Invoering WIA is genadeschot voor WAO
11-03-2005 * "Het nieuwe wetsvoorstel WIA biedt geen fatsoenlijke
verzekering tegen de financiële gevolgen van arbeidsongeschiktheid,"
concludeert SP-Kamerlid Jan de Wit. "Het overgrote deel van de mensen
die arbeidsongeschikt worden, belandt in de bijstand. Dit is geen
sociaal vangnet maar een valkuil. De regering slingert
arbeidsongeschikten in een neerwaartse spiraal die leidt tot armoede."
"Het is een pervers systeem," zegt De Wit. "Je hebt
gezondheidsproblemen en geen werkgever wil je hebben, zeker niet in
tijden van toenemende werkloosheid. Je raakt je spaargeld kwijt, moet
je huis opeten en verzeilt in de bijstand. En als je een werkende
partner hebt, of thuiswonende kinderen met een inkomen, krijg je
helemaal niets. Dit is geen verzekering meer, maar een schaamlap voor
de afbraak van een belangrijke sociale voorziening."
Het wetsvoorstel WIA bestaat uit twee delen. Een regeling voor
duurzaam en volledig arbeidsongeschikten (IVA) en een regeling voor
gedeeltelijk arbeidsongeschikten (WGA). Duurzaam en volledig
arbeidsongeschikt ben je alleen als je met geen mogelijkheid meer kunt
werken en herstel in de komende vijf jaar is uitgesloten. In dat geval
is de uitkering 70% van het laatste loon. Mensen die minder dan 35%
arbeidsongeschikt zijn, blijven bij de werkgever in dienst. Zij
krijgen geen uitkering. Er is geen bijzondere ontslagbescherming.
Bij een arbeidsongeschiktheid tussen 35% en 65% is er alleen een
uitkering als er gewerkt wordt. De uitkering is dan 70% van het
verschil tussen het oude loon en het loon dat met werken wordt
verdiend. Stel dat je 40% arbeidsongeschikt bent verklaard. En het
lukt om voor 60% van de tijd te werken in je oude baan. Je inkomsten
zijn dan 60% plus 70% * 40% = 82% van het oude loon. Dat lijkt mooi,
maar de werkgever is niet verplicht om je in dienst te houden. Er is
geen bijzondere ontslagbescherming. Bij ontslag is er een
arbeidsongeschiktheidsuitkering die maximaal de helft van de bijstand
bedraagt. De werknemer gaat al snel via de WW naar de bijstand. Nu
heeft 28% van de WAO'ers een deeltijdbaan. Zonder ontslagbescherming
zal onder de nieuwe wet het grootste deel van de arbeidsongeschikten
in de bijstand belanden.
De Wit vindt het toelaten van de particuliere verzekeraars voor de
uitvoering van de regeling volstrekt verwerpelijk. "De Geus verwacht
dat deze verzekeraars deze mensen wel aan het werk krijgen, maar
verzekeraars kunnen geen banen scheppen of werkgevers verplichten
arbeidsongeschikten in dienst te nemen of te houden. Dit is een
fopspeen."
Om de verzekeraars te kunnen laten concurreren met het UWV moeten de
premies omhoog. De verzekeraars moeten een hoger premie heffen om
genoeg geld binnen te halen om in de toekomst de uitkeringen te
garanderen. Pas in de toekomst zouden de kosten gaan dalen. "Weer
worden ons de zegeningen van de markt voorgehouden. Dat gebeurde ook
met de afschaffing van de Ziektewet. Maar de premie voor een
particuliere ziekteverzuimverzekering is nu hoger dan onder de
Ziektewet. Werkgevers raden hun leden daarom aan om maar zelf het
risico te dragen. Dit is het treurige sluitstuk van de sloop van de
WAO, waarmee Lubbers is begonnen. De paarse kabinetten hielden de
sloophamers aan de gang en De Geus geeft nu het genadeschot."
Socialistische Partij