Structurele verbetering ouderenzorg vereist extra geld
Ondanks vele noodkreten bezuinigt het kabinet toch verder op de
verpleeg- en verzorgingshuizen. Jarenlang is de vergoeding voor een
verpleeghuisbed bevroren, terwijl de zorg in diezelfde jaren veel
intensiever en zwaarder is geworden. Bovendien heeft de regering een
`efficiencykorting' opgelegd. Natuurlijk kunnen meer efficiëntie en
beter management iets bijdragen, maar niemand kan nog volhouden dat we
zonder extra geld tot structurele verbeteringen kunnen komen, stelt
Agnes Kant.
---
door Agnes Kant, lid van de Tweede Kamer voor de SP
---
Geen eigen plekje, afgekoeld eten, wachten met een volle blaas of op
verschoning van een vuile luier. Ouderen die zorgbehoevend zijn, maken
dit vaak al jaren mee. Vele onderzoeken beschrijven de schrijnende
gevolgen van het schrale ouderenbeleid. De Inspectie voor
Volksgezondheid constateerde dat de minimaal noodzakelijke zorg in
bijna 80% van de verpleeghuizen niet is gegarandeerd. Onderzoek van de
SP vorig jaar onder bewoners, hun familie en personeelsleden van 23
verpleeg- en verzorgingshuizen schetst een dramatisch beeld van de
omstandigheden in de instellingen. Bijna alle 1100 ondervraagden
vinden de zorg onder de maat. De werkdruk is te hoog, er is
onvoldoende zorg, aandacht en privacy voor de bewoners, en nog steeds
komen er gedwongen scheidingen voor. Ruim 90 procent van het personeel
vindt dat de grens is bereikt, dan wel overschreden. Het gebrek aan
tijd leidt tot mensonwaardige en soms mensonterende situaties. Er
wordt gemeld dat bewoners regelmatig of vaak te lang op bed liggen, er
is regelmatig te weinig tijd voor toiletbezoek en bewoners krijgen om
deze reden vaak een luier om. Soms komen mensen helemaal het bed niet
uit of zitten de hele dag in de stoel voor zich uit te kijken. De
geënquêteerden maken zich het meest zorgen over de gevolgen voor de
kwaliteit van het bestaan van bewoners. Men spreekt over vereenzaming,
vervuiling, onveiligheid, uitzichtloosheid, afstomping, en door dit
alles snellere achteruitgang dan nodig is.
Natuurlijk gaat er ook veel goed, natuurlijk doen heel veel werkers in
de ouderenzorg dagelijks hun stinkende best om goede zorg te leveren.
Des te schokkender dat we desalniettemin tekort schieten in het bieden
van menswaardige zorg. Ook schokkend is de beschuldigende vinger van
de politiek, de staatssecretaris en een aantal Kamerleden van
coalitiepartijen richting de verpleeghuizen. `De falende
verpleeghuizen moeten aan de schandpaal' werd geroepen in een
Kamerdebat. Mijn pleidooi om de politici die voor de bezuinigingen
verantwoordelijk waren aan die schandpaal te zetten, kreeg minder
bijval. Volgt er een oplossing, nadat alle politici weer moord en
brand hadden geschreeuwd? Nee, er kwam alleen meer controle: meer
inspectie en `consultatie teams'. Fijn dat er gekeken wordt waar en
hoe hard het brandt, maar geblust wordt er dus niet. Er komt op geen
enkele manier een structurele oplossing voor de evidente hoge werkdruk
in de verpleeghuizen.
In de discussie zijn er steevast twee dooddoeners. De eerste is dat er
ook verpleeghuizen zijn die het wel goed doen. Er zijn inderdaad
verschillen, maar er zijn ook verschillende financiële omstandigheden.
Bijvoorbeeld wat betreft de onderhoudskosten van het gebouw, dat soms
splinternieuw is en soms een eeuw oud. Bovendien, ook daar waar ze het
beter doen blijkt de werkdruk te hoog. Zoals de inspectie
constateerde: in de overgrote meerderheid van de verpleeghuizen is de
minimale zorg niet gegarandeerd. Wie kan dan nog ontkennen dat er een
algemeen structureel probleem is? De tweede dooddoener is de bewering
dat het management faalt. Dat zal zeker voorkomen, maar kan ook geen
verklaring zijn voor het bovengenoemde algemene structurele probleem.
Frappant is in dit kader dat de straatssecretaris een onderzoek
hiernaar van Twijnstra en Gudde voor de Tweede Kamer heeft
achtergehouden. Zou dat iets te maken hebben met de uitkomst dat het
wel mee viel met dat falende management?
Beschaving uit zich in respect voor de mensen die het land hebben
opgebouwd, en het recht voor ouderen op menswaardige zorg. Iedereen
heeft recht op privacy, een eigen woonruimte of kamer voor elke oudere
is dan toch niet te veel gevraagd? En het mag toch niet voorkomen dat
ouderparen op het einde van hun leven gedwongen gescheiden worden,
omdat de ene partner meer zorg nodig heeft dan de ander? We zijn met
z'n allen rijk genoeg om ervoor te zorgen dat ouderen op een
fatsoenlijke manier van hun leven kunnen genieten. En de ouderen die
onze welvaart hebben opgebouwd verdienen het. In plaats van bezuinigen
en het opjagen van de werkdruk, moet er geïnvesteerd worden in de
ouderenzorg. Wil er voldoende tijd voor zorg en aandacht komen,
volstaan we niet met meer efficiëntie, er moeten simpelweg meer handen
aan het bed komen. En daar is geld voor nodig. Toevallig kregen we
deze week te horen dat het kabinet een meevaller van 500 miljoen
heeft. Een mooie kans voor het kabinet om ouderen het respect te tonen
waar de premier de mond zo vaak van vol heeft.
22 februari 2005
Socialistische Partij