LEI

persbericht / nr. 1800

2-maart-2005

Veranderende rol van banken en overheid bij financiering agrarische bedrijven

De kapitaalbehoefte van het gemiddelde agrarische bedrijf bedroeg in 2002 1,5 miljoen euro. In de voorafgaande jaren nam zij sterk toe, onder meer door de stijgende grondprijs. Intussen is op één op de vijf bedrijven de jaarlijkse kasstroom uit bedrijfs- en gezinsactiviteiten onvoldoende om de financieringslasten te dragen. Bij nieuwe financieringsaanvragen voor schaalvergroting of voor een andere bedrijfsstrategie stellen de banken steeds vaker voorwaarden op het gebied van ondernemerschap en ontwikkeling van de cashflow. De rol van de overheid verschuift van directe ondersteuning naar het faciliteren van ontwikkelingen die bijdragen aan maatschappelijke doelen. Dat blijkt uit onderzoek van het LEI (onderdeel van Wageningen UR) in opdracht van het Ministerie van LNV.

Door investeringen in schaalvergroting, innovatie, verbreding en milieu en door de sterke grondprijsstijging nam de kapitaalbehoefte van het gemiddelde bedrijf in de periode 1992-2002 met 50% toe. Naast oudere ondernemers die op termijn met het bedrijf zullen gaan stoppen, hebben ook jonge ondernemers na een bedrijfsovername vaak te maken met (te) hoge lasten, waardoor zij onvoldoende kunnen investeren in bedrijfsontwikkeling. Er is groeiende behoefte aan nieuwe financieringsvormen om de lasten in de toekomst te kunnen dragen.

Rond het gemiddelde doen zich van bedrijf tot bedrijf grote verschillen voor in de financiële situatie, afhankelijk van persoonlijke omstandigheden en zakelijke omstandigheden. Banken spelen daarop in. De voorwaarden waaronder zij kredieten verstrekken, veranderen. Er komt minder nadruk te liggen op zekerheden en eigen vermogen (solvabiliteit), en meer op het ondernemerschap en op de ontwikkeling van een voldoende geldstroom (cashflow). Zij bieden ook steeds meer nieuwe financieringsproducten aan die aansluiten bij overheidsregelingen en bij individuele omstandigheden.

Ook de opstelling van de overheid is veranderd. In het verleden lag een belangrijk accent op directe ondersteuning bij de financiering van bedrijven, bijvoorbeeld door borgstelling of investeringsaftrek. Nu ligt de nadruk meer op het faciliteren van ontwikkelingen die maatschappelijke doelen dichterbij brengen, zoals een duurzamer productie. De overheid legt de eerste verantwoordelijkheid daarvoor bij de ketenpartijen, en stimuleert dat die werken vanuit een bewuste bedrijfsstrategie.

---

Ontwikkelingen rond de financiering van agrarische bedrijven. Het rapport bestellen 'rapport2.05.01'.