Den Haag, 2 maart 2005
Bijdrage van Saskia Noorman - den Uyl (PvdA) aan de plenaire behandeling wijziging van de Werkloosheidswet en enige andere wetten in verband met de aanscherping van de wekeneis
Samenvatting
De regering stelt voor om de toetredingsvoorwaarden voor de WW aan te scherpen. Naast een verlaging van de WW-lasten is deze wijziging ook bedoeld om het recht op een werkloosheidsuitkering voor te behouden aan personen die al geruime tijd een band met de arbeidsmarkt hebben.
Naar aanleiding van het Sociaal Akkoord 2005 wordt de behandeling van de kortdurende WW-uitkering aangehouden tot het SER-advies over de toekomstbestendigheid van de WW (april 2005).
De regering zet de behandeling van de aanscherping van de wekeneisen WW toch voort. De invoeringsdatum van deze aanscherping is afhankelijk van het SER-advies. Als de SER, op dezelfde wijze als over van de kortdurende uitkering, vóór 1 april 2005 alternatieven aandraagt, dan is de aanscherping alsnog van de baan.
Wekeneis
Iemand heeft op dit moment recht op een loongerelateerde WW-uitkering (70% van laatst verdiende loon) als hij voldoet aan de wekeneis (tenminste 26 weken van de voorgaande 39 weken werk verricht) én de vier-uit-vijf-eis (tenminste 4 kalenderjaren uit de laatste vijf kalenderjaren werk verricht). De regering wil de wekeneis verzwaren; iemand heeft pas recht op een WW-uitkering als hij tenminste 39 weken uit de laatste 52 weken werk heeft verricht.
Voor kunstenaars geldt een aparte wekeneis (16 weken uit 39). Ook deze wordt aangeschept tot 26 weken uit 39.
Standpunt PvdA
Algemeen
De PvdA-fractie is het niet eens met deze aanscherping van de wekeneis.
* Jarenlang premie betalen zonder dat een fatsoenlijk recht wordt opgebouwd is niet proportioneel en gaat uiteindelijk ten koste van de solidariteit tussen jong en oud.
* Het is het maar de vraag of deze maatregel past in de toekomstbestendigheid van de WW. Wij vinden dat het aanpassen van de wekeneis betrokken dient te worden bij de toekomstdiscussie over de WW.
* Het behandelen van dit wetsvoorstel zien wij als een motie van wantrouwen ten aanzien van het sociaal akkoord 2005 en het SER-advies dat 1 april verwacht wordt daarover.
* Er moet een fatsoenlijke tijd zitten tussen het SER-advies en de mogelijke inwerkingtreding van dit wetsvoorstel. De mogelijke ingangsdatum kan dan niet eerder dan per 1 januari 2006 plaatsvinden. Amendement.
* Voor de kunstsector is de verlening van de referteperiode het om zeep helpen van een fors deel van de beroepssector. Een hele beroepsgroep verdwijnt nagenoeg, omdat een sluitend arbeidspatroon of vaste contracten niet mogelijk zijn. Daarom willen we de huidige referte-eis voor deze sector handhaven. Amendement. De regering voelt wel nattigheid en stelt een beperkte aanpassing van de referte-eis voor (verdubbeling). Dat is flauwe kul. Wel het probleem erkennen, maar de bijbehorende oplossing niet honoreren. Kosten zeer beperkt.
* De verhoging van de referte-eis heeft een zeer negatief effect op de flexmarkt (30% van de werkgelegenheid) en de mobiliteit. Werkwisselen is een te groot financieel werknemersrisico.
* Het effect op tweeverdieners is groot. Werkloosheid van jongeren en starters betekent groot financieel risico op verplichtingen zoals lening, schuld en eigen woning. (Want geen uitkering)
* De beoogde invoering van premiegroepen in de wachtgeldfondsen van sectoren waar veel cyclische en seizoenmatige werkloosheid voorkomt, zal eraan bijdragen dat door werkgevers eerder en vaker gekozen wordt voor meer vaste dienstverbanden. De instroom in de WW vanuit deze sectoren zal hierdoor naar verwachting afnemen. Wij willen dat effect eerst af te wachten alvorens in de WW-rechten zelf te gaan snijden.
Overige kunstenaars
Voor overige kunstenaars en ondersteunende medewerkers (regisseurs, vormgevers, decorontwerpers en bouwers, PR-medewerkers, educatieve medewerkers, administratieve medewerkers) geldt op dit moment een wekeneis van 26 uit 39 weken. De PvdA is van mening dat hier geen onderscheid gemaakt moet worden tussen podiumkunstenaars en ondersteunende functies ten behoeve van de beroepsgroep podiumkunstenaars. Ook deze groep heeft te maken met een onregelmatig arbeidspatroon van tijdelijke contracten. Wij zullen dan ook inzetten op een verruiming van het aantal functies dat onder de artiestenregeling vallen.
Financiële effecten en de gevolgen voor de WWB
Hieronder is een overzicht van de gevolgen van het wetsvoorstel van de aanscherping wekeneis op de WW en de WWB:
WW
WWB
Totaal
2005
2009
2005
2009
2005
2009
Lasten en besparingen (x ¤ 1 milj.)
-120
-393
+32
+99
-88
-294
Volume (x 1.000 uitkeringen)
-7
-21
+3
+8
-4
-13
De PvdA is van mening dat het aanscherpen van de wekeneis een minimale besparing oplevert, maar die voor veel huishoudens maximale gevolgen heeft.
Partij van de Arbeid