'NOODZAAK INGRIJPENDE WIJZIGINGEN VERDEELMODEL WWB NIET AANGETOOND'
De noodzaak tot ingrijpende wijzigingen in het objectief verdeelmodel
van de Wet Werk en Bijstand zijn niet aangetoond. Deze conclusie trekt
de VNG uit een tweetal onderzoeken naar de werking van de
verdeelsystematiek van de bijstandsgelden. Door wijzingen in het
objectief verdeelmodel worden de herverdeeleffecten naar verwachting
niet kleiner. Herverdeeleffecten blijken mede verklaard te kunnen
worden vanuit de gemeentelijke beleids- en uitvoeringspraktijk.
De VNG maakt zich zorgen dat gemeenten een tekort op hun
bijstandsbudget niet kunnen inlopen. Zij moeten vanuit de eigen
middelen extra investeringen doen om niet achterop te raken bij
gemeenten die de mogelijkheid hebben om overschotten in te zetten. Het
is op dit moment nog onduidelijk of de verdeling van het werkdeel het
mogelijk maakt om tekorten in te lopen. De grote schommelingen in het
bijstandsbudget van 2004, evenals de nu al verwachte forse bijstelling
in 2005 maken het voor gemeenten in elk geval niet gemakkelijker om
goed beleid te voeren De VNG heeft de staatssecretaris van Sociale
Zaken en Werkgelegenheid dan ook voorgesteld gemeenten langer te laten
profiteren van meevallers zodat zij in elk geval schommelingen
gedurende het uitkeringsjaar beter kunnen opvangen.
Vorig jaar heeft de VNG de Tweede Kamer er op gewezen dat naast de
prestaties van de verdeelsystematiek ook de prikkelwerking van het
systeem onderzocht diende te worden. Immers: de verdeelsystematiek is
het sturingsmechanisme waarmee gemeenten aangezet worden tot het
leveren van goede prestaties op het terrein van de WWB. Helaas is aan
dit verzoek geen gehoor gegeven. Wel zijn van verschillende kanten
geluiden te horen dat gemeenten onder de WWB goed presteren. Dit komt
onder andere tot uitdrukking in ongeveer 300 miljoen minder
bijstandsuitgaven door gemeenten dan CPB en SZW voor 2004 verwacht
hadden en die niet zijn te herleiden op conjunctuurveranderingen of
beleidswijzigingen door het rijk. De VNG gaat er dan ook van uit dat
gemeenten, om tot deze prestatie te komen, de prikkel uit de WWB
hebben opgepakt. Ook voor 2005 wordt nu al een voordeel voor het Rijk
van 330 miljoen euro verwacht. Het zou verstandig zijn om dit althans
voor een deel ten goede te laten komen van gemeenten. De VNG ziet op
dit moment dan ook geen reden om de prikkelwerking van het objectief
verdeelmodel te versterken. Dit zou verdere vergroting van
herverdeeleffecten tot gevolg hebben.
De onderzoeken zijn inmiddels aan de Tweede Kamer gepresenteerd.
Den Haag, 15 maart 2005
Vereniging Nederlandse Gemeenten