ECA/05/02
Luxemburg, 15 maart 2005
Persbericht van de Europese Rekenkamer betreffende speciaal verslag
nr. 9/2004 over bosbouwmaatregelen in het kader van het
plattelandsontwikkelingsbeleid
Van het grondgebied van de Europese Unie bestaat 136 miljoen ha (36 %)
uit bossen en bosgebieden. Bosbouw en daarmee samenhangende
bedrijvigheid verschaffen werk aan 2,6 miljoen mensen. Bossen en
bosgebieden leveren belangrijke voordelen voor het milieu op, zoals
het behoud van fauna en flora en bescherming tegen bodemerosie.
Hoewel bosbouw in de Verdragen nauwelijks aan de orde komt, bestaat er
al sinds 1964 EU-steun voor de bosbouw. In 1998 stippelde de Raad een
bosbouwstrategie voor de EU uit op basis van twee grondbeginselen:
a) bosbeheer moet duurzaam zijn en b) bossen zijn multifunctioneel
(vervullen een ecologische, economische en sociale functie). Sinds
2000 worden de bosbouwmaatregelen, die in twee categorieën zijn
ingedeeld, bebossing en andere bosbouwmaatregelen, gefinancierd uit de
middelen voor plattelandsontwikkeling. Voor de periode 2000-2006 is
4,7 miljard euro aan EU-uitgaven voor bosbouw uitgetrokken, de helft
voor bebossing van landbouwgrond en de helft voor andere
bosbouwmaatregelen.
De Rekenkamer ging na of de bosbouwmaatregelen zijn gebaseerd op
bosbouwprogramma's of gelijkwaardige instrumenten; hoe de maatregelen
werden geprogrammeerd en gefinancierd; hoe ze werden uitgevoerd en
welk effect ze sorteerden.
De voornaamste opmerkingen zijn:
* De (hoofdzakelijk economische, ecologische en sociale)
doelstellingen van de bosbouwstrategie van de EU zijn vaak
tegenstrijdig. Bij gebreke van een gemeenschappelijke definitie
van het begrip "bos", kan moeilijk worden nagegaan in hoeverre de
doelstelling is bereikt. Bovendien is de verantwoordelijkheid voor
de beoordeling in hoeverre de gefinancierde projecten bijdragen
tot het welslagen van de EU-strategie niet duidelijk toegewezen.
* Sinds 2000 moeten de lidstaten hun bosbouwmaatregelen baseren op
nationale of subnationale bosbouwprogramma's. Deze zijn echter
niet altijd voorhanden, en wanneer ze bestaan, lopen ze
inhoudelijk sterk uiteen. Waar geen bosprogramma's bestonden
aanvaardde de Commissie plannen voor plattelandsontwikkeling
(PPO's) en operationele programma's (OP's) als gelijkwaardig aan
de nationale programma's. Maar de beoordeling daarvan werd
beïnvloed door de interne organisatie van de Commissie zelf en
door tijdsdruk. De informatie van de Commissie over
bosbouwmaatregelen in de lidstaten is nog steeds onvolledig.
* Het bestaande systeem voor de uitvoering van bosbouwmaatregelen is
ingewikkeld. Dit levert zowel de beherende autoriteiten als de
begunstigden moeilijkheden op.
* In de uitvoering van de bosbouwmaatregelen werden een aantal
gebreken geconstateerd, zoals uiteenlopende interpretaties inzake
de prioriteiten bij de selectie van te bebossen grond,
onduidelijke criteria voor de selectie van projecten en
onbevredigende regels voor de besluitvorming over steunverlening
op basis van grondgebruik, inkomensderving en de vraag of de
begunstigden landbouwers waren.
* Wanneer de bebossing door gemeenten wordt uitgevoerd, ontvangen
deze geen steun voor het verzorgen van zaailingen en jonge
aanplant. Omdat sommige van deze lokale autoriteiten beweerden,
wellicht niet over de nodige financiële middelen te zullen
beschikken, dreigen projecten waarnaar veel EU-steun is gegaan, na
enige jaren te mislukken.
* Uitbreiding van bosgebieden door gesubsidieerde bebossing van
landbouwgrond is zeer duur, voornamelijk wegens de compensatie van
de inkomensderving van de landbouwers gedurende 20 jaar. Bovendien
is er niet bijster veel bereikt, en had het goedkoper gekund.
De Rekenkamer beveelt aan, diverse aspecten van de steunregeling
opnieuw te bekijken. De Commissie moet met name opnieuw bezien hoe de
bosbouwmaatregel doelgerichter en tegen geringere kosten voor de
EU-begroting kan worden ingezet, waarbij rekening wordt gehouden met
de verschuivingen in de behoeften van de bevolking en met het feit dat
het accent in de communautaire regelgeving thans op duurzame voordelen
voor het milieu ligt.
Speciaal verslag nr. 9/2004 :
http://www.eca.eu.int/audit_reports/special_reports/docs/2005/rs09_04n
l.pdf
---
Dit persbericht wil slechts een samenvatting geven. Het door de
Rekenkamer vastgestelde speciaal verslag is beschikbaar op haar
internetsite (http://www.eca.eu.int) en zal binnenkort in het
Publicatieblad van de Europese Unie, serie C, verschijnen.
European Union