Transportsector onder druk door dienstenrichtlijn
De Europese Dienstenrichtlijn van Bolkestein - ter liberalisering van
al het dienstenverkeer - maakt een uitzondering voor de
transportsector. Meteen al in artikel 2 stelt `Bolkestein' dat
vervoersdiensten buiten de werkingssfeer van de richtlijn blijven. Dat
klinkt mooi, maar helaas zit er een aantal gevaarlijke adders onder
het gras. Vrije jongens krijgen van Bolkestein volop de gelegenheid om
de transportsector onder druk te zetten.
---
Kartika Liotard, lid van het Europees Parlement voor de SP
---
De uitzonderingen die de richtlijn maakt op de transportsector moeten
meteen al gerelativeerd worden. Vervoer met auto's of busjes ónder de
3,5 ton, taxibedrijven en lijkenvervoer vallen namelijk wel dégelijk
onder de bepalingen van de richtlijn. De toch al roerige taximarkt
wordt daarmee nog een stuk ingewikkelder. Maar ook koeriersdiensten of
het personenvervoer in bijvoorbeeld het kader van de WVG, krijgen te
maken met oneerlijke concurrentie doordat buitenlandse dienstverleners
volledige vestigingsvrijheid krijgen en de regels uit hun
`oorsprongsland' mogen laten gelden in plaats van de Nederlandse
wetten.
Voor het grote vrachtvervoer echter, zo stelt minister Brinkhorst,
verandert er helemaal niets door invoering van de dienstenrichtlijn.
Het oorsprongslandbeginsel geldt niet voor transportondernemingen en
buitenlandse chauffeurs vallen - na aanpassing van de Nederlandse
CAO-wetgeving waar hij nu aan werkt - onder de in Nederland geldende
CAO. Daarmee denkt Brinkhorst zijn zaakjes op orde te hebben. Maar
hiermee wreekt zich weer de kloof tussen burger en politiek.
Brinkhorst denkt `dit zijn de regels, dus dat is goed geregeld'.
Bonafide ondernemers zullen zich daar ook wel aan houden. Maar als er
geld verdient kan worden zijn er meteen ook mensen die denken `dit
zijn de regels, hoe komen we daar onderuit'.
De dienstenrichtlijn lokt een dosis creativiteit uit die de
transportsector wel degelijk onder druk zetten. En heel ver hoeven we
daar niet voor te zoeken. De zogenaamde `flexibilisering' van de
arbeidsmarkt en het uitbesteden van allerlei diensten aan
gespecialiseerde bedrijven heeft de afgelopen vijftien jaar een grote
vlucht genomen. Met de dienstenrichtlijn loont het straks enorm de
moeite om dat ook in de transportsector te gaan doen. Geen
transportonderneming meer met eigen vrachtwagens en chauffeurs in
loondienst! Lucratiever is een opsplitsing in Poolse kostenmaatschap
van chauffeurs die als zelfstandige ondernemers hun chauffeursdiensten
aanbieden. Vervolgens een Lets bedrijf dat vrachtwagens verhuurt. En
tenslotte een Tjsechische onderneming die transportorders binnenhaalt,
in Letland een vrachtwagen huurt en in Polen een beroep doet op een
zelfstandig opererende chauffeur. Autoverhuur valt wél onder het
oorsprongslandbeginsel van de dienstenrichtlijn en zelfstandigen
vallen níet onder de Nederlandse CAO. De dienstenrichtlijn stelt
bovendien dat Nederland géén eisen meer mag stellen aan hoe de
dienstverlener georganiseerd is, wat voor soort bedrijf het ook is. En
tenslotte is het dan ook nog eens aan Polen, Letland en Tsjechië en
niet aan Nederland om die gang van zaken te controleren.
Dat is helemaal niet zo vergezocht, je ziet het nu al overal gebeuren.
Veel buitenlandse bouwvakkers werken in Nederland al als ZZP'er
(Zelstandige-Zonder-Personeel). En in Amerika is een groot deel van de
vrachtwagenchauffeurs een kleine zelfstandige om zo onder alle
vakbondsregels uit te komen. We moeten daar niet naïef over doen, hier
valt heel veel geld mee te vinden en dan kruipt het bloed waar het
niet gaan kan.
Internationaal transport trekt zich al niets aan van Nederlandse
regelgeving. Ook Nederlandse bedrijven kunnen daar via een
postbusvestiging in het buitenland straks onderuit komen en Polen voor
een habbekrats op de wagen zetten. En bovendien kunnen buitenlandse
ondernemingen eenvoudig de markt voor transport bínnen Nederland met
oneerlijke concurrentie onder vuur nemen. Voor zowel bonafide
Nederlandse transportondernemers als voor Nederlandse
vrachtwagenchauffeurs betekent de dienstenrichtlijn een wagenwijd open
deur naar oneerlijke concurrentie. Voor de Poolse chauffeur betekent
het dat hij lid is geworden van de EU om erop vooruit te gaan, maar
vervolgens gewoon onder slechte Poolse voorwaarden voortaan in heel
Europa moet gaan buffelen.
De dienstenrichtlijn zal in alle dienstensectoren, óók in de
transportsector, leiden tot een race naar het afvalputje van Europa.
Het wordt eenvoudig om met een aantal administratieve handelingen de
Nederlandse regelgeving op legale wijze buiten spel te zetten of een
zodanig rookgordijn op te trekken dat minister Brinkhorst er geen hand
voor ogen meer kan zien. Werkgevers en werknemers in de
transportsector moeten hierover urgent met elkaar én met de politiek
in debat gaan.
10 maart 2005
Socialistische Partij