Persbericht, maart 2005
BIBLIOTHEEK OSS:
TENTOONSTELLING VAN OUDE PORSELEINEN ELEKTRA VOORWERPEN
VERZAMELD DOOR FRANS VAN DER VLEUTEN
Van zaterdag 5 maart tot en met vrijdag 1 april is er in de
Bibliotheek Oss een tentoonstelling van oude porseleinen elektra
voorwerpen te zien, een unieke verzameling van Frans van der Vleuten
uit Asten. Het zijn hoofdzakelijk onderdelen uit de periode rond 1920
tot 1940 zoals (licht)schakelaars en fittingen. Deze expositie sluit
aan bij het thema van de Landelijke Boekenweek 2005: Spiegel van de
Lage Landen: boeken over onze geschiedenis.
Als verlengstuk van zijn verzameling oude gereedschappen is Frans van
der Vleuten een aantal jaren geleden begonnen met het verzamelen van
oude keramische elektra onderdelen. Momenteel is hij in het bezit van
zon driehonderd voorwerpen, met name uit de periode 1920 tot 1940. Eén
van de meest fascinerende zaken aan zijn verzameling is voor hem het
feit dat er maar heel weinig bekend is over dit soort elektra
voorwerpen. Op zich vreemd want in en aan vrijwel elk huis, kerk of
ander gebouw waren er op een gegeven moment wel porseleinen
schakelaars, isolatoren, lasdopjes en fittingen te vinden.
En toch worden zelfs op verzamelbeurzen en rommelmarkten deze
voorwerpen maar zelden aangeboden.
Zoals bij zovele andere verzamelingen, valt ook uit deze verzameling
het een en ander te leren, vooral over de ontstaansgeschiedenis van de
elektrische installatie in woonhuizen.
Een mooi voorbeeld hiervan is de stroomsterkte van een groep. Zo waren
er smeltveiligheden voor in een groepenkast van bijvoorbeeld 4 Ampère!
Momenteel is de standaard maar liefst 25 Ampère per groep. Ook het
aantal groepen in de meterkast per huishouden is opvallend: men begon
waarschijnlijk gewoon met 1 groep! Tegenwoordig beschikken de meeste
huizen over 4, soms 5 groepen. De verzameling van Frans van der
Vleuten roept ook vragen op. Hoe werden dit soort producten
vervaardigd? Waar stonden de fabrieken die dit soort voorwerpen
produceerden? Hierover is (nog) niet veel bekend. Het is
verbazingwekkend hoeveel verschillende uitvoeringen van dit soort
voorwerpen zijn gemaakt, terwijl de verzameling volgens Frans van der
Vleuten nog lang niet compleet is. Ook fascineert het hem dat van
sommige voorwerpen de functie niet meer helemaal duidelijk is. Door de
introductie van de materialen bakeliet en glas in de
elektra-industrie, verdwenen de keramische onderdelen vrijwel geheel
uit deze industrietak.
Bakeliet en glas werden op hun beurt weer vervangen door hoogwaardige
kunststoffen.
Heel af en toe komt men bij oude gebouwen, vooral in dorpen, nog
kleine monumenten tegen die voorzien zijn van originele keramische
elektra voorwerpen. Enkele voorbeelden zijn tijdens de tentoonstelling
op fotos te zien, genomen in Lierop (Someren), Heusden (Asten) en de
Vendée in Frankrijk.
De tentoonstelling van oude porseleinen elektra voorwerpen, verzameld
door Frans van der Vleuten, is de hele maand maart te bekijken op de
begane grond in de Bibliotheek Oss.
Einde persbericht.
Openbare Bibliotheek Oss