Persbericht Universiteit Utrecht
Wetenschapswinkel Rechten
15 maart 2005
Vaders wil geen wet meer?
Nederlands naamrecht moet worden aangepast
Het Nederlandse naamrecht heeft tekortkomingen en is in strijd met diverse internationale en Europese verdragen. Een aanpassing van de Nederlandse naamrechtwetgeving is daarom noodzakelijk. Dit blijkt uit een onderzoek van Margriet Braam van de Wetenschapswinkel Rechten. Braam heeft onderzocht hoe gelijkheid tussen de gehuwde vader en moeder bewerkstelligd kan worden wanneer zij de achternaam van hun kind bepalen. Het onderzoeksrapport wordt op 21 maart tijdens het symposium 'Vaders wil geen wet meer?' overhandigd aan mr. Lousewies van der Laan van D66.
In 1998 is het Nederlandse naamrecht gewijzigd. Getrouwde ouders kunnen hun kind nu ook de naam van moeder geven. Kiezen de ouders niet of kunnen de ouders het niet eens worden, dan krijgt het kind automatisch de naam van de vader. In 2001 kwam het comité dat toezicht houdt op de naleving van het VN-Vrouwenverdrag (CEDAW) tot het oordeel dat dit directe discriminatie van vrouwen oplevert. Het CEDAW adviseerde de Nederlandse regering het naamrecht in overeenstemming te brengen met het gelijkheidsbeginsel. Margriet Braam heeft onderzocht hoe deze ongelijkheid kan worden opgeheven.
Nederlands naamrecht
Sinds de wetswijziging kunnen ouders hun kind de naam van de moeder geven. Dit is echter wel aan voorwaarden gebonden. Ouders moeten voor de geboorte of uiterlijk drie dagen erna samen naar de ambtenaar van de burgerlijke stand om aangifte te doen. Doen de ouders niets dan krijgt het kind automatisch de naam van de vader. Uitgangspunt van het naamrecht is dus vaders naam. De moeder kan zonder toestemming van de vader het kind niet haar naam geven. Bovendien kiezen ouders alleen voor de naam van het eerste kind. Deze keuze is eenmalig en geldt voor alle volgende kinderen binnen het gezin. De regering acht het van belang dat er binnen een gezin de 'eenheid van naam' wordt bewaard.
Oplossingen
Braam vindt dat ouders voor de naam van hun kind moeten kunnen kiezen voor een dubbele achternaam. Daarnaast is zij onder meer van mening dat de grootste keuzevrijheid, en daarmee mogelijkheden voor gelijkheid, wordt gerealiseerd door het beginsel van eenheid van naam los te laten. Dit houdt in dat ouders dan per kind kunnen kiezen welke naam het kind krijgt. Daarnaast draagt Braam ook praktische oplossingen aan zoals een geboorteloket in het ziekenhuis. Nu moet een moeder binnen drie dagen na de bevalling persoonlijk aangifte doen als zij het kind haar naam wil geven. Geen ideale situatie voor een vrouw die net een bevalling achter de rug heeft.
Symposium
Op maandag 21 maart houdt de Wetenschapswinkel Rechten over dit onderwerp het symposium 'Vaders wil geen wet meer?' waarbij het onderzoeksrapport wordt overhandigd aan mr. Lousewies van der Laan, Tweede Kamerlid van D66. Deelnemers aan het symposium zijn onder meer diverse grote gemeenten, het Hof Amsterdam en het Ministerie van Justitie. Het symposium staat onder voorzitterschap van prof. mr. Cees Flinterman, hoogleraar Mensenrechten aan de UU en lid van het CEDAW.
Rapport
'Vaders wil geen wet meer?! Een onderzoek naar gelijke behandeling van man en vrouw bij bepaling van de achternaam van hun kind.'
Auteur: M. Braam, ISBN 90-5213-130-9, 76 pagina's, ¤ 10,55.
Bestelbaar via: Wetenschapswinkel Rechten, (030) 253 7025, wewir@law.uu.nl Samenvattingen en recensie-exemplaren zijn beschikbaar.
De Wetenschapswinkel Rechten heeft als taak een brugfunctie te vervullen tussen Universiteit en Maatschappij. Zij maakt wetenschappelijk juridisch onderzoek toegankelijk voor non-profit organisaties. De Wetenschapswinkel is verbonden aan de faculteit Rechtsgeleerdheid van de Universiteit Utrecht.
Meer informatie:
Johan Vlasblom (030) 253 4073, j.vlasblom@csc.uu.nl of Rebecca van Musscher, (030) 253 7291, r.vanmusscher@law.uu.nl
Website Symposium: http://www.uu.nl/uupublish/homerechtsgeleer/onderzoek/wetenschapswinke/symposiummaartva/35908main.html
Universiteit van Utrecht