Gemeente Lingewaard
Aandacht behoud cultuurhistorische
waarden Gendt
foto kerk gendt
De RK kerk die op de nominatie staat om aangewezen te worden als
rijksmonument.
Gendt heeft typische bouwstijlen die terugvoeren naar de wederopbouw
na de Tweede Wereldoorlog. Het college van burgemeester en wethouders
bekijkt op dit moment hoe deze cultuurhistorische waarden zo goed
mogelijk behouden kunnen blijven. Belangstellenden worden uitgenodigd
voor een informatiebijeenkomst. Centraal staat uitleg over een rapport
van het Gelders Genootschap, dat een cultuurhistorische analyse heeft
gemaakt van de wederopbouw van Gendt.
In Nederland is tijdens de Tweede Wereldoorlog veel schade aangericht.
De Over Betuwe was één van de zwaar getroffen gebieden. De
geëvacueerde bewoners keerden terug in een landschap van ruïnes en
vernielde infrastructuur. De moeilijke naoorlogse jaren werden
gekenmerkt door weinig financiële middelen. En wás er geld, dan nog
werd de overheid geconfronteerd met een schaarste aan bouwmaterialen.
Toch slaagde men er in om kwalitatief hoogwaardige bouwwerken af te
leveren.
De wederopbouw werd landelijk gecoördineerd. In de Over Betuwe waren
twee architecten verantwoordelijk voor verschillende bouwplannen.
Gaaf bewaard
Volgens het Gelders Genootschap is de kern van Gendt van
architectonisch belang. De cultuurhistorische waarden zijn zelfs 'vrij
gaaf bewaard', zo staat in het rapport te lezen. Het is hét voorbeeld
van een direct na de oorlog vrijwel volledig herbouwde kern. De
onderzoekers schrijven in het rapport: "De bebouwing is voorzien van
een voor de bouwtijd karakteristieke detaillering en materiaalgebruik.
Dit komt onder meer tot uitdrukking in de toepassing van streekeigen
materialen, handvormstenen en met pannen gedekte zadeldaken voorzien
van duidelijk gemarkeerde schoorstenen."
Het Gelders Genootschap geeft het college aanbevelingen voor opname
van een fiks aantal panden op de gemeentelijke monumentenlijst.
Genoemd worden onder meer Providentia, de voormalige Boerenleenbank
aan het Julianaplein, café De Klok, de RK pastorie, kerk en
begraafplaats, voormalig gemeentehuis en een aantal woningen aan de
Markt, Dorpstraat, Burchtgraafstraat, Dijkstraat, Essenpasstraat en
Kleine Raalt, Van Halstraat, Schoolstraat en St. Maartenstraat.
Voor de NH pastorie, de basisschool aan de Nijmeegsestraat en een
aantal (winkel)woningen aan de Dorpstraat en Markt heeft het Gelders
Genootschap nader onderzoek nodig.
Het college wil de naoorlogse stijlen en woonbuurten waar mogelijk
behouden.
Identiteit
Het college is zich er van bewust dat dit een spanningsveld met de
eigenaren kan oproepen. Een voorbeeld is de RK kerk die op de
nominatie staat om aangewezen te worden als rijksmonument. Het
kerkbestuur heeft plannen gepresenteerd om de kerk gedeeltelijk te
slopen ten gunste van Martinus Mark. Volgens het kerkbestuur is hun
kerkgebouw in slechte staat en kost het een vermogen om zelfs het
achterstallig onderhoud weg te werken. De gemeenteraad moet over de
aanwijzing van een rijksmonument een besluit nemen. Vorig jaar zomer
heeft de raad het voorstel teruggenomen. De reden was dat men op het
rapport van het Gelders Genootschap wilden wachten. Het college heeft
de tijd gebruikt om in overleg te blijven met het kerkbestuur.
Het college is van mening dat niet alles uit de wederopbouwperiode
behouden moet en kan blijven. Nieuwe ontwikkelingen moeten wel
mogelijk blijven. Echter, toekomstige plannen zullen getoetst worden
aan de gestelde cultuurhistorische waarden. Het college wil dat de
waardevolle identiteit van Gendt voor de volgende generaties zoveel
mogelijk behouden blijft.
Informatiebijeenkomst
De informatiebijeenkomst is bedoeld om uitleg te geven over het
rapport van het Gelders Genotschap. Tijdens de informatiebijeenkomst
komen tal van interessante wetenswaardigheden over de naoorlogse
geschiedenis van Gendt aan bod.
De bijeenkomst wordt gehouden op 3 maart in zalencentrum De Herberg.
Aanvang 19.30 uur. Bezoekers ontvangen een brochure waarin een
samenvatting staat van het rapport Wederopbouw kern Gendt.
Voor meer informatie kan men zich wenden tot Sjaak Veldkamp, team
Communicatie, telefoon 026-3260131.
Artikel geplaatst op 21 februari 2005