OPEN UNIVERSITEIT NEDERLAND
http://www.ou.nl
Web voor beschrijven competenties
Het ontwikkelen van competentiegericht onderwijs gaat gemakkelijker en
beter als de ontwerpteams gebruik maken van een praktisch,
webgebaseerd hulpmiddel. Dit concludeert Angela Stoof, die op 4 maart
promoveert aan de Open Universiteit Nederland op haar proefschrift
'Tools for the identification and description of competencies'. Stoof
ontwikkelde een webgebaseerd instrument en testte op verschillende
manieren de waarde hiervan in de praktijk.
Het onderwijs draait tegenwoordig niet meer om kennis, vaardigheden en
attituden, maar om competenties. Veel onderwijsinstellingen vinden dat
kennis, vaardigheden en attituden niet los van elkaar staan, maar één
geheel vormen. Zij stellen competenties centraal om het onderwijs
beter te laten aansluiten bij het werkveld en bij de samenleving in
het algemeen. Het ontwikkelen van competentiegericht onderwijs is
echter complex en er zijn weinig instrumenten beschikbaar die dit
proces ondersteunen.
De eerste stap bij het ontwikkelen van competentiegericht onderwijs is
het opstellen van een competentiekaart, een gestructureerd overzicht
van de competenties die studenten tijdens een bepaalde opleiding
dienen te verwerven. In haar onderzoek bekeek Stoof op welke manier
mensen ondersteund kunnen worden bij het opstellen van een
competentiekaart. Hiertoe ontwikkelde zij een instrument voor het
opstellen van competentiekaarten: de website COMET (Competency
Modelling Toolkit). De website omvat vier vormen van ondersteuning.
Een task manager leidt gebruikers door alle stappen van het
ontwikkelproces heen en geeft feedback. Een phenomenarium bevat
authentieke voorbeelden van het proces waarin een competentiekaart
wordt gemaakt en van de resulterende (tussen)producten. Een
information bank bestaat uit tekstuele informatie over de doelen van
de taak en een algemene beschrijving van de procedures die moeten
worden gevolgd. En een construction kit bestaat uit onderdelen en
processen die beslisvorming ondersteunen en (delen van) producten
genereren.
De promovenda onderzocht of mensen met behulp van COMET beter in staat
zijn om competenties in kaart te brengen. Dit bleek inderdaad het
geval te zijn. Vooral een phenomenarium en een construction kit bleken
een gunstig effect te hebben. Bij teams die van deze hulpmiddelen
gebruik maakten, verbeterde de kwaliteit van het ontwikkelproces. Ook
het leereffect van het ontwikkelen van de competentiekaart nam toe.
Angela Stoof levert met haar proefschrift een belangrijke bijdrage aan
competentiegericht onderwijs, door de praktische focus van haar werk.
Haar onderzoek heeft een bruikbaar instrument opgeleverd waarmee
mensen in het onderwijs, zoals docenten en curriculumontwikkelaars, op
een gestructureerde manier competenties in kaart kunnen brengen. De
interesse die onderwijsinstellingen tijdens het onderzoek voor COMET
toonden, maakt duidelijk dat er grote behoefte is aan bruikbare
instrumenten. COMET is beschikbaar via de website
www.ou.nl/open/ast/comet-eindversie.
Drs. A. (Angela) Stoof (1974) verdedigt vrijdag 4 maart aanstaande
haar proefschrift 'Tools for the identification and description of
competencies'. Promotores zijn prof. dr. J.J.G. (Jeroen) van
Merriënboer en Dr. R.L. (Rob) Martens. De promotieplechtigheid begint
om 16.00 uur stipt en vindt plaats in vergadercentrum Pretoria van de
Open Universiteit Nederland, Valkenburgerweg 177, te Heerlen.