Speech van minister Dekker op de persconferentie over de Zuidas, 23
februari 2005
Dames en heren,
Er is niet ingeleverd op ambities voor de Zuidas, er is niet
ingeleverd op de lange termijnvisie voor de ruimtelijke ontwikkeling,
er is niet getornd aan het hoge internationale niveau dat dit gebied
nu al zo uniek maakt. Daarom ben ik met alle betrokken partijen trots
dat we na het bestuurlijk overleg van vandaag kunnen zeggen: de weg is
vrij voor het dokmodel. Alle infra onder de grond, extra bouwruimte en
een businesscase die sluit!
We markeren vandaag een belangrijke stap en bereiden nieuwe stappen
voor in de ontwikkeling van de Zuidas. Er is goed geluisterd naar de
sceptici. Dat moeten we met z'n allen ook blijven doen. Het plan
sluit, maar de ogen blijven wijd open. Luisteren, bijstellen en het
einddoel voor ogen houden. Dat doel is: een nationale economische
motor centraal in de Noordvleugel, een bruisend tweede stadshart aan
de zuidrand van Amsterdam. Een gebied uitstekend ontsloten en
verbonden met Europa en de wereld. Een onderneming met de
inspiratiekracht van de Potsdammer-Platz in Berlijn of La Rive Gauche
in Parijs.
Doorgaan dus, maar niet als een colonne die eenmaal in beweging niet
meer stoppen kan. We moeten steeds flexibel reageren op nieuwe
ontwikkelingen. Dat betekent overigens niet onmiddellijk de lat lager
leggen. Vorig jaar bleek dat er nog een bedrijfseconomische gat van
700 miljoen euro gaapte voor het Zuidas-dok. Daarop kreeg de heer L.C.
Brinkman van mij en de gemeente Amsterdam de opdracht om als een soort
informateur publieke en private partijen bij elkaar te brengen voor
een nieuw ambitieus commitment. Dat is een goede greep geweest.
In december heeft de heer Brinkman zijn eindrapportage gepresenteerd.
Ik wil hem voor zijn inspanningen hartelijk danken en hem tevens
feliciteren met het resultaat. Hij heeft een aantal grote partijen
bereid gevonden om risicodragend te participeren in een gezamenlijke
publiek-private onderneming voor het Zuidas-dok. Ik noem u onder
andere: ABN-AMRO, ING, Rabobank/FGH, ABP en BNG. Met het serieuze
voornemen om een miljardeninvestering te doen geven deze partijen
blijk van hun vertrouwen in de gekozen aanpak van de
Zuidasontwikkeling.
Op basis van de bereidheid van private partijen, hebben rijk, gemeente
en de provincie Noord-Holland een aantal knopen kunnen doorhakken.
Besluiten over de scope en financiering van het project Zuidas.
Belangrijkste element voor de toekomstige ontwikkeling en exploitatie
is de ondergrondse aanleg van alle infrastructuur.
De A10 wordt daarbij in twee lagen aangelegd. Deze stapelvariant heeft
als voordelen: een snellere bouwtijd, ruimere mogelijkheden voor
bebouwing op en naast het dok en dus hogere grondopbrengsten. In het
advies is uitgegaan van alle nu noodzakelijke infrastructuur, met
mogelijkheden om later aanvullende infrastructuur te kunnen
aanbrengen.
Dat klinkt overzichtelijk, maar het gaat wel degelijk om een
megaproject. De totale investering in het Zuidas dok bedraagt circa 2
miljard euro over een periode van ruim twintig jaar. Daarvan wordt 65
% terugverdiend door voornamelijk gronduitgifte! De overige 35 % wordt
voor het grootste deel gedekt door een bijdrage van Verkeer en
Waterstaat die toch al nodig was voor de uitbreiding van de huidige
infrastructuur. Daarnaast hebben rijk en gemeente de marktpartijen
bereid gevonden om voor 60 % risicodragend te participeren in de 'NV
Zuidas', Amsterdam zal voor 20 % risicodragend meedoen en het Rijk
voor de overige 20 %. Voor de liefhebbers: naast deze risicodragende
participatie is Financiën onder voorwaarden bereid te investeren in
Zero coupon bonds.
Aan Jan Doets, oud-voorzitter van ING Vastgoed is in gezamenlijkheid
gevraagd om in de volgende fase van het project op te treden als
kwartiermaker. Hij zal in die rol de oprichting van de 'N.V.
Zuidas'voorbereiden. Dat betekent in praktijk het opstellen van een
ondernemingsplan voor een bedrijf dat de realisatie van de
infrastructuur en het vastgoedprogramma van het Zuidas-project op zich
zal nemen. De marktpartijen zullen uiteindelijk in deze onderneming
een meerderheidsbelang krijgen. Jan Doets zal tevens toezicht houden
op de relatie met de Milieu Effect Rapportage en de Tracé-procedure.
Ook de selectie van de marktpartijen krijgt in deze fase vorm,
uiteraard conform de geldende aanbestedings- en mededingingsregels.
Tot slot:
Zoals ik daarstraks al zei: we zetten vandaag een belangrijke stap en
bereiden nieuwe stappen voor. Stappen op weg naar een nationale
economische motor centraal in de Noordvleugel, een bruisend tweede
stadshart aan de zuidrand van Amsterdam. Een sluitende businesscase is
daarin een belangrijke mijlpaal, maar het mag ons niet de ogen doen
sluiten voor nieuwe ontwikkelingen en inzichten.
Er is goed geluisterd naar de sceptici en critici. Op basis van de
kritiek van het CPB is zowel door de rijksoverheid als de gemeente
Amsterdam gewerkt aan verbetering van de planinhoud en financiële
structuur van het project. Dat zullen kwartiermaker Doets, de N.V.
Zuidas en de verschillende overheden vanuit hun publieke
verantwoordelijkheid ook zorgvuldig moeten blijven doen. In alle
volgende fasen van het project.
Het leergeld dat met recente grote infrastructurele projecten
inmiddels betaald blijkt, maakt ons terecht voorzichtig. Het mag er
echter niet toe leiden dat marktkansen onbenut blijven. Bijvoorbeeld
omdat we niet langer durven investeren in vastgoed, wonen en
bedrijvigheid die past bij de ontwikkelkansen van de locatie. In dit
geval een A-locatie van nationaal belang met internationale ambitie.
Ik dank u wel
Ministerie van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer