Sint-janskruid moet vrij verkrijgbaar blijven
Nederlandse Vereniging voor Fytotherapie (NVF)BEEK-UBBERGEN, 20050218 -- In de pers verschenen deze week berichten waarin werd gesuggereerd dat Sint-janskruid uit de vrije verkoop moet worden gehaald. De redenering is dan als volgt: A. Het kruid is volgens onderzoekers een goed alternatief voor de behandeling van depressieve patiënten. B. Het kruid zou daarom als geneesmiddel geregistreerd moeten worden. C. Het kruid zou daarom alleen nog maar op recept mogen worden afgeleverd. De NVF, de wetenschappelijke vereniging op dit gebied, is het hier niet mee eens. Alleen echt giftige planten moet je als waar verbieden.
Verrassingen
''Zo komen we nog voor aardige verrassingen te staan. Zou dan, als broccoli effectief blijkt tegen maagzweren en knoflook tegen aderverkalking, de groenteboer ook zijn handel kwijt raken?'', aldus dr C. Beukelman, wetenschappelijk medewerker aan de universiteit Utrecht en voorzitter van de NVF. De NVF vindt het bovendien belangrijk dat er een goede opleiding met afsluitend (staats)examen komt voor alle zorgverleners die met fytotherapeutica werken. Dat bepaalde kruidenpreparaten goed genoeg onderzocht zijn om geregistreerd te kunnen gaan worden is natuurlijk prima. Dr Beukelman besluit: ''Ik hoop dat nu ook in Nederland de artsen en andere zorgverleners zich goed gaan informeren over de mogelijkheden om hun patiënten te helpen met fytotherapeutica.''
Achtergrond
Nederlandse patiënten krijgen in vergelijking met onze buurlanden veel minder plantaardige geneesmiddelen (fytotherapeutica, ook wel kruidenmiddelen genoemd) voorgeschreven door hun arts. Toch blijken deze middelen vaak net zo effectief als synthetische geneesmiddelen. Daarbij hebben ze vaak minder bijwerkingen. Kort geleden werd dit nog eens bevestigd door onderzoekers in Duitsland die keken naar de effectiviteit van een Sint-janskruid preparaat voor depressiepatiënten (1). Maar er zijn meer voorbeelden te noemen, bijvoorbeeld sommige dwergpalmvruchtextracten die heel goed uit een vergelijking met synthetische prostaatmiddelen komen (2).
Het standpunt van de NVF puntsgewijs:
1. Registratie van Sint-janskruid als geneesmiddel betekent: vooraf controle op werkzaamheid en veiligheid door het CBG (3) en achteraf het verzamelen van eventuele bijwerkingen door het Lareb (4). Dit is in het belang van zowel patiënten als zorgverleners. Er hangt wel een prijskaartje aan.
2. Of een kruidengeneesmiddel wordt geregistreerd voor zelfzorg dan wel als UR (Uitsluitend op Recept) is vooral een kwestie van indicatie (voor welke ziekte het wordt aangeraden). Het is de bedoeling dat mensen voor ernstige aandoeningen in elk geval (ook) een huisarts bezoeken en niet alleen maar zelf middelen gaan uitproberen.
3. Er zijn zeer weinig bijwerkingen aan het licht gekomen van Sint-janskruid, ondanks wereldwijd gebruik op grote schaal. Wel zijn er interacties vastgesteld met synthetische geneesmiddelen, zoals bvb ook bij grapefruit en veenbessen het geval is.
4. De regering dient een transparant beleid te voeren bij het verbieden en toestaan van kruiden in/als voedingssupplementen.
5. Er dient een specifieke opleiding met een door de overheid erkend examen te komen, zowel voor reguliere zorgverleners, als voor complementaire zorgverleners, die aan hun patiënten kruidenpreparaten voorschrijven.
NVF
De Nederlandse Vereniging voor Fytotherapie (NVF) is sinds 1988 de Nederlandse wetenschappelijke vereniging die de kwaliteit van plantaardige geneesmiddelen en de toepassing hiervan wil vergroten. Zij maakt in Nederland onderdeel uit van de Federatie Medisch Wetenschappelijke Verenigingen (FMWV) (www.fmwv.nl) en in Europa van ESCOP (European Scientific Cooperative on Phytotherapy) (www.escop.com) .
Noten:
(1). BMJ on line, doi:10.1136/bmj.38356.655266.82 (published 11 febr 2005).
(2). ESCOP monographs, Exeter, 2003. Monografie van Sabal fructus, p.477-486.
(3). CBG= College ter Beoordeling van Geneesmiddelen (www.cbg-meb)
(4). Lareb=Nederlands Bijwerkingen Centrum (www.lareb.nl)