BARTIMEUS ACCESSIBILITY
Lesmateriaal niet toegankelijk voor gehandicapte leerlingen.
Lesmateriaal niet toegankelijk voor gehandicapte leerlingen in het
voortgezet onderwijs.
ZEIST, 23 februari 2005. Vanuit de overheid wordt aangedrongen op
integratie van gehandicapte leerlingen in het regulier onderwijs, maar
nu blijkt dat de toegankelijkheid van de nieuwe generatie
lesmaterialen dat nog niet toelaat.
De nieuwe generatie lesmaterialen, ook wel mixed media methode
genoemd, omvat naast een studieboek steeds vaker ook een CD-Rom en een
website. Daniëlle te Velthuis, afstudeerder van de Universiteit
Twente, heeft in haar onderzoek de toegankelijkheid en het
gebruiksgemak van mixed media methoden onderzocht. De CD-Roms en
methodesites blijken lang niet allemaal toegankelijk voor alle
leerlingen met een handicap.
Het onderzoek naar de toegankelijkheid en het gebruiksgemak is
uitgevoerd in opdracht van Stichting Bartiméus Accessibility, in
samenspraak met de belanghebbenden.
De resultaten van het onderzoek, dat erop gericht is de problemen te
inventariseren die gehandicapte leerlingen ondervinden bij het gebruik
van drie populaire mixed media methoden van diverse uitgeverijen, zijn
verontrustend. Zo blijkt uit het onderzoek dat, van de opdrachten die
gehandicapte leerlingen met braille in het onderzoek hebben gemaakt,
95% niet uitvoerbaar is. Drie van de vier geteste CD-Roms en één van
de twee sites waren voor hen niet toegankelijk.
Leerlingen met andere visuele handicaps en met motorische beperkingen
bleken de mixed media leermiddelen wel te kunnen gebruiken maar
ondervonden bij de meeste opdrachten meer en ernstiger problemen en
hadden meer hulp en tijd nodig om de schooltaken tot een goed eind te
brengen dan hun niet-gehandicapte medeleerlingen.
Steeds meer uitgeverijen leveren studiemateriaal in de mixed media
vorm. Daar komt bij dat, bij mixed media methoden, een duidelijke
ontwikkeling zichtbaar is waarbij het studieboek als hoofdbestanddeel
steeds meer op de achtergrond raakt ten faveure van de cd-rom en de
website. De ontwikkeling maakt duidelijk dat de
toegankelijkheidsproblemen die gehandicapte leerlingen in het huidige
onderwijs ondervinden, in de toekomst eerder groeien dan afnemen.
Alle partijen moeten beseffen dat digitalisering van lesmateriaal
juist voor gehandicapte leerlingen een belangrijke vooruitgang kan
betekenen. Dit sluit bijvoorbeeld aan bij de doelen van Weer Samen
Naar School. Met de computer kunnen zij de presentatie van de
informatie immers aanpassen aan hun wensen en behoeften, zolang er
maar in het ontwerp van het digitale leermateriaal rekening mee wordt
gehouden. Wanneer een adequate oplossing uitblijft dan wordt
integratie van gehandicapte jongeren in het regulier onderwijs verder
bemoeilijkt.
Samen met de organisaties Uitgeverij Thieme Meulenhoff, Universiteit
Twente en de Hogeschool voor de Kunsten Utrecht heeft Stichting
Bartiméus Accessibility een projectaanvraag ingediend bij het
Ministerie van Onderwijs Cultuur & Wetenschappen. Omdat de gevonden
knelpunten een grotere aanpak vereisen dan alleen het doen van een
aantal simpele aanpassingen is dit project er juist op gericht om
samen met de uitgevers en andere informatieverstrekkers te komen tot
informatie en richtlijnen, maar ook tot het ontwikkelen van
best-practice voorbeelden om de problemen in de toekomst te verkleinen
of te vermijden.