THE BOSTON CONSULTING GROUP
Hoe hebzucht en ego ondernemingen vernietigen
Onderzoek naar 25 grootste corporate governance schandalen levert
bewijs
De internationale boekhoud- en fraudeschandalen zoals Enron, Worldcom
en Ahold zijn niet veroorzaakt door slechte, extern meetbare,
corporate governance zoals vastgelegd in wetten en codes. De oorzaak
ligt in excessieve optiebeloning en zonnekoning reputaties van CEO's,
gecombineerd met irrealistische beloftes aan beleggers. Het naderend
onheil is bovendien alleen door de aandelenbeurzen voorzien. In het
jaar voorafgaand aan het bekend worden van de schandalen was reeds 40%
van de beurswaarde in rook opgegaan.
Dit zijn de belangrijkste conclusies van Prof. dr. Kees Cools RA,
Executive Advisor bij The Boston Consulting Group en hoogleraar
corporate finance aan de Economische Faculteit van de
Rijksuniversiteit Groningen in een studie naar de oorzaken van de 25
grootste internationale fraudes/boekhoud schandalen van de afgelopen
jaren. Deze studie is uitgevoerd als onderdeel van een onderzoek in
opdracht van de Stichting Management Studies naar de gevolgen van
recente ontwikkelingen op het gebied van corporate governance voor de
(interne) besturing van ondernemingen.
De waarde van de aandelenopties van de betrokken CEO's was gemiddeld
tien keer hoger dan de waarde van optiepakketten bij 25 vergelijkbare
bedrijven. Bovendien was de publieke reputatie en bekendheid van de
betrokken CEO's ruim drie maal groter en waren de groeidoelstellingen
250% hoger dan bij hun collega's.
Slechte corporate governance, voor zover zichtbaar en meetbaar van
buitenaf, was nadrukkelijk niet de oorzaak van de 'ongelukken'.
Gemiddeld scoren de 25 frauderende ondernemingen exact even hoog als
hun collega-ondernemingen op kenmerken van goede corporate governance
zoals ook gemeten in corporate governance scores en codes. Enron had
bijvoorbeeld niet alleen een goede corporate governance score maar
werd in 2000 nog uitgeroepen tot een van de vijf 'best governed
boards'in de Verenigde Staten. Kiene investeerders zagen de problemen
echter wel aankomen, zo blijkt uit dit onderzoek. De beurskoersen
begonnen al een jaar voor de bekendmaking van de fraude te dalen. Een
half jaar voor bekendmaking van de fraude hadden de bedrijven - ten
opzichte van de beursindex - al meer dan 20% van hun waarde verloren
en op het moment van de bekendmaking van het schandaal was in totaal
40% van de beurswaarde verdwenen.
Het gevolg van de 'succesvolle CEO's' die over de schreef gaan is dat
bedrijven ten onder gaan, investeerders hun geld verliezen, werknemers
hun baan, en het publiek als geheel het vertrouwen in het
bedrijfsleven kwijt raakt. Als reactie zijn wereldwijd corporate
governance codes opgesteld. Gezien de resultaten van dit onderzoek is
dit een niet-toereikend middel.
De bevindingen hebben belangrijke implicaties voor duurzame strategie
en waardecreatie door ondernemingen, het zetten van en afrekenen op
targets, charismatisch leiderschap, het dilemma van succesvolle
bestuurders, en de rol van de aandelenbeurs. Deze onderwerpen komen
uitgebreid aan de orde in het boek 'Corporate Governance aan de macht'
dat Stichting Management Studies deze zomer zal publiceren. Naast de
oorzaken van de boekhoud- en fraudeschandalen behandelt Cools daarin
de gevolgen van de code Tabaksblat en Sarbanes-Oxley voor Nederlandse
bestuurskamers en interne besturing, gebaseerd op onder meer veertig
interviews met bestuursvoorzitters en commissarissen van de grootste
Nederlandse ondernemingen.
The Boston Consulting Group
Stichting Management Studies
Meer informatie en illustratiemateriaal bij verkrijgbaar bij The
Boston Consulting Group, Alucia Kanne, 035 548 68 00
De Stichting Management Studies laat onderzoek verrichten over actuele
management vraagstukken rond besturing, organisatie en
personeelsbeleid. Doel is om kennis en inzichten te ontwikkelen die
management kunnen helpen bij het oplossen van die vraagstukken. In de
Stichting Management Studies participeren ongeveer 60 grote
ondernemingen, instellingen en werkgeversorganisaties.
(www.managementstudies.nl)
The Boston Consulting Group (BCG) is een wereldwijde topmanagement
consulting organisatie. In 34 landen werken ruim 2.600 consultants
verspreid over 60 kantoren. In Nederland adviseren momenteel circa 100
consultants multinationals en de
top van het Nederlandse bedrijfsleven op het gebied van strategie,
organisatie en bedrijfsprocessen.
(www.bcg.com)
18 feb 05 09:02