PRINS CLAUS FONDS
http://www.princeclausfund.nl
Post tsunami noodhulp onderwater-archeologische site Sri Lanka
Post-tsunami noodhulp voor onderwater-archeologische site in Sri
Lanka: Cultural Emergency Response biedt hulp in Galle
Cultural Emergency Response maakt met een bedrag van 25.000 euro de
onmiddellijke hervatting mogelijk van het werk op de Maritime
Archaeological Unit in Galle. Deze kustplaats in het zuiden van Sri
Lanka werd zwaar getroffen door de tsunami van 26 december 2004. De
Maritime Archaeological Unit omvat tientallen
onderwater-archeologische sites waaronder die van het VOC-schip
Avondster. Reeds twaalf jaar wordt gewerkt aan een
maritiem-archeologisch museum in samenwerking met onder meer het
Amsterdams Historisch Museum en ondersteund door het Nederlandse
Ministerie van Buitenlandse Zaken. De Unit is tevens een
opleidingscentrum voor onderwater-archeologische duikers en
conservatoren. De opleiding van het eerste Sri-Lankaanse team van
deskundigen was op het moment van de tsunami net voltooid. Het team
moet zo snel mogelijk beginnen met de redding van de verloren gegane
objecten.
Cultural Emergency Response biedt wereldwijd noodhulp bij beschadiging
of vernietiging van cultureel erfgoed als gevolg van rampen
veroorzaakt door natuurgeweld of door mensen.
CER wil met snelle culturele hulp tevens de aandacht vestigen op de
waarde van cultuurgoed en op de ernst van culturele nood.
Culturele noodhulp in Galle, Sri Lanka
Met 25.000 euro van Cultural Emergency Response (CER) kan het team van
Sri-Lankaanse onderwater-archeologische experts in Galle zijn werk
hervatten. In Galle zijn 23.000 huizen verwoest en mensen die niet uit
de stad zelf komen, zoals de experts, kunnen in het kader van de
bestaande hulpverlening niet op korte termijn worden gehuisvest.
Blijft het team niet bijeen in Galle, dan komt de toekomst van de
Maritime Archaeological Unit en de onderwater-archeologie in Sri Lanka
in gevaar. Dat vakgebied heeft niet alleen voor Nederlands-Srilankaans
erfgoed betekenis, maar ook voor andere gedeelde geschiedenissen.
Met de donatie van CER kan niet alleen huisvesting worden gerealiseerd
maar kunnen bovendien de deskundigen - duikers en conservatoren -
professioneel aan de slag met de redding van artefacten, waaronder het
kanon en het anker van de Avondster. Er zullen goede containers met
deksels worden aangeschaft. Opgedoken objecten moeten worden
geconserveerd in zoet water dat sluitend moet worden afgedekt om
gezondheidsrisico te voorkomen. Open en stilstaand zoet water vormt
een habitat voor de zebramug, die knokkelkoorts overbrengt.
Unesco Werelderfgoed
Het Galle Fort, waar de onderwater-site zich bevindt, staat op de
werelderfgoedlijst van Unesco. De Maritime Archaeological Unit aldaar
is een samenwerkingsverband tussen het Mutual Heritage Centre in
Colombo en het Amsterdams Historisch Museum. De opgraving van de
Avondster en opzet van de Unit wordt onder meer gefinancierd door het
Ministerie van Buitenlandse Zaken en HGIS. De middelen van Cultural
Emergency Response vormen een essentiële aanvulling, omdat ze zeer
snel beschikbaar zijn en niet gereserveerd zijn voor directe actie aan
de objecten van cultureel erfgoed per se. Ze kunnen worden gebruikt
voor alles wat met de onmiddellijke leniging van culturele noden te
maken heeft - dus ook voor huisvesting van het team van
onderwater-archeologische experts.
Partner voor Cultural Emergency Response is het Mutual Heritage
Centre. Het Centre is verantwoordelijk voor de Maritime Archaeological
Unit en werd in opzet en beheer van de Unit tot nu toe gesteund door
het Amsterdams Historisch Museum. Volgens planning trekt het Museum
zich in 2005 terug. Daarmee voert het Mutual Heritage Centre alleen
het beheer van het maritieme erfgoed in Galle. Met de CER-middelen kan
het Centre een begin maken met alle extra taken waarvoor het zich door
de tsunami dit jaar en daarna gesteld ziet.
Cultural Emergency Response
Niet alleen mensenlevens zijn in gevaar bij conflicten en
natuurrampen, ook hedendaags en historisch erfgoed wordt bedreigd.
Vernietiging van cultureel erfgoed, officieel erkend of informeel en
dagelijks, is een fundamenteel verlies voor mensen, dat vaak wordt
onderschat. In situaties waarin leven weinig meer is dan overleven,
kan cultuur een belangrijk instrument van zingeving zijn.
Cultural Emergency Response biedt middelen voor leniging van acute
culturele nood, om situaties te stabiliseren en langere-termijn
acties, zoals restauraties, effectief te maken en überhaupt nog nodig.
CER hoopt een vliegwielfunctie te vervullen en andere organisaties te
engageren voor de totaal-oplossingen voor de cultuurgoederen in
nood.
Naar aanleiding van de roven uit het Nationaal Museum in Bagdad na de
val van Saddam Hussein, nam het Prins Claus Fonds in 2003 het
initiatief tot Cultural Emergency Response.
Nadere informatie en beeldmateriaal voor de pers:
Cultural Emergency Response, Prins Claus Fonds,
Lieke Vervoorn of Christine Wagner, tel 070.427.4303
l.vervoorn@princeclausfund.nl; c.wagner@princeclausfund.nl
www.princeclausfund.nl
Bijlage: Cultural Emergency Response in 2003 en 2004
Cultural Emergency Response bood sinds haar oprichting in 2003
noodhulp in Bagdad, in Bam (Iran), in het Noord-Marokkaanse Mestassa,
in Nablus (Westelijke Jordaanoever) en in de Jamaicaanse hoofdstad
Kingston. De actie in Galle, Sri-Lanka completeert de geschiedenis van
CER.
National Gallery of Jamaica
In de nacht van 10 op 11 september 2004 werd Jamaica getroffen door
orkaan Ivan. De National Gallery, het enige kunstmuseum op het eiland,
liep omvangrijke waterschade op. Cultural Emergency Response maakte de
heropening van de Gallery mogelijk: voor een bedrag van ruim 15.000
euro worden vloerbedekking en parket vervangen en gerepareerd. De
eerste bezoekers werden weer verwelkomd bij de opening van de lokale
kunstbiënnale op 12 december 2004, dé gelegenheid voor bekende en
veelbelovende Jamaicaanse kunstenaars om zich te presenteren. De
National Gallery hoopt dat de steun van CER ook de Jamaicanen zelf
bewust maakt van de culturele en maatschappelijke waarde van de
Gallery.
Deze actie werd mede mogelijk gemaakt door de International Council of
Museums.
Grieks-Orthodoxe Kerk van Nablus
Met een donatie van 1.200 euro heeft Cultural Emergency Response de
reparatie mogelijk gemaakt van het dak van de Grieks-Orthodoxe kerk
van Sint Demethros in Nablus. Het dak overdekt een uniek houten
plafond en raakte in mei 2004 beschadigd als gevolg van het ter
plaatse heersende conflict. Ware het dak niet direct hersteld, dan
zouden de herfstregens het beschilderde plafond verloren hebben doen
gaan. De redding van het plafond maakt de kerk weer een gezonde
kandidaat voor complete restauratie op langere termijn.
Moskee van Mestassa
Door de aardbeving van 24 februari 2004 in Noord-Marokko liep de
moskee van Mestassa schade op. Bovendien veranderde deze beving en een
reeks eerdere de loop van de deels droogvallende rivier waar de moskee
vroeger aan lag: nu ligt zij er midden in. 25.000 euro van CER maken
restauratie van de gescheurde muren mogelijk. Tevens wordt bescherming
van de moskee tegen stijgend waterpijl gerealiseerd door versterking
van de bestaande dam en aanleg van een dijk. Het gebouw, ook in
gebruik als gemeenschapscentrum en school, stamt uit de Merinidentijd
(1244-1465) en is een populaire versie van de bouwstijl van deze
Berberdynastie. CER-middelen redden de moskee; hopelijk kunnen
vervolgens verdere partners worden gevonden voor de complete
restauratie van onder meer een uniek cassetteplafond en de
dertiende-eeuwse minaret.
Deze actie werd mogelijk gemaakt door Africalia.
Archief van de Iranian Cultural Heritage and Tourism Organization,
Bam
Op 26 december 2003 werd de stad Bam in het zuiden van Iran zwaar
getroffen door een aardbeving. De Iranian Cultural Heritage and
Tourism Organization heeft op de meer dan 2000 jaar oude citadel van
de stad een documentatiecentrum over het cultureel erfgoed van Bam.
25.000 euro van CER dragen bij aan de herinrichting van het archief.
Aangetaste documenten worden gered; er worden documenten gekopieerd
uit andere archieven en documentatiecentra. Bovendien wordt de
situatie van na de aardbeving gedocumenteerd middels onder meer
luchtfotografie. Sommige constructies en restauraties hebben de beving
beter doorstaan dan andere. Bestudering van documentatie hieromtrent
dient mede als basis voor de restauratie en wederopbouw.
Deze actie werd mede ondersteund door de International Council on
Archives.
De universiteitsbibliotheek van Bagdad
Na de val van het regime van Saddam Hussein in april 2003 werd de
bibliotheek van de Universiteit van Bagdad geplunderd en in brand
gestoken. CER gaf de bibliotheek op de universiteitslocatie
Al-Waziriye een bijdrage van 25.000 euro voor de herinrichting van de
leeszaal. Er werden computers aangeschaft alsmede airconditioning
units ten behoeve van mensen en boeken. Vanaf het najaar van 2004
worden er weer beperkte faciliteiten geboden aan de studenten, waarmee
voor hen een terugkeer naar rust en normaliteit is gerealiseerd.
Zodra het gebouw door de universiteit zal zijn hersteld, verwacht in
de loop van het voorjaar van 2005, wordt aanvullende apparatuur
gekocht en kunnen de diensten voor de studenten worden uitgebreid.
Deze actie werd mede mogelijk gemaakt door de International Federation
of Library Associations.
Nadere informatie en beeldmateriaal voor de pers:
Cultural Emergency Response, Prins Claus Fonds
Lieke Vervoorn of Christien Wagner, tel 070.427.4303
l.vervoorn@princeclausfund.nl, c.wagner@princeclausfund.nl
www.princeclausfund.nl
24 feb 05 18:16