Embargo tot 23 maart 2005, 17.00 uur

Nederland reageert gematigd op afwijzing gekozen burgemeester door Eerste Kamer

In opdracht van de NOS voert Maurice de Hond, met behulp van het onderzoeksinstrument www.peil.nl, onderzoek uit naar actuele onderwerpen. Vrijwel dagelijks worden de electorale ontwikkelingen vastgesteld. Het onderzoek van vandaag is gebaseerd op ruim 1000 ondervraagden.

Hoewel politiek Den Haag en de media in rep en roer zijn over de gebeurtenissen in de Eerste Kamer, rondom het uit de grondwet halen van de benoemde burgemeester, reageert Nederland genuanceerd. Een groot deel van de kiezers heeft dezelfde opvatting als hun vertegenwoordigers in de landelijke politiek. Daardoor hebben de gebeurtenissen van gisteravond geen grote gevolgen voor de electorale posities van de verschillende partijen.

46% Had gewild dat de Eerste Kamer dit voorstel gisteren wel had aangenomen, en 46% vindt dat niet. Bij D66 kiezers wil 87% het, bij VVD en CDA is het ruim 50%, maar onder de aanhangers van PvdA, Groen Links en SP is dit percentage rond de 30.

43% Spreekt uit dat men helemaal niet wil dat de gekozen burgemeester ingevoerd wordt, maar 54% wenst dat wel op enig moment in de nabije toekomst. 47% Hoopt dat dit uiterlijk 2010 zal gebeuren. Kiezers van Groen Links en SP zijn in meerderheid tegen de gekozen burgemeester. Bij de kiezers van VVD en CDA is de verhouding ongeveer 50-50. De kiezers van PvdA zijn in meerderheid voor de invoering van de gekozen burgemeester en onder de D66-kiezers is maar 13% er tegenstander van.

45% Is het eens met de omschrijving dat de PvdA een partij van regenten is. Onder de PvdA- kiezers is 19% het hiermee eens.

Het oordeel over het optreden van Minister de Graaf is per saldo positief. Ongeveer een kwart vindt dat hij meer concessies had moeten doen. 29% Vindt dat hij moet aftreden en 65% vindt dat hij moet aanblijven. Onder de D66 kiezers vindt 25% dat hij nu zou moeten aftreden. Ongeveer een derde vindt dat D66 uit het kabinet moet stappen en 59% vindt dat niet. Van de D66 kiezers vindt 28% dat D66 uit het kabinet moet stappen (maar een aanmerkelijk deel van die kiezers vond dat ook al voor gisteravond!).

De positie van de Eerste Kamer is ook niet verslechterd door gisteravond. 29% Vindt dat de Eerste Kamer moet worden afgeschaft en 64% vindt dat niet. Dit percentage is gelijk aan een meting van een jaar geleden. De grootste groep voorstanders van afschaffing zitten onder de kiezers van de Groep Wilders en LPF. Onder D66- en VVD-kiezers vindt circa 40% dat de Eerste Kamer moet worden afgeschaft.

Bezien we de effecten van de consternatie in de Eerste Kamer op de zetelverdeling dan is vast te stellen dat het per saldo de PvdA een verlies heeft opgeleverd van 2 zetels (nu 46) en D66 een winst van 2 zetels (nu 5). De ervaring is echter dat dit soort beperkte effecten na een aantal dagen weer langzaam verdwijnt.


Noot voor de redactie,