Het bleek zeer moeilijk om de bouwdoelstellingen
te halen met een normale gracht. Ik was dan ook blij verrast toen
bleek dat een asymmetrische gracht op deze plek vanuit historisch
perspectief eigenlijk meer op zijn plaats zou zijn, want zo kun je ook
meer bouwen. De 19e eeuwse gracht in de Schelphoek had namelijk aan
een zijde overtuinen en de oevers waren niet overal openbaar."
Kloos vervolgt: "En een asymmetrische gracht zag je niet alleen in de
Schelphoek, maar is ook nu nog echt Alkmaars. Elders in de stad zie je
ze nog steeds bij de Kaarsenmakersgracht en de Zijdam. Ook past het
binnen de optiek dat de Oudegracht via de gracht in de Schelphoek
wordt doorgetrokken. Het laatste deel van de Oudegracht (ter hoogte
van de Keetgracht) is ook asymmetrisch en daarop sluit de gracht in de
Schelphoek prima aan."
Het heeft bovendien voordelen voor het verkeer. Zo kan aan de zuidkant
van de gracht de rijstrook 5 meter breed worden, wat nog beter is voor
de verkeersveiligheid van met name fietsers. Er zijn ook
parkeervoordelen. Er kan op deze manier ruimte ontstaan voor bomen en
een parkeerstrook, zodat bezoekers aan de bedrijfjes langs de
Schelphoek er korte tijd kunnen parkeren.
Een extra voordeel is ten slotte dat hierdoor meer ruimte ontstaat
voor ondergrondse leidingen voor een duurzaam warmte- en koudenet,
waardoor gebouwen kunnen worden verwarmd met aardwarmte. De kans dat
dit systeem in Schelphoek haalbaar blijkt, wordt groter waardoor de
aanpassing in het plan mogelijk ook extra voordelen op het gebied van
milieu en duurzaamheid oplevert. Of dit er werkelijk kan komen, moet
later duidelijk worden.
Het plan is uitgewerkt in het voorontwerp-bestemmingsplan. Bovendien
zijn welstandscriteria opgesteld voor het nieuwe havenkwartier
Schelphoek. Beide documenten zijn een rechtstreekse vertaling van het
aangepaste Masterplan. De Commissie Stedelijke Ontwikkeling en Beheer
wordt gevraagd het voorontwerp-bestemmingsplan en de welstandscriteria
nu vrij te geven voor de inspraak.
Welstandscriteria
Met de welstandscriteria voor de bouwwerken in de Schelphoek is
aansluiting gezocht bij de binnenstad, waaronder het
Beeldkwaliteitsplan. Daarmee volgen de drie ontwikkelaars de
opvattingen van de begeleidingsgroep Schelphoek, die in september 2003
zijn advies uitbracht. Hoewel het plan nadien veelvuldig is aangepast,
is de invloed van het advies nog steeds duidelijk merkbaar in het
uiteindelijke plan.
Met het zetten van deze stap is de Schelphoek als levendig, waterrijk
havenkwartier een stap dichterbij gekomen. Hier komen voornamelijk
woningen, aangevuld met kleinschalige bedrijfjes. Bij de Turfmarkt
wordt een passantenhaven aangelegd, en de ontwikkelaars willen onder
een deel van het plan een grote ondergrondse parkeergarage voor
bewoners en bezoekers van de binnenstad en Schelphoek.
29 maart 2005