Richtlijn 271 leidt tot grote rekenexercities
Transparantie is in. Ondernemingen worden in toenemende mate verplicht
inzicht te bieden in hun financiële hebben en houden. Met ingang van
verslagjaar 2005 moeten ook niet-beursgenoteerde bedrijven
pensioentoezeggingen in hun jaarrekening verantwoorden volgens de
nieuwe Richtlijn 271. Om dat goed te doen, is een heel gepuzzel, en er
zitten veel haken en ogen aan vast. Het is aan verzekeraars in hun rol
van pensioenuitvoerder om uit te maken of en in welke mate ze hun
klanten daarbij willen bijstaan.
Een themabijeenkomst die het Verbond onlangs organiseerde, maakte de
aanwezigen duidelijk dat de nieuwe regels van de Raad voor de
Jaarverslaggeving voor een kleine aardverschuiving zorgen in de manier
waarop niet-beursgenoteerde bedrijven hun pensioentoezeggingen (en
andere personeelsbeloningen) voortaan in de winst- en verliesrekening
moeten opnemen. Oude begrippen blijven en nieuwe worden toegevoegd.
Wat het extra lastig maakt, is dat de nieuwe begrippen sterk op de
oude lijken, maar toch anders zijn. Met een beetje pech zal een
onderneming geweldig ingewikkelde berekeningen moeten (laten) maken om
te kunnen voldoen aan de nieuwe Richtlijn 271.
Een andere mogelijkheid is de pensioenregeling aan te passen. Kleine
bedrijven lopen het minste gevaar slachtoffer te worden van het nieuwe
regime: zij kunnen vaak alles bij het oude laten. Maar met een beetje
personeel en omzet kunnen bedrijven hun borst natmaken, hielden de
actuarissen Rob Bruning (lid van de Verbondswerkgroep Richtlijn 271),
Mischa Borst (PwC) en Lilian van Duijnhoven (PwC) hun gehoor voor.
TP of TB that is the question
Richtlijn 271 definieert twee soorten pensioenregelingen: de
toegezegde-bijdrageregeling (TB) en de toegezegd-pensioenregeling
(TP). Voor een onderneming die een TB heeft, vallen de consequenties
mee. Daar is de pensioenlast die de werkgever heeft, gelijk aan de
premie die jaarlijks aan het fonds of aan de verzekeraar wordt
afgedragen. De huidige beschikbare premieregelingen vallen normaal
gesproken onder de TB, als de werkgever tenminste geen aanvullende
garanties heeft afgesproken.
Wie een TP-regeling heeft, zal echter flink aan het rekenen moeten. De
pensioenlast is hierbij namelijk niet hetzelfde als de betaalde
premie: het gaat om de toezegging die wordt gedaan. En daarbij horen
ook eventueel te betalen backservicelasten bij een eindloonregeling,
indexatie, te verwachten rentewinsten of kosten voor aanpassing door
inflatie bij een middelloonregeling. Onder de TP-regeling vallen in
principe alle andere pensioenregelingen.
Eng
Om alle rekenexercities te voorkomen, zijn veel bedrijven bezig de
eigen pensioenregeling om te bouwen, zodat die als TB kan worden
geclassificeerd. Wijziging kan overigens problematisch uitpakken,
omdat de fiscale en pensioenwetgeving niet naadloos op elkaar
aansluiten.
Ook gebeurt het dat bepaalde risicos (die er overigens altijd al
waren) niet zichtbaar worden. Van Duijnhoven: Sommige bedrijven hebben
een balans die in het niet verdwijnt als de gegevens van het
pensioenfonds ineens worden toegevoegd. Stel dat je een bedrijf hebt
met een eigen vermogen van 10 miljoen euro en de toekomstige
verplichtingen van het bedrijf aan het pensioenfonds blijken ook 10
miljoen te zijn. Dan is het eigen vermogen van het bedrijf optisch in
elk geval als sneeuw voor de zon verdwenen. Niet aantrekkelijk, omdat
aandeelhouders daarvan kunnen schrikken en de credit rating kan
verminderen.
Uitbreiding kerntaak
Transparantie is het sleutelwoord van de richtlijn. Ondernemingen
moeten nu immers zichtbaar maken hoe de kosten over de diensttijd zijn
gespreid. Verzekeraars zouden hun klanten daarbij kunnen helpen, al
hoort dat niet bij hun kerntaak, namelijk het uitvoeren van de
pensioenregeling. Volgens Borst moeten verzekeraars daarom héél goed
nadenken voordat ze deze taak erbij nemen. Het houdt veel meer in dan
het maken van een paar rekensommetjes. Je moet over een groot aantal
andere gegevens beschikken al was het alleen maar om de cijfers in het
juiste perspectief te plaatsen.
Verzekerd!, maart 2005
Verbond van Verzekeraars