IKON-televisie
donderdag 24 februari 2005
Nederland 1
23.00 - 23.52 uur: DE DONDERDAG DOCUMENTAIRE:
COMPADRE
Donderdag Documentaire Compadre: Over leven, vriendschap en armoede
"Ooit zei je tegen mij dat ik als een broer voor je ben, dat je zo blij was dat je me gevonden had en dat je er ver voor had moeten reizen. Maar wat betekenen die woorden wérkelijk voor je?" Vol ingehouden woede kijkt Daniël Barrientos naar de man tegenover hem aan tafel, tot zijn tranen het winnen van zijn boosheid. De man tegenover hem is de Zweedse filmmaker en fotograaf Mikael Wiström, die Daniël Barrientos en zijn gezin al dertig jaar met de camera volgt. Wiström zit er bedremmeld bij. Een pijnlijke stilte volgt. In de leefruimte van het armoedige onderkomen in een verpauperde buitenwijk van Lima is alleen het snikken van Barrientos te horen. Het is een van de meest beklemmende momenten in deze documentaire, die in de kern gaat over de vraag of echte vriendschap mogelijk is als tussen twee mensen de diepe kloof van de armoede gaapt.
In 1974 reist de Zweedse fotograaf Mikael Wiström door Peru. Als hij foto's maakt op een vuilnisbelt wordt hij aangesproken door een jonge man met een door polio mismaakt lichaam. Tussen deze Daniël Barrientos en de fotograaf ontstaat een bijzondere vriendschap. Op dat moment woont Daniël met zijn vrouw Nati en baby Sandra in een tentje op de vuilnisbelt. Wiström brengt het gezin met zijn fotocamera in beeld en keert daarna terug naar Zweden. De gedachte aan Daniël, Nati en Sandra laat hem echter niet meer los. Zo goed en zo kwaad als het gaat onderhoudt hij via kaarten contact met ze. Vijftien jaar later zoekt Wiström hen weer op, ditmaal met een filmcamera. De leefsituatie lijkt iets te zijn verbeterd. De tent is verruild voor een hut met golfplaten dak in een krottenwijk. Sandra is een mooie jonge vrouw geworden en er is een tweede dochter, Judith. Wiström laat hen de foto's zien die hij vijftien jaar geleden maakte. De confrontatie met het mensonterende verleden van hun ouders is voor beide meisjes een grote schok.
De documentaire Compadre werd het afgelopen jaar gemaakt, bijna dertig jaar na die eerste ontmoeting tussen de beide mannen. De situatie van de Barrientos is weer iets verbeterd. Ze wonen in een stenen huis, Daniël verwerft een klein inkomen met zijn brommertaxi terwijl Nati als kindermeisje bijsprokkelt. Maar Daniël is verbitterd en teleurgesteld in het leven, dat hem zo veel minder te bieden heeft dan zijn rijke vriend. Een heftige aanvaring tussen hem en Mikael is dan ook onvermijdelijk. Toch besluiten ze samen een reis te maken naar de geboortestreek van Daniël. Daar ontmoeten ze Daniëls tante, die hem heeft opgevoed. Ze stelt hem dezelfde vraag als de vraag die Daniël aan Mikael stelde: "Waar was jij toen ik je nodig had?"
Met Compadre brengt de regisseur niet alleen de 'struggle for life' van de Barrientos in beeld. Hij maakt de kijker ook deelgenoot van het grote dilemma van de welwillende rijke westerling die geconfronteerd wordt met grote armoede. Het is nog maar de vraag of de vriendschap tussen Daniël en Mikael bestand is tegen de druk van deze existentiële ongelijkheid.
Regie: Mikael Wiström; montage: Alberto Hersckovits, Mikael Wiström; camera: Alberto Hersckovits, Mikael Wiström; productie: Mikael Wiström; geluid: Alberto Hersckovits, Marino Leon, Mikael Wiström
Dit is een productie van Manharen Film & TV in samenwerking met SVT, Medieoperatorene AS en Casablanca Latin Films. Zweden, 2004.
---- --
IKON