VVD



Nieuws

9 mrt 2005 - Anti-terrorisme-missie Afghanistan zeer gevaarlijk, maar noodzakelijk

Voor VVD-woordvoerder Hans van Baalen staat vast dat de deelname van Nederlandse commando's en mariniers aan de operatie Enduring Freedom in Afghanistan grote risico's met zich meebrengt, zowel voor de uit te zenden militairen, als voor de Nederlandse samenleving.

Volgens Van Baalen bestaat een reële mogelijkheid dat militairen sneuvelen, ernstig gewond raken, gevangen worden genomen en als gijzelaar misbruikt. Ook kan de Nederlandse samenleving in het vizier van Al Qa'ida en andere terroristische cellen komen. Niets doen is echter veel gevaarlijker en moreel niet te verdedigen. Het is beter het terrorisme in het Tora Bora gebergte in Afghanistan te bestrijden, dan in het Laakkwartier in Den Haag.

Volgens Van Baalen is het inmiddels praktijk geworden dat de Kamer medeverantwoordelijkheid draagt voor het uitzenden van militairen, zowel bij vredesmissies als in het kader van de strijd tegen het internationale terrorisme, ook wanneer de Kamer formeel geen instemmingsrecht heeft. Zo zal de Kamer morgen de Nederlandse deelname aan Enduring Freedom en ISAF in een Algemeen Overleg met de regering bespreken en een oordeel uitspreken over de wenselijkheid van deelname aan beide operaties.

Voor de VVD geldt dat de internationale coalitie, onder leiding van de Verenigde Staten, het recht heeft het internationale terrorisme gewapenderhand te bestrijden, zolang netwerken als Al Qa'ida onze veiligheid bedreigen. Nederland dient aan deze strijd deel te nemen omdat het zelf als vrij land een direct doeltwit van het internationaal terrorisme is. De VVD neemt daarmee met klem afstand van de suggestie van de PvdA, GroenLinks, de SP en D66 dat de rechtsbasis van Enduring Freedom twijfelachtig is. Wie niet wil deelnemen aan de strijd tegen het internationale terrorisme dient dat openlijk te zeggen, daarvoor verantwoordelijkheid te nemen en mag zich niet achter quasi-juridische argumenten te verschuilen, aldus Hans van Baalen.

Hieronder treft u de inbreng van Van Baalen bij het spoeddebat Afghanistan van 8 maart 2005

De strijd tegen het internationale terrorisme is ook voor Nederland van groot belang.

De aanval van 11 september 2001 op de Twin Towers in New York en het Pentagon in Washington was een aanval op de vrije wereld en daarmee een aanval op Nederland. Hetzelfde geldt ten aanzien van de aanslagen van 11 maart 2004 in Madrid.

Op basis van artikel 51 van het VN-handvest en artikel 5 van het NAVO-verdrag betreft de reactie van de vrije wereld, in dit concrete geval onder aanvoering van de Verenigde Staten, een zaak van collectieve zelfverdediging. Voor de VVD betekent dit dat deelname aan de operatie Enduring Freedom onder artikel 97 van de Grondwet valt. De regering hoeft de Kamer geen voorafgaande toestemming te vragen. Deelname aan Enduring Freedom staat thans echter niet onder directe tijdsdruk. Het is daarom wijs van de regering om de Kamer voorafgaand aan uitzending over deelname met special forces aan Enduring Freedom te informeren. Het bestrijden van Al Qa`ida, de Taliban en andere terroristische cellen in het onherbergzame Afghanistan, brengt hoge risico's met zich mee. Zowel voor de betrokken militairen, als voor de Nederlandse samenleving.

Het is reëel te veronderstellen dat militairen kunnen sneuvelen, ernstig gewond kunnen raken en mogelijk gevangen kunnen worden genomen en als gijzelaar misbruikt. Het behoort tot de mogelijkheden dat ook de Nederlandse samenleving in het vizier van de internationale terroristische netwerken komt. De regering en de volksvertegenwoordiging dienen dit in het openbaar te erkennen. Onze uit te zenden militairen dienen zich volledig door regering en parlement gesteund te weten. Het parlement dient zich dan ook, na een grondig algemeen overleg met een daaraan voorafgaande vertrouwelijke briefing, over deelname aan Enduring Freedom uit te spreken. De regering behoudt echter het oppergezag over de krijgsmacht en daarmee heeft zij een eigenstandige verantwoordelijkheid ten aanzien van deelname aan Enduring Freedom. In gevallen waarin special forces worden uitgezonden, dient de Kamer te aanvaarden dat het welslagen van de missie en de veiligheid van onze troepen en niet de openbaarheid de eerste prioriteit hebben.

De VVD zal zich na een vertrouwelijke briefing en een openbaar algemeen overleg uitspreken over haar steun aan deelname aan Enduring Freedom. Hierbij zullen vragen over mandaat, rules of engagement, geweldsinstructie, bevelsstructuur, afspraken over de rechtspositie van uitgezonden militairen, inlichtingen, de kwestie van de behandeling van gevangen terroristen, de rol van de Nederlandse liaison officer bij de Amerikaanse commandant van Enduring Freedom, etc. aan de orde komen. Waar dat kan in de openbaarheid, waar dat moet in beslotenheid.

De VVD heeft echter twee belangrijke prealabele vragen aan de regering. De eerste betreft de juridische grondslag voor deelname aan Enduring Freedom. Gedurende welke tijdspanne kan een beroep worden gedaan op de besluitvorming inzake van 11 september 2001. Al Qa'ida is helaas nog actief, onder andere in Afghanistan, maar is het mandaat van de VN eindig of duur het voort totdat het is ingetrokken? De tweede betreft een voorvraag ten aanzien van de inlichtingen, die aan de besluitvorming in het kabinet ten grondslag liggen. Is de regering ervan overtuigd dat zij over de noodzakelijke, deugdelijke informatie beschikt die het haar mogelijk maakt de juiste beslissingen ten aanzien van Nederlandse deelname aan Enduring Freedom te nemen?

Ten aanzien van deelname aan de vredesoperatie ISAF geldt artikel 100 van de Nederlandse Grondwet. Dat betekent dat de regering de Kamer voorafgaand aan de uitzending informeert en het toetsingskader van toepassing is, waarbij zich de gewoonte heeft ontwikkeld dat de Kamer in derde termijn met de uitzending dient in te stemmen. Ook hier geldt dat de veiligheid van onze militairen voor de VVD voorop staat en bepaalde operationeel gevoelige informatie niet aan de openbaarheid kan worden prijsgegeven.

Voorzitter! De VVD had het verstandig gevonden indien wij eerst een breed algemeen overleg hadden gehad en vertrouwelijk waren gebriefd. Hierbij hadden ook de rechtsgrondslagen van deelname aan Enduring Freedom en ISAF aan de orde kunnen komen. Hierna was een plenaire afronding, mogelijk, aan de orde geweest.

Dit spoeddebat mag één ding niet verhullen. Nederland neemt deel aan de strijd tegen het internationaal terrorisme omdat het zelf doelwit van dit internationaal terrorisme is. Wij kunnen het beter in het Tora Bora gebergte in Afghanistan bestrijden dan in het Laakkwartier in Den Haag. Deelname met Special Forces aan Enduring Freedom is gevaarlijk, maar afzijdigheid is veel gevaarlijker en moreel niet te verdedigen. De VVD heeft diep respect voor de militairen die aan deze operatie zullen deelnemen en voor hun naasten. Onze vrijheid rust mede op hun schouders.