Zembla over woningnood
Donderdag 24 februari 21.10 uur op Ned 3
'BOUWFRAUDE VALT IN HET NIET BIJ GRONDSPECULATIE'
'De geldbedragen die gemoeid waren met de bouwfraude vallen in het
niet bij de enorme speculatiewinsten op de grondmarkt en de
monopolieposities op de bouwlocaties die daarvan het gevolg zijn.' Dat
zegt prof. H. Priemus van de TU Delft in Zembla. Priemus geldt als een
van de grootste kenners van het huisvestingsbeleid in Nederland. 'Het
pijnlijke is: de bouwfraude mocht niet en wat hier op de grondmarkt
gebeurt mag wèl, want de wetgever is hier in gebreke gebleven.'
Hoe komt het dat de huizen in Nederland in vergelijking tot het
buitenland zo duur zijn? Waarom moet je tegenwoordig vaak zo'n 6 tot 8
jaar wachten op een betaalbare huurwoning? En wie heeft er baat bij
dat Nederland het enige land in West-Europa is waar al sinds de Tweede
Wereldoorlog een woningtekort heerst? In Zembla wordt de rol van de
overheid, de grondspeculanten, projectontwikkelaars en
woningcorporaties tegen het licht gehouden.
KUNSTMATIGE SCHAARSTE
Grondspeculanten verdienen kapitalen aan de kunstmatige schaarste aan
bouwgrond. Ze kopen boeren uit - die daarvoor vaak miljoenen vangen -
in de hoop dat die agrarische grond tóch een bouwbestemming krijgt.
Grond met een agrarische bestemming is 4 euro per vierkante meter
waard. Als diezelfde grond een bouwbestemming krijgt, stijgt de prijs
zonder dat er ook maar iets is gebeurd. En als het uiteindelijk
bouwgrond is geworden, betaalt de huizenkoper vaak zo'n 600 euro per
vierkante meter voor diezelfde grond. Een prijsopdrijving van bijna
15.000 %.
Peter Sisselaar, een grondspeculant die hieraan tientallen miljoenen
verdiende, zegt in Zembla: 'Bouwen is niet lucratief, het gaat om de
grond. Niet alleen ik, maar ook de banken, de ontwikkelaars, de
verzekeringsmaatschappijen en vooral de gemeentes verdienen er
kapitalen aan. Want dat zijn op dit moment de grootste speculanten.'
Volgens Nico Rietdijk, directeur van de Vereniging voor Ontwikkelaars
en Bouwondernemers, kan de prijs van bouwgrond halveren wanneer de
overheid een minder restrictief ruimtelijk beleid zou voeren, want dat
zorgt al decennialang voor een kunstmatige schaarste aan bouwgrond. De
huizenprijzen zouden dan 25% kunnen zakken, want de prijs van een huis
bestaat vaak al voor meer dan de helft uit de prijs van de grond. 'Dat
is de prijs die we met zijn allen betalen voor het open houden en
heilig verklaren van de weilanden,' aldus Rietdijk
REGELGEVING
Een andere oorzaak van de hoge woningprijzen is volgens Friso de
Zeeuw, directeur bij het Bouwfonds (de grootste projectontwikkelaar in
Nederland) de regelgeving. Hij zegt in Zembla dat de huizenprijzen nog
eens 10 procent omlaag kunnen als er minder regelgeving en procedures
zouden zijn. Want het duurt vaak minstens zeven jaar vanaf het moment
dat er ergens bouwplannen zijn tot het moment waarop de eerste palen
de grond in mogen.
Carel Weeber, gerenommeerd architect en dertig jaar lang hoogleraar
Bouwkunde in Delft: 'De prijs van een gemiddeld nieuwbouw huis bestaat
alleen al voor zo'n 10 à 15.000 euro uit vergaderkosten. Overleg met
ambtenaren. Er werken duizenden ambtenaren in die bouwsector en wat
moeten die anders doen? Overleggen, controleren - eindeloos
geouwehoer.'
Samenstelling en regie: Dirk Kagenaar
Research: Manon van der Sluys
Eindredactie: Kees Driehuis
Zembla (NPS/VARA)