Ministerie van Justitie

Vanaf vrijdag 18 maart 2005

Opleiding Diagnostiek en behandeling van seksuele delinquenten

Deze opleiding is een initiatief van de Dr. Henri van der Hoeven Stichting (Forum Educatief) en de Centrale RINO Groep. De opleiding wordt gegeven op postdoctoraal niveau en uitgevoerd door de Centrale RINO Groep. De hoofdopleider is dr. D. van Beek.

Het forensische veld maakt een sterke groei door. Deze groei is zowel merkbaar in het aantal ter beschikking gestelden die in forensisch psychiatrische instituten worden behandeld als in het aantal delinquenten dat binnen een justitieel kader deelneemt aan dagbehandelingprogramma's of wordt aangemeld bij de forensische poli's. Daarnaast worden er initiatieven ontplooid om in de penitentiaire inrichtingen individuele of groepsbehandeling te bieden vanuit de bestaande forensische instellingen. Een substantieel deel van de ter behandeling aangeboden delinquenten in forensisch psychiatrische instituten, in de forensische dagbehandeling en poli's en soms zelfs in de gevangenissen, pleegde seksuele delicten.

De behandeling van seksuele delinquenten is een zware opgave en de recidive is, alle behandelingsinspanningen ten spijt, voor bepaalde subcategorieën van seksuele delinquenten, nog steeds relatief hoog. Nieuwe inzichten en de resultaten van empirisch wetenschappelijk onderzoek hebben de afgelopen decennia geleid tot de ontwikkeling van zowel nieuwe psychologische als biomedische interventies die enige hoop geven dat ook de zeer moeilijk te behandelen categorieën seksueel delinquenten op den duur effectiever kunnen worden behandeld.

Deze ontwikkelingen hebben geleid tot een gestage toename van het aantal psychologen, pedagogen, maatschappelijk werkers en reclasseringsmedewerkers die hun werkkring in deze sector hebben gevonden. Dit betekent tevens dat 'nieuwe' en in sommige gevallen ook onervaren of beperkt geschoolde behandelaars zich bezighouden met deze zeer problematische groep delinquenten. Het is daarom van groot belang dat er opleiding en training wordt geboden op het gebied van diagnostiek en behandeling van seksuele delinquenten om de deskundigheid en professionaliteit van de behandelaars zo snel mogelijk op het peil te brengen, waarop thans nationaal en internationaal de standaard ligt.

Doel

Ten aanzien van de doelgroep (aanranders en verkrachters van vrouwen en seksueel misbruikers van kinderen) wordt u de state of the art geboden op het gebied van de theorievorming, diagnostiek, omgangskunde, motivatie voor verandering, behandeling en relevante maatschappelijke en juridische vraagstukken omtrent seksuele delinquentie. De opleiding geeft u handvatten in het professioneel behandelen van de doelgroep. Dit wordt bereikt door de opleiding optimaal aan te laten sluiten bij uw dagelijkse werkpraktijk. Eigen casuïstiek, aangereikte praktijksituaties en een voortdurende vertaling van het aangebodene naar uw eigen praktijk vormt een rode draad in de opleiding.

Doelgroep

Gz-psychologen (i.o.), (klinisch) psychologen (i.o.), psychiaters (i.o.), psychotherapeuten (i.o.), pedagogen, maatschappelijk werkers en reclasseringsmedewerkers die werkzaam zijn in forensisch psychiatrische instituten, instellingen voor forensische dagbehandeling en/of poliklinieken, penitentiaire inrichtingen voor volwassenen en justitiële jeugdinrichtingen of bij de reclassering.

Er wordt van u verwacht dat u praktische ervaring heeft en dat u op het moment van de opleiding werkt met seksuele delinquenten. Aspirant-deelnemers met een opleiding op HBO-niveau dienen hun academisch denk- en werkniveau aan te tonen door middel van een uitgebreide opgave van post-HBO cursussen en opleidingen en door middel van het schrijven van een motivatie voor de opleiding. Een selectiegesprek kan deel uitmaken van de selectieprocedure.

Erkenning

Certificering door het Nederlands Instituut van Psychologen (NIP) alsook van de Nederlandse Vereniging voor Seksuologie (NVVS) is aangevraagd.

Inhoud

De opleiding bestaat uit vijf modulen van in totaal 13 cursusdagen. Elke module kent een horizontale programmering. Tussen elke cursusdag zitten minimaal veertien dagen. Per contactdag verzorgen twee docenten het programma.

Module 1 (2 dagen) - Theorie

In de eerste module wordt een overzicht en een kritische evaluatie geboden over de theorieën die verklaren waardoor seksuele delinquentie wordt veroorzaakt en in stand gehouden. Het betreft theorieën die in de afgelopen 25 jaar zijn ontwikkeld en die in (klinische) praktijk worden toegepast en ondersteuning krijgen uit empirisch wetenschappelijk onderzoek.

Module 2 (4 dagen) - Diagnostiek

Hier komen gangbare methoden aan de orde om persoonlijkheidsonderzoek te doen. De relatie tussen enerzijds persoonlijkheidskenmerken en anderzijds de context waarin delicten worden gepleegd, wordt in de zogeheten delictketen diagnostiek behandeld. Er wordt ook aandacht besteed aan classificatiesystemen van seksuele delinquenten en aan risicotaxatie. Bij de risicotaxatie komen de risicofactoren psychopathie en seksuele deviatie nadrukkelijk aan de orde.

Module 3 (1 dag) - Motivatie en de behandelingsrelatie

Deze module gaat over de belangrijke kwestie van de ambivalente motivatie voor behandeling van (persoonlijkheidsgestoorde) seksuele delinquenten en de specifieke vaardigheden die nodig zijn om met deze delinquenten op effectieve wijze om te gaan.

Module 4 (5 dagen) - Behandeling

De cognitief gedragstherapeutische behandeling van seksuele delinquenten staat centraal: al dan niet in groepsverband, al dan niet intramuraal of ambulant, met jeugdige of volwassene, verstandelijk gehandicapte of persoonlijkheidsgestoorde plegers van seksuele delicten. Tevens komt de medicamenteuze ondersteuning (combibehandeling) van deze behandelingsbenadering aan de orde, als zijnde voor het moment relatief de meest succesvolle behandeling voor seksuele delinquenten.

Module 5 (1 dag) - Mogelijkheden en grenzen aan behandeling

In de laatste module wordt een scala van uiteenlopende maatschappelijke en juridische kwesties rond de behandeling van seksuele delinquenten kritisch doorgenomen. Met name de psychologische, biomedische, juridische en maatschappelijke mogelijkheden en grenzen van de behandeling en van extern toezicht worden ter discussie gesteld. Enige voorbeelden zijn: wanneer noemen we iemand chronisch en wat betekent dat? Is harm reduction een maatschappelijk acceptabele optie? Wat te denken van public notification, een DNA-databank, registratie van seksuele delinquenten, straatverboden of verplicht verhuizen, verplichte medicatie, elektronische controle etc.?

Toetsen

Toetsing geschiedt op een aantal uiteenlopende manieren. U kunt door middel van een multiple choice tentamen of een aantal open vragen worden getoetst op uw kennis van de literatuur. Andere mogelijkheden zijn het houden van een referaat, het verzorgen van een PowerPoint presentatie met opponenten, schriftelijke uitwerking van toepassing van aan de orde zijnde thema's op ingebrachte casuïstiek van de deelnemers of docenten (bijv. risicotaxatie). Aan het eind van de opleiding wordt u door de Vereniging van Forensische Seksuologie (VFS) gehonoreerd met een deelcertificaat dat een onderdeel vormt van de opleiding tot geregistreerd behandelaar van seksuele delinquenten van de VFS. Hiervoor is een presentie van minimaal 80% vereist.

Literatuur

Per contactdag dient u 120 bladzijden aan literatuur te bestuderen, waarover toetsing plaats zal vinden.

Data en locatie

13 vrijdagen van 9.30 - 16.30 uur in Utrecht: 18 maart, 1, 15 en 29 april, 13 en 27 mei, 10 en 24 juni, 9 en 23 september, 7 en 28 oktober en 4 november 2005. De opleiding wordt deels bij de Dr. Henri van der Hoeven Stichting en deels bij de Centrale RINO Groep gegeven.

Totale kosten

2.575 incl. readers en lunch, excl. boeken.

Meer informatie

Praktische zaken:
José van der Stroom (assistent manager)
Telefoon: 030 - 230 61 10
E-mail: j.van.der.stroom@crg.nl

Inhoudelijke vragen:
Hennie Verstoep (manager opleidingen)
Telefoon: 030 - 230 61 10
E-mail: h.verstoep@crg.nl

Voor meer informatie, vragen en suggesties over deze site kunt u terecht bij de redactie

Laatst gewijzigd: 12-08-2004